Mensen met een 'voltooid leven' moeten wettelijk de mogelijkheid krijgen om hun leven met medicijnen te beëindigen, begeleid door een speciale 'stervenshulpverlener'.
Daarvoor pleiten de ministers Schippers (Volksgezondheid) en Van der Steur (Justitie) vanavond in een brief aan de Tweede Kamer namens het kabinet. Het voorstel volgt na jaren van discussie, burgerinitiatieven, proefballonnen, rechtszaken en onderzoekscommissies.
Opwelling
In de visie van het kabinet mogen 'oudere' mensen met een consistente en weloverwogen doodswens - ook als ze niet ziek zijn - straks met hulp van een hulpverlener een dodelijk middel innemen. Familie mag daarbij aanwezig zijn, maar het middel niet geven.
Een speciaal opgeleide stervenshulpverlener en een onafhankelijk deskundige beoordelen of de doodswens geen opwelling is of dat er oneigenlijke druk van de familie meespeelt.
Het gaat nadrukkelijk niet om euthanasie, waarbij sprake is van ondraaglijk en onbehandelbaar lijden en artsen actief een rol spelen. In deze gevallen van 'voltooid leven' is sprake van 'lijden aan het leven'.
"Het kabinet is van mening dat het niet alleen een taak van de arts is om barmhartig te handelen, maar ook van de overheid om barmhartigheid te tonen", schrijven de ministers Schippers en Van der Steur aan de Kamer.
Ziekte
Het kabinet wil het recht op autonomie erkennen en het ook vormgeven. "Zodat recht gedaan kan worden aan de legitieme en groeiende wens van mensen in de samenleving."
Met name door de vergrijzende bevolking willen steeds meer mensen op een waardige manier sterven omdat ze het leven als voltooid beschouwen. Ook als er geen sprake is van ziekte.
De euthanasiewet helpt deze groep nu niet. Volgens die wet, die sinds 2002 van kracht is, is euthanasie alleen toegestaan als twee artsen vinden dat er sprake is van ondraaglijk en uitzichtloos lijden door een ernstige lichamelijke of psychische ziekte die niet meer te behandelen is.
Criteria
Het kabinet wil de mogelijkheden nu dus verruimen. "Wij zijn als kabinet van mening dat bij mensen met een voltooid leven het uitgangspunt voor hun vraag om hulp bij zelfdoding hun recht op autonomie is. Wij hechten er waarde aan dat mensen dit recht kunnen uitoefenen, ook als dit gebeurt in de context van hulp bij zelfdoding."
Voor de plannen is een nieuwe wet nodig, los van de huidige euthanasiewet. In die wet moeten de eisen worden omschreven waaraan hulp bij zelfdoding in geval van 'voltooid leven' moet voldoen. Ook moet daarin duidelijk worden vanaf welke leeftijd mensen stervenshulp kunnen krijgen.
Achteraf toetsen blijft net als bij de huidige euthanasiewet verplicht. "Om te waarborgen dat de eisen daadwerkelijk worden nageleefd en in te grijpen in situaties waarin dit niet het geval is geweest. Ook helder zal moeten zijn aan welke criteria wordt getoetst", schrijft het kabinet.
