De NAVO en Rusland liggen op ramkoers. Het bondgenootschap stuurt troepen naar de Baltische staten om ze te beschermen tegen Rusland. Rusland noemt de NAVO-troepen aan de grens een provocatie en reageert met militaire trainingen en krachtige taal.
"De NAVO probeert het jarenlang zorgvuldig bewaarde militair evenwicht te verstoren", sprak president Vladimir Poetin vorige week tijdens een bezoek aan Finland. "We houden alles nauwlettend in de gaten, zodat we er adequaat op kunnen reageren. Nu en in de toekomst."
Belangrijke rol
Veel Russen steunen hun president in zijn strijd met het bondgenootschap. De dreiging van de NAVO verenigt de Russen rond een nieuw nationalisme.
Poetin krijgt onder meer steun van motorclub De Nachtwolven, een nationalistische beweging die achter de annexatie van de Krim staat en fel ageert tegen de NAVO en het Westen. De president noemt de leden van de club "zijn broeders" en rijdt af en toe met ze mee.
"Ik ben blij met wat er nu in Rusland gebeurt", zegt een van leden van De Nachtwolven. "Langzaam wordt het weer zoals het was toen we een groot rijk hadden. Toen we een belangrijke rol speelden in de wereld."
Vrijdag en zaterdag komen alle NAVO-lidstaten bij elkaar voor een top in de Poolse hoofdstad Warschau. De spanningen met Rusland en de stationering van een roulerende troepenmacht aan de Russische grens, is een van de hoofdpunten op de agenda.
De NAVO hield in juni de grootste legeroefening ooit. Meer dan twintig NAVO-landen en bondgenoten deden eraan mee. In totaal waren er bij de oefening 31.000 militairen betrokken en zijn er duizenden vliegtuigen, helikopters en legervoertuigen ingezet.
Het leek vooral bedoeld om aan Rusland de militaire spierballen te tonen. De operatie werd geleid door Polen. Het land maakt zich ernstige zorgen over de Russische inmenging in Oekraïne. Het land wil voorkomen dat Rusland op eenzelfde manier verdeeldheid gaat zaaien, aldus Poolse de minister van Defensie.
Veroveringen
De Russische minister van Buitenlandse Zaken Sergej Lavrov veroordeelde de oefeningen. "We hebben onze bezwaren tegen het verschuiven van de NAVO-grenzen en het betrekken van andere staten bij die oorlogshandelingen nooit verborgen."
Op de Russische televisie werd de uitbreiding van de NAVO zelfs vergeleken met met de veroveringen door Hitlers Derde Rijk. "Ze hebben een ander karakter en de dreiging is ook anders, maar van dreiging is zeker wel sprake. En die dreiging ligt dicht bij onze grens", aldus de presentator op tv.
In Pskov, een stad in West-Rusland aan de grens met Estland, spreken we met hoogleraar Alexandr Goloesjev, van de Russische militair-historische vereniging. Volgens hem bedreigt het westen nu opnieuw Rusland.
"Toen de Sovjet-Unie uiteenviel is er afgesproken dat de NAVO zich niet zou uitbreiden. Waarom gebeurt dat dan toch? Als ik nu naar Rusland op de kaart kijk, kan ik overal militaire bases aanwijzen waarmee Rusland omringd is."
Herinneringen
Goloesjev benadrukt dat Rusland "onze eigen Russen, onze orthodoxen" moet beschermen. Ook in andere gebieden, dat stopt niet bij de landsgrenzen.
Precies dat argument jaagt de Balten angst aan. Ook daar vormen de Russen een grote minderheid. De annexatie van de Krim roept herinneringen op aan de jaren 40, toen Sovjet-troepen een einde maakten aan hun zelfstandigheid.
"Bij de inval op de Krim voelden we op onze huid dat we dit al eens hadden meegemaakt", zegt Astra Kurme, ambassadeur van Letland. Ze noemt de steun van de NAVO heel prettig. "De reactie om hier de NAVO-troepen te versterken is een logische stap en heel erg belangrijk."
