Psychiatrische patiënten die gedwongen zijn opgenomen in een kliniek, lopen regelmatig weg. Dat blijkt uit onderzoek van Nieuwsuur. Familie van ernstig verwarde patiënten vindt dat de psychiatrie faalt in de zorg en het waarborgen van veiligheid.
In 2015 zijn er 2539 vermissingen gemeld bij de Inspectie voor de Gezondheidszorg. Een instelling moet het melden als een patiënt wegloopt of niet terugkomt van verlof. Vorig jaar zijn daar dagelijks meldingen over binnengekomen.
Het gaat om mensen met een psychiatrische stoornis die mogelijk gevaarlijk zijn voor zichzelf of hun omgeving. Deze patiënten zijn door een uitspraak van de rechter, of in een acute situatie op last van de burgemeester, gedwongen opgenomen.
Bart van U.
Sinds de moord op oud-minister Els Borst door Bart van U. is er veel aandacht voor verwarde personen die mogelijk gevaarlijk zijn. De familie van Bart van U. trok meerdere keren aan de bel bij verschillende instanties, maar daar werd te weinig mee gedaan.
De Limburgse Ursula en Loek maken zich ook zorgen over hun broer, een ernstig psychiatrisch patiënt. Hij bedreigt de familie en ontsnapte dit jaar al twee keer uit de kliniek waar hij gedwongen werd opgenomen.
Ook na de tweede ontsnapping kwam hij niet op een gesloten afdeling. De zorg schiet te kort, vindt Ursula. "Als hij weggelopen is, vrees ik voor mijn leven."
Ursula werd in eerste instantie niet door de Mondriaankliniek geïnformeerd toen haar broer ontsnapte. Volgens de kliniek is dat in strijd met de privacywetgeving.
Als er gevaar dreigt kan daar van afgeweken worden, maar dat gebeurt zelden. "In de meeste gevallen is het veiligheidsrisico of het risico op gevaar ondergeschikt aan de privacyregels", stelt Julliëtte van Eerd van de Mondriaankliniek.
Daarnaast vindt de kliniek dat het geen gevangenis is. "Wij proberen mensen in de kliniek te houden, maar het gebeurt af en toe dat er iemand wegloopt. Dat kun je niet voorkomen", zegt Van Eerd.
Commissie-Hoekstra
Maar voor familie en andere instellingen, zoals politie en het Openbaar Ministerie, is het uitwisselen van informatie over patiënten belangrijk.
De commissie-Hoekstra bracht vorig jaar een kritisch rapport over het optreden van instanties in de zaak Bart van U. Signalen van de familie waren niet serieus genomen en uitwisseling van informatie tussen politie en zorginstellingen was onvoldoende.
Bezorgd
Hoeveel vermiste patiënten gevaarlijk gedrag vertonen, is niet duidelijk. Maar feit is dat een rechter gedwongen opname noodzakelijk achtte.
De Raad van Rechtspraak spreekt haar zorgen uit. "De maatschappij moet erop kunnen vertrouwen dat als de rechter een oordeel velt, de rechterlijke beslissing wordt uitgevoerd."