De EU en Turkije onderhandelen volgende week verder over het Turkse plan voor de vluchtelingencrisis. De ministers hebben een principe-akkoord gesloten met Turkije, maar zijn het nog niet eens over de details.
De reacties op het ontwerpakkoord zijn verdeeld: gematigde positieve reacties uit Den Haag, maar veel bedenkingen en kritiek van een aantal Europese landen en bijvoorbeeld de VN-vluchtelingenorganisatie UNHCR.
Op 17 maart moet de definitieve deal gesloten worden, maar hoe haalbaar is het akkoord dat er nu ligt?
In Nieuwsuur reacties van Elizabett Collett, directeur van het Migration Policy Institute in Brussel, en Lily Sprangers, Turkije-deskundige aan de Universiteit van Leiden, is te gast.
In het 'ruilplan' belooft Turkije om illegale vluchtelingen terug te nemen. In ruil daarvoor zou de EU niet 3 miljard maar 6 miljard moeten bijdragen. Voor elke Syrische vluchteling die teruggaat naar Turkije, moet Europa een vluchteling opnemen uit een kamp in Turkije.
De Balkanroute; het zomaar doorlopen van Europa, is voorbij.
Ook zou de visumplicht voor Turken die naar Europa willen reizen afgeschaft moeten worden. Onder meer Hongarije en Denemarken hebben grote moeite met de voorstellen. Ook de partijleiders in de Tweede Kamer zien dat niet snel gebeuren.
Toch noemt EU-voorzitter Mark Rutte het plan "zeer kansrijk". "De Turken hebben de doelpaal in positieve zin verplaatst, maar we zijn er nog niet.
Hij benadrukte wel dat het plan nog verder uitgewerkt moet worden. Volgens Rutte betekent dit plan wel "dat de Balkanroute, het zomaar doorlopen van Europa, voorbij is."
Internationaal recht
Volgens de UNHCR wordt maar een klein aantal vluchtelingen uit Syrië, Afghanistan en Irak in Turkije geaccepteerd. Het merendeel valt niet onder de bescherming van het internationaal recht. Het terugsturen naar Turkije is daarom in strijd met de met de internationale wetten, zegt de vluchtelingenorganisatie.
Volgens de UNHCR komt er alleen een einde aan de migrantenstroom als het conflict dat ze ontvluchten wordt opgelost. Mensen zullen altijd proberen weg te komen en altijd wel een route vinden.
Het idee van ruilhandel met vluchtelingen is niet alleen gevaarlijk en onmenselijk, maar biedt ook geen duurzame oplossing.
Amnesty International vindt dat het akkoord blijk geeft van een "verontrustend kortzichtige en inhumane benadering" van de vluchtelingencrisis. Iverna McGowan van Amnesty spreekt van "gesjacher met de rechten en waardigheid van sommige van de kwetsbaarste mensen ter wereld".
"Het idee van ruilhandel met vluchtelingen is niet alleen gevaarlijk en onmenselijk, maar biedt ook geen duurzame oplossing op de lange termijn voor de voortdurende humanitaire crisis", aldus de mensenrechtenorganisatie.
Regeringspartijen VVD en PvdA zijn positief over het principe-akkoord. De VVD spreekt zelfs van een belangrijke doorbraak. De PvdA denkt dat het akkoord het begin van een doorbraak kan zijn.
Oppositiepartij PVV spreekt van een 'flutdeal' waarbij Turkije 6 miljard euro krijgt en de migranten blijven komen. D66 is redelijk positief en zegt dat er belangrijke stappen zijn gezet.
Ook de SP vindt het positief dat de mensensmokkelroutes worden aangepakt, maar heeft nog veel vragen over de rol van Turkije.
D66 en ook regeringspartij VVD willen niet dat de Turkije uiteindelijk sneller tot de Europese Unie wordt toegelaten. Turkije zinspeelde hierop voor aanvang van de EU-top en wil dat de Europese Unie de toetredingsgesprekken over het Turkse lidmaatschap van de EU serieuzer ter hand gaat nemen.