Associatieverdrag EU-Oekraïne: een kans of een bedreiging?

• Chris Ostendorf

  politiek verslaggever

"Het associatieverdrag is niets meer en niets minder dan een kans voor Oekraïne om iets meer op ons te gaan lijken, om het leven daar iets beter te maken", zegt Radoslaw Sikorski, oud-minister van Buitenlandse Zaken van Polen. Sikorski is samen met de Zweed Carl Bildt de initiatiefnemer van het Oostelijk Partnerschap, de samenwerking tussen de EU en de oostelijke buren van de EU.

In Nederland lijkt er behoorlijk wat tegenstand te bestaan tegen die samenwerking. De Kiesraad maakte vanochtend bekend dat het comité GeenPeil genoeg handtekeningen heeft opgehaald om hierover een raadgevend referendum af te dwingen. Het comité haalde volgens de Kiesraad 427.939 geldige handtekeningen op, waar er 300.000 nodig waren.

In Nieuwsuur een debat tussen Thierry Baudet, een van de initiatiefnemers van het referendum, en Ruslanddeskundige Hans Loos. En Nieuwsuur sprak in Polen met Radoslaw Sikorski.

Het Oostelijk Partnerschap, het resultaat van Sikorski’s inspanningen, is in 2009 opgericht in Praag om de handelsrelaties te verbeteren met Armenië, Azerbeidzjan, Georgië, Moldavië, Oekraïne en Wit-Rusland. Het partnerschap is bedoeld als alternatief voor een echt lidmaatschap van de EU.

Om vrijhandel

Volgens Sikorski is ook het associatieverdrag van de EU met Oekraïne puur een vrijhandelsverdrag en geen voorportaal voor een EU-lidmaatschap. "Er is geen enkele belofte tot lidmaatschap in het associatieverdrag", zegt Sikorski.

Tegelijkertijd wijst hij erop dat de uitbreiding van de EU met midden- en Oost-Europese landen een groot economisch succes is geweest: “De uitbreiding van de EU heeft niet alleen de nieuwe lidstaten veel opgeleverd, maar ook West-Europa. Kijk maar naar de cijfers rond uw handel met Polen."

Poetins achtertuin

Sikorski was betrokken bij de vakbond Solidarnosc en studeerde filosofie, politicologie en economie in Oxford. Van 2007 tot 2014 was hij minister van Buitenlandse Zaken in Polen en speelde hij een belangrijke rol bij de Europese buitenlandse politiek richting Rusland.

Hij bond de strijd aan met het Rusland van Vladimir Poetin. Sikorski verwijt Poetin dat hij zijn buurlanden ziet als zijn achtertuin: "Als handelsverdragen redenen zijn voor oorlog, is de wereld heel gevaarlijk."

Juist vanwege de Russische dreiging, maakt Sikorski zich zorgen over het referendum in Nederland. Als Nederland zijn handtekening onder het associatieverdrag met Oekraïne zou terugtrekken, krijgt Rusland alsnog zijn zin. Sikorski hoopt op het tegendeel: "Als het gaat over 't associatieverdrag met Oekraïne dan raad ik iedereen aan om voor te stemmen."