Het is wereldnieuws: de uitspraak van de rechter die heeft bepaald dat de Nederlandse overheid ervoor moet zorgen dat de uitstoot van het broeikasgas CO2 in 2020 met zeker 25 procent is teruggedrongen ten opzichte van het jaar 1990. De rechter in Den Haag besloot dat in de klimaatzaak tegen de Staat van duurzaamheidsorganisatie Urgenda en bijna negenhonderd mede-eisers.
Directeur Marjan Minnesma van Urgenda noemt de uitspraak een grote overwinning. "Dit is wat je altijd hoopt, maar iedereen zei: dit gaat nooit gebeuren." De uitspraak betekent dat mensen over de hele wereld hun staat gaan aanspreken op het terugdringen van de uitstoot van CO2, zegt de Urgenda-directeur. Ze is door mensen en media uit de hele wereld gebeld om de zaak uit te leggen.
Marjan Minnesma is in Nieuwsuur te gast.
De rechter zei dat in Nederland de CO2-reductie onder de 17 procent zou blijven, in weerwil van klimaatverdragen. Hij concludeerde dat klimaatverandering wordt veroorzaakt door uitstoot en dat dit ernstige gevaren met zich meebrengt, onder meer door de zeespiegelstijging en voor de voedselvoorziening. De overheid moet burgers hiertegen beschermen.
Taak van de Staat
De controle op de uitstoot in Nederland is een taak van de Staat. De kosten voor het terugdringen van de uitstoot zijn niet onaanvaardbaar hoog. De rechter gelooft niet dat daardoor bedrijven zullen wegtrekken uit Nederland.
Nederland kan zich er volgens de rechter niet achter verschuilen dat ook andere landen de doelstellingen niet halen. Ons land moet de reductie van 25 tot 40 procent dan ook halen.
De 'actie-organisatie' voor duurzaamheid Urgenda had geëist dat de overheid opdracht zou krijgen de Nederlandse uitstoot van CO2 uitstoot al voor 2020 te verminderen tot het noodzakelijke niveau dat door wetenschappers is vastgesteld: met 40 procent ten opzichte van het niveau van 1990.
De rechtbankvoorzitter vindt niet dat hij zich met de uitspraak het terrein van de politiek betreedt. Ook houdt hij rekening met de vrije beleidsruimte van de Staat en past terughoudendheid. "Dat is de reden om het bevel te beperken tot 25 procent, de ondergrens van de norm van 25 tot 40 procent."
Feiten
De zaak bevatte lastige en veelomvattende klimaattechnische vragen en de rechters beschikten naar eigen zeggen niet over deskundigheid op dit terrein. Ze hebben dan ook gekeken naar de feiten die door het overgrote deel van de wetenschappers worden onderschreven en waarover de Staat en Urgenda het eens zijn. De Staat kan nog in hoger beroep.
Er zijn al veel reacties op de zaak. Vanuit de hele wereld wordt gereageerd. In Den Haag zijn de reacties wisselend: de VVD is het oneens met de uitspraak, GroenLinks is enthousiast.
