Nog geen overeenstemming over ministersploeg • Waarschuwingen ambtenaren

Ambtenaren zien pijnpunten in hoofdlijnenakkoord

Het hoofdlijnenakkoord is bekeken door ambtenaren van allerlei ministeries en deze analyse is op verzoek van de Tweede Kamer ook naar buiten gebracht. In het 682 pagina's tellende document worden vanuit verschillende ministeries kanttekeningen geplaatst bij bepaalde maatregelen.

Zo wordt vastgesteld dat bij de bezuinigingen op het ambtenarenapparaat het ministerie van Buitenlandse Zaken "bijzonder hard" wordt getroffen. De kans bestaat dat ook bepaalde ambassades dicht moeten.

Verder wordt gevreesd voor een toename van juridische procedures op het terrein van stikstof, omdat ambities op dit gebied zijn bijgesteld. "De juridische haalbaarheid van de neerwaartse bijstelling ambities van mest, stikstof en klimaat is twijfelachtig", staat in de analyse. Ook noemen ambtenaren het plan om een nieuwe uitzonderingspositie op Europese mestregels te regelen "op korte termijn kansloos in Brussel".

Het plan om "de wildgroei aan subsidies" aan te pakken, is volgens ambtenaren niet haalbaar, omdat dat niet zomaar kan. En om criminelen beter te beveiligen, naar Italiaans voorbeeld, moeten gevangenissen grondig worden verbouwd.

Bij het ministerie van Onderwijs wordt betwijfeld of er wel 293 miljoen euro per jaar bezuinigd kan worden op het beperken van de instroom van buitenlandse studenten. En het verhogen van de btw van 9 naar 21 procent heeft grote gevolgen voor scholen. Ze moeten 50 miljoen euro ophoesten voor duurdere schoolboeken.

Onderhandelaars zonder uitkomst naar huis, maandag verder

De partijleiders van PVV, VVD, NSC en BBB zijn vanmiddag zonder de pers te woord te staan naar huis gegaan. In de werkkamer van formateur Van Zwol hebben ze opnieuw gepraat over de verdeling van de ministersposten en staatssecretarissen, maar er is nog geen uitkomst bekend.

De vier partijen praten hier al ruim een week over met de formateur en beoogd premier Schoof. De gebruikelijke procedure is dat de partijen het eerst eens worden over welke partij welk ministerie krijgt. Pas daarna zouden de namen van de nieuwe bewindslieden besproken worden. Het is onduidelijk of aan deze volgorde nog wordt vastgehouden. De onderhandelaars gaan maandag weer verder.

Besprekingen in de formatie voortgezet

De fractievoorzitters van de formerende partijen PVV, VVD, NSC en BBB praten onder leiding van formateur Van Zwol en in het bijzijn van kandidaat-premier Schoof weer over de invulling van het nieuwe kabinet. Niemand zei daar vooraf iets over.

Sommige partijleiders gingen desgevraagd wel kort in op de exitpoll van de Europese verkiezingen van gisteren. PVV-leider Wilders benadrukte dat zijn partij de grootste winnaar lijkt te worden en dat GroenLinks-PvdA weliswaar de meeste zetels lijkt te halen, maar toch heeft verloren. De vraag of de uitslag als een rapportcijfer voor de formatie kan worden gezien, beantwoordde hij ontkennend: "Dit ging over de campagne en wat in ons verkiezingsprogramma staat over de Europese Unie."

NSC-leider Omtzigt zei dat de "uitslag van gisteren voor verschillende partijen iets verschillends betekent, maar voor de onderhandelingen in de formatie vrij weinig". NSC lijkt één zetel te halen in het Europees Parlement en Omtzigt is blij dat zijn partij daar nu ook is vertegenwoordigd.

Partijleiders hebben weer gesproken, nog geen verdeling bekend

Vanmiddag hebben de leiders van de vier formerende partijen weer gepraat met formateur Van Zwol en beoogd premier Schoof over de invulling van het nieuwe kabinet. Na afloop wilden de partijleiders van PVV, VVD, NSC en BBB zoals gewoonlijk niets kwijt over de gesprekken.

Of de partijen voortgang hebben geboekt in de onderhandelingen over wie welke post krijgt is dus niet duidelijk. Het is ook niet bekend wanneer er weer verder wordt gepraat. Morgen zijn er in ieder geval geen formatiegesprekken.

Partijen zijn nog niet uit verdeling ministeries, morgen verder

Er was goede hoop dat de formerende partijen het vandaag eens zouden worden over de verdeling van de ministersposten en staatssecretariaten, maar dat is niet gelukt. Er wordt morgen weer verder gepraat met formateur Van Zwol en beoogd premier Schoof, zeiden de onderhandelaars na afloop van de gesprekken van vandaag.

Waarom het niet gelukt is, is nog niet duidelijk. Mogelijk zijn ze het nog niet eens over welke partij de minister van Financiën mag gaan leveren. Normaal gesproken is dat de op een na grootste partij in de coalitie, omdat de grootste de premier levert. Maar omdat Schoof niet namens de PVV premier wordt, zou die partij Financiën kunnen claimen.

Oproep aan coalitie: hou giftenaftrek in stand

Een aantal goededoelenorganisaties komt samen met de ChristenUnie met een oproep om de zogenoemde giftenaftrek in stand te houden. De nieuwe coalitie wil snijden in de mogelijkheden om giften aan goede doelen van de belasting af te trekken. Daardoor zou het financieel minder aantrekkelijk worden om te schenken aan goede doelen en kerken.

"Nederland bloeit op wanneer mensen omzien naar elkaar", zegt CU-Kamerlid Pieter Grinwis. "Met het uitkleden van de giftenaftrek geeft deze coalitie duidelijk blijk van een armetierige samenlevingsvisie." Onder meer de Hartstichting, het Wereld Natuur Fonds en Natuurmonumenten staan achter de oproep.

Dat de nieuwe coalitie de giftenaftrek wil beperken, komt overigens niet volledig uit de lucht vallen. Uit een evaluatie blijkt dat het geen "doelmatige" belastingmaatregel is. De maatregel levert wel extra giften op, maar kost de overheid tegelijk relatief veel geld.

Een andere belastingmaatregel van de nieuwe coalitie was vandaag ook onderwerp van een oproep. In een dagbladadvertentie sprak een groep organisaties in de cultuur-, sport-, horeca- en mediasector zich vanochtend uit tegen de plannen om een hogere btw te gaan heffen in die sectoren.

Verder met zoeken naar ministers en staatssecretarissen

Ook vandaag praten kandidaat-premier Schoof, formateur Van Zwol en de vier partijleiders Wilders (PVV), Yesilgöz (VVD), Omtzigt (NSC) en Van der Plas (BBB) verder over de samenstelling van het nieuwe kabinet.

Afgelopen vrijdag spraken ze hier ook de hele dag over. "Het was weer een goede gespreksdag", zei Schoof toen.

Omtzigt: Schoof heeft ruimte voor eigen koers

Beoogd premier Dick Schoof heeft in het nieuwe kabinet ook ruimte om zelf met beleid te komen, zei Pieter Omtzigt (NSC) gisteren in het programma WNL op Zondag. Omdat op verschillende beleidsterreinen, zoals zorg en onderwijs, alleen afspraken op hoofdlijnen zijn gemaakt, ziet hij daar ruimte voor een eigen invulling van de minister-president. "Hij heeft ruimte om een eigen koers te varen als hij daarvoor een meerderheid in het parlement kan vinden."

Ook bij de uitwerking van een regeerprogramma heeft de premier samen met de vice-premiers volgens Omtzigt een "leidende rol".

Partijen gingen afgelopen weekend nog één keer de straat op (voor Europa)

In het laatste weekend voor de Europese verkiezingen van donderdag gingen de politieke partijen nog een keer de straat op om campagne te voeren. En dat is nodig, want die verkiezingen leven nog niet echt bij de Nederlanders. De lijsttrekkers zijn bijna allemaal onbekend. En wat willen ze bereiken?

Lees hier meer:

Welkom in het formatieblog

Welkom in het formatieblog, hier houden we je op de hoogte van de ontwikkelingen in de formatie. Lees hier het blog van vorige week terug.