Midden-Oostenblog
Oorlog Hamas-Israël
NOS NieuwsAangepast

Israël bespreekt aanvalsplan Rafah met VS • Aangifte voor besmeuren ministerie

In dit blog houden we je op de hoogte van de laatste ontwikkelingen in het Midden-Oosten.

Hier vind je een overzicht van onze belangrijkste verhalen. Hier lees je de betekenis van een aantal veelgebruikte termen.

liveblog gesloten

Israël bespreekt aanvalsplan Rafah met VS

De regering van Israël stuurt functionarissen naar Washington om het Israëlische aanvalsplan voor Rafah te bespreken. Premier Netanyahu heeft dat toegezegd in het gesprek dat hij vandaag met president Biden had, zegt Witte Huis-adviseur Jake Sullivan. Netanyahu en Biden hebben elkaar duidelijk gemaakt hoe ze tegen de kwestie Rafah aankijken, zei hij. Of dit betekent dat de aanval pas plaatsvindt als de VS met het plan akkoord gaat, is onduidelijk.

De stad Rafah in het zuiden van de Gazastrook is volgens Israël het laatste grote bolwerk van Hamas. Vernietiging van Hamas is een van de Israëlische doelen in de Gaza-oorlog, andere zijn de bevrijding van de Israëlische gijzelaars en voorkomen dat Israël nog eens vanuit Gaza wordt aangevallen.

In en om Rafah leven op het moment ook zo'n 1,5 miljoen Palestijnen dicht op elkaar, voor het merendeel mensen die door de oorlog hun huis in noordelijker gelegen delen van het gebied moesten verlaten. Er wordt gevreesd dat een aanval op Rafah aan duizenden onschuldige burgers het leven gaat kosten. Ook de VS is daar bang voor.

Voedseluitdeling in Rafah

Aangifte voor besmeuren ministerie van Buitenlandse Zaken

Het ministerie van Buitenlandse Zaken heeft aangifte gedaan wegens het besmeuren van de gevel van het ministerie met rode verf. Dat heeft demissionair minister Bruins Slot gezegd na afloop van een overleg in Brussel.

"Puur vandalisme", zei de minister. "We hebben vrijheid van meningsuiting, demonstratierecht in Nederland. Daar mogen we trots op zijn. Het andere uiterste is dat je met vandalisme bezig bent en overheidseigendommen begint te besmeuren. Dat vind ik niet acceptabel."

De actie is opgeëist door een actiegroep die Nederland medeverantwoordelijk houdt voor 'genocide in Palestina', melde het ANP. De actiegroep is onder meer boos over het opschorten van de Nederlandse financiering aan de VN-hulporganisatie UNRWA.

De entree van het ministerie vanochtend

Netanyahu sprak met Biden, geen details bekendgemaakt

De Israëlische premier Netanyahu en de Amerikaanse president Biden hebben voor het eerst in een maand rechtstreeks met elkaar gesproken over de oorlog in Gaza. Onderwerp van het overleg op afstand was het voornemen van Israël om de zuidelijke stad Rafah aan te vallen en de nood onder de bevolking van Gaza, zegt het Witte Huis. Details zijn niet bekendgemaakt.

Netanyahu liet weten dat hij met Biden over Israëls oorlogsdoelen sprak: vernietiging van Hamas, vrijlating van gijzelaars en voorkomen dat Israël vanuit Gaza bedreigd en aangevallen kan worden. Hij zei dat Israël tegelijkertijd "die humanitaire hulp wil geven die bijdraagt aan het bereiken van die doelen".

Niets wijst erop dat de onenigheid is bijgelegd die de afgelopen week tussen de bondgenoten opliep. Zo noemde de Amerikaanse Senaatsvoorzitter Schumer Netanyahu een obstakel voor vrede. In dezelfde toespraak riep Schumer Israël op om opnieuw verkiezingen te houden. President Biden had vooraf inzage in Schumers toespraak. Hij noemde het een dag later een "goede toespraak".

De VS is de belangrijkste bondgenoot van Israël. De VS steunt Israël met miljarden aan geld en wapens. The Times of Israel schrijft vandaag dat Netanyahu de kritiek uit de VS "opzettelijk onjuist" noemde.

Internationale experts: in Gaza dreigt een massaal sterven

Internationale experts waarschuwen dat de hongersnood in Gaza in massale sterfte overgaat, als niet onmiddellijk een gevechtspauze van kracht wordt en voedsel naar gebieden gaat die nu door de oorlog niet bereikt kunnen worden.

De VN hanteert een classificatiesysteem om de ernst van hongersnoden aan te geven. De meest ernstige moeten aan drie criteria voldoen, de situatie in Gaza voldoet al aan twee: algemene voedselschaarste en wijdverspreide ondervoeding. Alleen het derde criterium ontbreekt nog en dat is massale sterfte.

VN-secretaris-generaal Guterres spreekt van een "compleet door mensen veroorzaakte ramp". EU-buitenlandchef Borrell noemt de situatie onacceptabel. "Verhongering wordt als oorlogswapen ingezet. Israël veroorzaakt hongersnood." De Israëlische minister van Buitenlandse Zaken Katz zei in een reactie dat Borrell moet stoppen met het aanvallen van Israël en het recht van Israël moet erkennen dat het zich mag verdedigen tegen de misdaden van Hamas.

Beelden uit Gaza-Stad. Honderden Palestijnen stonden vandaag in de rij voor een zak meel bij een magazijn van VN-hulporganisatie UNRWA. "Mensen vermoorden elkaar voor vijf kilo meel", zegt een wanhopige vrouw:

Hongersnood in Gaza: 'Een zak meel kost soms wel 1000 dollar'

Netanyahu: kritiek op zijn regering vanuit Washington is 'opzettelijk onjuist'

De Israëlische premier Netanyahu heeft zich volgens The Times of Israel opnieuw fel verzet tegen kritiek uit Washington. In een videotoespraak voor een pro-Israëlische lobbygroep in de VS zou hij de kritiek op het Israëlische optreden in Gaza "opzettelijk onjuist" hebben genoemd en bedoeld voor eigen politiek gewin.

De Amerikaanse Senaatsvoorzitter Schumer noemde Netanyahu vorige week een obstakel voor vrede. "De coalitie van Netanyahu voldoet niet meer aan de behoeften van Israël", zei hij ook. President Biden was het daarmee eens. "Het was een goede speech", zei hij over de toespraak van Schumer. "Hij uitte de grote zorgen die niet alleen bij hem, maar bij veel Amerikanen leven."

Natanyahu reageerde volgens The Times of Israel aldus: "In deze omschrijving lijkt het of een geïsoleerde premier en marginale groepen het beleid bepalen. Dat is onjuist. Opzettelijk onjuist zou ik willen zeggen en dat is verkeerd." Volgens Netanyahu staan de Israëliërs als een blok achter de oorlogsdoelen: de vernietiging van Hamas en het terughalen van de gijzelaars.

Meerdere Amerikaanse media zeggen dat Netanyahu en Biden vandaag met elkaar praten. Dat zou voor het eerst zijn sinds 15 februari. Biden dreigt in de race voor het presidentschap voor de komende vier jaar de steun van Amerikaanse moslims te verliezen, omdat hij Israël blijft steunen, ondanks het leed van de Palestijnse burgers.

Premier Netanyahu

Gemeld dodental in Gaza inmiddels 31.726

Bij de oorlog in Gaza zijn volgens de door Hamas aangestuurde autoriteiten inmiddels 31.726 mensen omgekomen. De afgelopen 24 uur zouden zeker 81 mensen zijn gedood.

In de cijfers wordt geen onderscheid gemaakt tussen militanten en burgers, en evenmin wordt vermeld hoe de slachtoffers zijn omgekomen. Wel duidelijk is dat het leeuwendeel van de dodelijke slachtoffers vrouwen en kinderen zijn. Experts en de VN achten de aangeleverde statistieken betrouwbaar.

Israël staat onder groeiende druk om de Palestijnse bevolking te ontzien in de strijd tegen Hamas. Onder meer president Biden van de VS, de belangrijkste bondgenoot van Israël, heeft herhaaldelijk gezegd dat het aantal burgerslachtoffers te hoog is.

Het Israëlische leger zegt dat het allerlei maatregelen neemt om burgers te ontzien. Ook wordt benadrukt dat Hamas opereert vanuit woonwijken en dat Gaza zeer dichtbevolkt gebied is. Maar volgens Hamas maakt het leger geen onderscheid tussen burgers en strijders.

Hoofd VN-hulporganisatie UNRWA mag Gaza niet meer in

Israël geeft het hoofd van de VN-hulporganisatie voor Palestijnse vluchtelingen (UNRWA) geen toestemming om de Gazastrook binnen te gaan. Het is voor het eerst sinds zijn aantreden in 2020 dat Israël UNRWA-topman Lazzarini de toegang tot Gaza weigert.

UNRWA is in de Gazastrook de belangrijkste distributeur van hulp. Voor het uitbreken van de oorlog, op 7 oktober, had UNRWA daar 13.000 medewerkers. Sindsdien laat Israël veel minder vrachtwagens met hulp toe. De bevolking lijdt daardoor honger. "Het is een race tegen de klok om de gevolgen van de honger tegen te gaan", zei Lazzarini vandaag.

Israël heeft geëist dat Lazzarini opstapt, onder meer omdat onder het kantoor van UNRWA in Gaza-Stad een tunnel is aangetroffen, mogelijk van Hamas. Die tunnel zou vanuit het UNRWA-kantoor van elektriciteit zijn voorzien. De Israëlische minister Katz van Buitenlandse Zaken noemde het ongeloofwaardig dat Lazzarini niet van de tunnel wist.

Eerder al zei Israël bewijzen te hebben dat een tiental UNRWA-medewerkers uit Gaza meedeed aan de terroristische aanval van Hamas waarmee de oorlog op 7 oktober begon. Er lopen meerdere onderzoeken naar deze beschuldiging.

UNRWA-topman Philippe Lazzarini zei dit op een persconferentie in Caïro

'Gewapende Hamasofficier gedood bij al-Shifa-ziekenhuis'

Het Israëlische leger zegt een gewapende Hamasofficier te hebben gedood bij het al-Shifa-ziekenhuis. Het grootste ziekenhuis van Gaza werd afgelopen nacht binnengevallen door Israëlische militairen. Daarbij kwam volgens het leger een militair om het leven.

Nog altijd is er onduidelijkheid over hoe de situatie is in het ziekenhuis. Eerder zeiden de door Hamas aangestuurde autoriteiten dat er tientallen burgers zijn gedood of verwond, maar daar is geen nieuwe informatie over gepubliceerd. Israël zegt dat Hamas het ziekenhuisterrein gebruikte als commandopost. De gedode Hamascommandant zou zich hebben verschanst in een gebouw op het terrein. Hij is volgens het leger in een vuurgevecht gedood.

Volgens het leger gaat het om deze man:

De chef van Wereldgezondheidsorganisatie WHO is zeer bezorgd over de inval in het ziekenhuis. "Ziekenhuizen mogen nooit een strijdtoneel zijn", zegt hij op X. De situatie brengt "zorgverleners, patiënten en burgers in gevaar". Op het medische complex schuilen vele duizenden Palestijnen voor het oorlogsgeweld.

Luchtalarm klinkt in Noord-Israël, luchtaanvallen op Libanon

In de buurt van de Libanese grens heeft op meerdere plekken in Noord-Israël het luchtalarm geklonken. Het is nog onduidelijk of het gaat om een drone- of raketaanval. Het Israelische leger heeft luchtafweerinstallaties ingezet. Inwoners zijn gewaarschuwd voor vallende brokstukken.

Sinds het begin van de oorlog zijn er met regelmaat beschietingen tussen Hezbollah in Libanon en het noorden van Israël. Afgelopen nacht heeft het leger van Israël opnieuw doelen van Hezbollah gebombardeerd over de grens. Volgens berichten uit Libanon werd onder meer de stad Baalbek getroffen, op ruim 100 kilometer afstand van de grens. Over slachtoffers is nog niets duidelijk.

Een Israëlische luchtaanval in libanon, foto van gisteren

Eerder op de dag zou Israël ook vanuit het zuiden zijn aangevallen met een drone. Een pro-Iraanse militie in Irak heeft de verantwoordelijkheid voor deze aanval opgeëist. Het doelwit was een Israëlische luchtmachtbasis op de bezette Golanhoogten. Het is onduidelijk of de drone doel heeft getroffen. Ook Amerikaanse militairen in de regio Syrië en Irak zijn de afgelopen maanden aangevallen door pro-Iraanse milities, die zeggen te handelen uit solidariteit met de bevolking van Gaza.

Hoogste EU-diplomaat: Israël veroorzaakt hongersnood in Gaza

EU-buitenlandcoördinator Borrell heeft hard uitgehaald naar Israël. Volgens de hoogste diplomaat van de Europese Unie is Israël schuldig aan een hongersnood in Gaza. Hij deed die uitspraak aan het begin van een conferentie over humanitaire hulp aan Gaza.

"Gaza staat niet meer op de rand van een hongersnood", zei Borrell in Brussel. "Er is een hongersnood gaande en die treft duizenden mensen." Borrell noemde de situatie onacceptabel. "Verhongering wordt gebruikt als oorlogswapen. Israël veroorzaakt een hongersnood." De Israëlische minister Katz van Buitenlandse Zaken verwerpt de beschuldiging. "Israël verzorgt uitgebreide humanitaire hulp in Gaza."

Burgers in Gaza kampen met ernstige honger en ondervoeding. Als Israël het aangekondigde offensief op Rafah uitvoert, krijgen naar schatting 1,1 miljoen mensen te kampen met "catastrofale honger", melden internationale experts in een vandaag verschenen rapport. Momenteel geldt voor zo'n 200.000 Palestijnen in Gaza dit allerhoogste waarschuwingsniveau. Een hongersnood is volgens deze organisatie onvermijdelijk in het noorden van Gaza.

In deze video van drie weken geleden vertellen Palestijnen in Gaza wat de honger met hen doet:

Honger in noorden van Gaza: 'Mijn kinderen kunnen beter dood zijn'

Voor de oorlog kwamen dagelijks zo'n 500 vrachtwagens met humanitaire hulp de afgesloten enclave in. Na het uitbreken van de oorlog sloot Israël de toevoer van noodhulp twee weken volledig af. Daarna werden de leveringen per vrachtwagen weer hervat, maar het aantal van 500 trucks werd volgens VN-hulporganisatie OCHA nooit meer gehaald.

Israël wil zeker weten dat er geen wapens of munitie in de vrachtwagens zitten en daarom is er een uitgebreide controle. Ook zegt Israël dat niet alle trucks die de grens passeren bij Palestijnse burgers terechtkomen vanwege problemen bij hulporganisaties en de onveilige situatie.

Tientallen slachtoffers bij al-Shifa-ziekenhuis gemeld, leger evacueert gebied

De Israëlische inval in het grootste ziekenhuis van Gaza is nog in volle gang. Er is nog veel onduidelijk over de situatie. Palestijnse media spreken van tientallen doden en gewonden bij beschietingen op het medische complex. Het Israëlische leger heeft iedereen die schuilt in het ziekenhuis opgedragen te evacueren.

Afgelopen nacht viel Israël het ziekenhuis binnen. Daarbij zijn zware vuurgevechten gevoerd. Het leger zegt dat het werd beschoten vanuit het ziekenhuis en dat militairen gewapende strijders hebben gedood. Volgens de Palestijnse nieuwssite Wafa zijn tientallen burgers omgekomen of verwond. In het ziekenhuis schuilen naar verluidt zo'n 30.000 Palestijnen.

Het leger heeft pamfletten verspreid met daarop een evacuatiebevel, meldt nieuwszender Al Jazeera. De mensen in en rondom het ziekenhuis zouden zich moeten verplaatsen naar het zuidelijke Khan Younis. Krant Haaretz schrijft dat het Israëlische leger helpt bij het evacueren van vrouwen en kinderen uit het ziekenhuis. Er zijn berichten dat mannen worden gearresteerd.

Eerder vandaag zei het leger dat bij de operatie zo'n tachtig mensen zijn gearresteerd. Het gaat onder meer om terreurverdachten. Maar in het verleden is gebleken dat ook onschuldige burgers en medisch personeel is opgepakt bij invallen in ziekenhuizen.

'Israël biedt wapenstilstand van 6 weken in ruil voor 40 gijzelaars'

Een hoge delegatie van Israël reist vandaag naar Qatar voor onderhandelingen over een tijdelijke wapenstilstand. Volgens een Israëlische functionaris krijgt Hamas een aanbod voor een bestand van zes weken in ruil voor de vrijlating van veertig gijzelaars, schrijft persbureau Reuters.

Na een wekenlange impasse zit er sinds enkele dagen weer wat schot in de onderhandelingen tussen de twee strijdende partijen. Afgelopen donderdag kwam de Palestijnse militante beweging met een voorstel. De gesprekken lopen met tussenkomst van Qatar, Egypte en de VS.

De onderhandelingsdelegatie kreeg gisteren groen licht van Israëlische oorlogskabinet. Het hoofd van de Mossad, de Israëlische geheime dienst, reist volgens Israëlische media vandaag naar Qatar. De gesprekken in Doha, de hoofdstad van Qatar, zullen naar verwachting nog vele dagen duren. De door Reuters geciteerde functionaris schat dat de onderhandelingen mogelijk nog twee weken duren.

Mossad-directeur David Barnea

Kantoor ministerie van Buitenlandse Zaken besmeurd met rode verf

Het kantoor van het ministerie van Buitenlandse Zaken is besmeurd met rode verf. Een actiegroep die Nederland medeverantwoordelijk houdt voor "genocide in Palestina" heeft de actie opgeëist, meldt het ANP.

Op de gevel zijn foto's van Palestijnse oorlogsslachtoffers geplaatst. De actiegroep is onder meer verbolgen over het opschorten van de Nederlandse financiering aan de Palestijnse VN-hulporganisatie UNRWA. "De rode verf zit bijna over de gehele gevel", ziet een verslaggever van Omroep West. "Het zal de bedoeling zijn geweest het op bloed te laten lijken."

Volgens de verslaggever trekt de actie in Den Haag veel bekijks. Voorbijgangers maken foto's van de rode verf op het pand. Een schoonmaakploeg is bezig met het opruimen van de besmeuring, zegt een woordvoerder van het ministerie.

Het is niet de eerste bekladding van het gebouw tijdens de oorlog in Gaza. Ook in januari werd er rode verf op gesmeerd, toen als protest tegen Nederlandse wapenleveranties aan Israël.

Doden, gewonden en arrestaties bij Israëlische inval in ziekenhuis

Het Israëlische leger zegt dat het inmiddels de controle heeft over het binnengevallen al-Shifa-ziekenhuis in Gaza. Bij de Israëlische aanval op het medische complex is een onbekend aantal doden en gewonden gevallen. Het leger zegt zo'n tachtig mensen te hebben gearresteerd.

In het ziekenhuis, waar vele duizenden Palestijnen schuilen voor de oorlog, zijn zware vuurgevechten geweest. Volgens het door Hamas aangestuurde ministerie van Volksgezondheid zijn er mensen gestikt nadat er brand was uitgebroken op het complex. "Stop deze slachting tegen zieken, gewonden, ontheemden en medisch personeel in het al-Shifa-ziekenhuis", zegt het ministerie in een verklaring. Er wordt gesproken over doden en gewonden, maar er zijn geen exacte aantallen.

Patiënten en ontheemden in het al-Shifa-ziekenhuis op een foto van 25 januari

Het is de vierde keer dat Israël het ziekenhuis heeft aangevallen, meldt nieuwszender Al Jazeera. Het leger zegt dat Hamas recent het complex in gebruik heeft genomen als commandocentrum. Op het terrein zijn meerdere gewapende militanten gedood, aldus het leger. Ze zouden het vuur hebben geopend op militairen vanuit het ziekenhuis. Er zijn geen Israëlische gijzelaars gevonden, schrijven Israëlische media. Op het terrein is zwaar legermaterieel ingezet, zoals tanks en raketwerpers. Een militair raakte volgens Israël gewond.

Ook in november viel Israël het al-Shifa-ziekenhuis in Noord-Gaza binnen. Al jaren zegt Israël dat er een Hamas-basis onder het grootste ziekenhuis van Gaza zat. Na de inval heeft Israël videobeelden gedeeld van tunnels onder het medisch complex. Mensenrechtenorganisaties en Wereldgezondheidsorganisatie WHO hebben deze Israëlische aanval sterk veroordeeld.

Israël voert nachtelijke aanval uit op het al-Shifa-ziekenhuis in Gaza-stad

Het Israëlische leger heeft vannacht een aanval uitgevoerd op het al-Shifa-ziekenhuis in Gaza. Verschillende Arabische media melden dat er zwaar geweervuur te horen is rond het ziekenhuis. Ook zou er brand zijn uitgebroken.

Al Jazeera meldt dat er een onbekend aantal doden en gewonden zijn gevallen. Een Palestijnse journalist in het ziekenhuis zegt dat de situatie catastrofaal is en dat hij denkt om te komen, schrijft de BBC.

Het gebouw in Gaza-stad zou zijn omsingeld door Israëlische militairen. Een woordvoerder van het Israëlische leger laat weten dat er een "zeer nauwkeurige operatie is uitgevoerd" in de omgeving van het ziekenhuis. Volgens het leger hebben Hamas-militanten zich gehergroepeerd in het ziekenhuis.

Het al-Shifa-ziekenhuis was ooit het grootste ziekenhuis van de Gazastrook. In het complex zitten honderden patiënten, medisch personeel en ontheemde Palestijnen die daar hun toevlucht hebben gezocht, meldt Al Jazeera.

In november viel het Israëlische leger ook al het ziekenhuis binnen. Het leger zei dat er onder het ziekenhuis een commandopost van Hamas is gevonden waarbij ook wapens zijn aangetroffen. Verder zou er bewijs zijn dat gijzelaars daar werden vastgehouden.

Welkom

Welkom in het liveblog van maandag 18 maart over de ontwikkelingen in het Midden-Oosten. Het liveblog van gisteren lees je hier terug.