Partijleiders PVV, VVD, NSC en BBB morgen in koppels naar informateur

Partijleiders PVV, VVD, NSC en BBB morgen in koppels naar informateur

Informateur Putters ontvangt morgen de partijleiders van PVV, VVD, NSC en BBB. Ze komen in twee koppels langs, om verder te praten over de mogelijke vorming van een nieuw kabinet.

VVD-leider Yeşilgöz en NSC-voorman Omtzigt worden eerst samen bij Putters verwacht. PVV-leider Wilders en BBB-leider Van der Plas gaan later op de dag.

De afgelopen week heeft Putters vooral individuele gesprekken met de vier partijleiders gevoerd. Alleen Omtzigt en Van der Plas werden een keer samen ontvangen.

Nieuwe SP-leider haalt uit naar PVV, NSC en BBB

SP-leider Jimmy Dijk heeft in zijn eerste speech op een partijcongres uitgehaald naar de vier partijen die over een nieuw kabinet praten. Volgens hem hebben PVV, NSC en BBB hun "sociale maskers" afgeworpen. Hij stelde dat zij onder invloed van de VVD terugtrekkende bewegingen maken als het gaat om het afschaffen van het eigen risico in de zorg, huurverlaging en verbeteringen voor mensen met een bescheiden inkomen.

"Als er op rechts-culturele thema's wat te winnen valt, dan gaan de sociale punten er als eerste aan. Deze partijen blijven liever de samenleving verdelen dan dat ze de welvaart herverdelen", zei de SP-voorman. Hij beloofde er alles aan te doen om PVV, NSC en BBB te houden aan hun "verkiezingsbeloften van bestaanszekerheid" en de "de bezuinigingspolitiek van deze rechts-liberalen te stoppen",

Verder hekelde Dijk de traagheid van het formatieproces. Volgens hem speelt een aantal partijen "vieze politieke spelletjes over de ruggen van miljoenen mensen" die vooruitgang willen en niet langer kunnen wachten. Hij riep op om te stoppen met het "kinderachtige gedoe".

Putters praat koning Willem-Alexander bij

Na zijn werkweek in de Tweede Kamer is informateur Putters op bezoek geweest bij koning Willem-Alexander. Putters heeft, zoals de Rijksvoorlichtingdienst in een persbericht schrijft, hem geïnformeerd "over de stand van zaken met betrekking tot de kabinetsformatie". Over de inhoud van een gesprek met de koning wordt nooit informatie gegeven.

Putters praat volgende week verder met PVV, VVD, NSC en BBB

Informateur Putters praat begin volgende week in verschillende samenstellingen verder met de partijleiders van PVV, VVD, NSC en BBB. Hij zegt dat hij midden in een proces zit waarin hij met de vier "systematisch en zorgvuldig" de verschillende kabinetsvormen langsloopt, die misschien mogelijk zijn. Ook kijkt hij naar wat daarvoor nodig is, zoals "het type regeerakkoord" en "de relatie met de Tweede Kamer".

Hij zegt daar inhoudelijk goede gesprekken over te voeren, waarin ook steeds duidelijker wordt wat begrippen als extraparlementair kabinet eigenlijk inhouden. "Ik ben niet in cirkels aan het ronddraaien", concludeert hij. "We komen zeker verder."

Putters heeft nog met Wilders (PVV) om tafel gezeten en met Van der Plas (BBB) gebeld. Hij wil uiterlijk in de week van 11 maart verslag uitbrengen aan de Tweede Kamer. "De komende week wordt belangrijk om een aantal stappen te zetten",

Wilders: VVD en NSC moeten nu snel gaan bewegen

PVV-leider Wilders sprak vanmorgen weer een uur met informateur Putters. Na afloop was hij niet positiever dan eerder op de dag, toen hij op X een oproep aan VVD en NSC deed om over hun schaduw heen te springen. Hij zei dat de PVV nog altijd een voorkeur heeft voor een meerderheidskabinet, maar dat opties als een gedoogkabinet of een extraparlementair kabinet wat hem betreft ook bespreekbaar zijn. "Ik zal nergens voor gaan liggen."

Wilders ziet naar eigen zeggen nog steeds mogelijkheden om met PVV, VVD, NSC en BBB een kabinet te smeden "in wat voor vorm ook". Hij zei daarbij dat het dan wel nodig is dat VVD en NSC "de komende dagen of weken gaan bewegen". Hij vreest dat er anders nieuwe verkiezingen moeten worden uitgeschreven, of dat er een kabinet komt met Frans Timmermans van GroenLinks-PvdA aan het hoofd.

Het is de bedoeling dat informateur Putters in de week van 11 maart verslag uitbrengt over hoe het verder moet. Wilders zegt de moed nog niet te hebben opgegeven dat er toch nog een samenwerking tussen de vier komt. "Ik ben nog niet zo ver dat dat niet lukt."

Wilders spoort VVD en NSC aan tot actie: 'Anders komt er een kabinet-Timmermans'

PVV-leider Wilders heeft op X een oproep gedaan aan VVD en NSC om een rechts kabinet met PVV en BBB mogelijk te maken. Hij schrijft dat de PVV er alles aan heeft gedaan: "We zijn tien keer over onze schaduw heen gesprongen."

Wilders waarschuwt VVD en NSC dat als zij een rechts kabinet niet mogelijk maken er "dankzij jullie" een kabinet-Timmermans komt. Wilders verwijst daarbij naar een stuk in De Telegraaf, waarin staat dat een centrumlinks kabinet met daarin GroenLinks-PvdA aan het roer steeds nadrukkelijker in beeld komt.

Wilders wordt vanochtend opnieuw ontvangen door informateur Putters.

Xander van der Wulp: vier partijen draaien om elkaar heen

Vrijdag weer de beurt aan Wilders en aan de telefoon Van der Plas

PVV-leider Wilders gaat deze week voor de derde keer langs bij informateur Putters. Maandag was hij de eerste in de rij van alle fractievoorzitter en gisteren werd de PVV-leider ook bij informateur Putters uitgenodigd. Hij vindt dat de PVV, VVD, NSC en BBB snel aan de slag moeten gaan om toch samen een vorm van samenwerking te vinden. NSC-leider Omtzigt wil geen meerderheidskabinet met de PVV.
Putters gaat vrijdag ook opnieuw met Van der Plas praten, maar dat gaat telefonisch.

Putters klaar voor vandaag: ik ga verder met mijn werk

De informateur was vandaag zeer zwijgzaam aan het eind van zijn werkdag. Hij wil niets zeggen over de gevoerde gesprekken of over welke kabinetsvormen hij in gesprek is. "Ik ga verder met mijn werk", aldus Putters. "Ik zet alles op alles om eruit te komen."

Omtzigt: eventueel gesprekken over gedogen

"Je gaat niet iets gedogen wat je niet kent." Dat antwoordde NSC-leider Omtzigt na zijn ontmoeting met informateur Putters op vragen van journalisten. Hij zei dat mogelijke gedoogsteun van zijn partij onderwerp van overleg is bij de informateur.

Op de vraag of hij bij eventuele onderhandelingen daarover dan ook aan tafel komt, zei hij: "Stap voor stap. Als je over gedoogstatus praat, zul je gesprekken voeren. (..) Maar als er een minderheidskabinet gevormd wordt, zijn de drie partijen de kern van de partijen die onderhandelen." Hij doelde daarmee op PVV, VVD en BBB.

De NSC-voorman herhaalde dat hij ook een extraparlementair kabinet of een zakenkabinet opties vindt, al erkende hij dat voor die laatste variant weinig enthousiasme bij anderen te bespeuren is.

Omtzigt: anderen gaan niet over waar wij deel van uitmaken

Informateur Putters praat nu met NSC-leider Omtzigt. Die zei voor het begin nog eens dat hij zich kan voorstellen dat hij een minderheidskabinet gedoogt of dat er een extraparlementair kabinet komt. Een aantal andere partijen geeft nog steeds de voorkeur aan een meerderheidskabinet, maar Omtzigt is niet van plan aan die wens toe te geven: "Anderen gaan niet over waar wij precies deel van uitmaken." Volgens hem is een "iets lossere band tussen het kabinet en de Tweede Kamer wenselijk.

Yesilgöz: bouwstenen voor extraparlementaire variant

VVD-leider Yesilgöz heeft informateur Putters nog eens verteld dat ze wil kijken naar een "extraparlementaire" variant. Ze heeft daar "bouwstenen" voor aangeleverd, zei ze na afloop van een gesprek met Putters. Aan zo'n kabinet zou de VVD mensen kunnen leveren.

Volgens Yesilgöz moet nu vooral onderzocht worden "wat wel kan in plaats van dat we allemaal naar elkaar staren en ingewikkeld doen over wat allemaal niet kan". Ze wilde verder niet te veel details kwijt.

Op de vraag of de VVD in een kabinet kan stappen onder leiding van premier Wilders, antwoordde ze: "Dat zou kunnen, maar dat zou ook niet kunnen, en dat hangt af van de vorm die een kabinet heeft. Daar gaan deze gesprekken over."

Informateur praat met VVD-leider Yesilgöz

Informateur Putters praat op dit moment met VVD-fractievoorzitter Yesilgöz. Bij het naar binnen gaan, wilde ze niks zeggen. Maandag was Yesilgöz ook al bij Putters. Ze sprak toen van "een moeilijke puzzel".

Later vandaag ontvangt de informateur ook NSC-voorman Omtzigt.

Putters kijkt 'eerst' naar meerderheidskabinet, maar zwijgt over kans hierop

De meeste fractievoorzitters hebben maandag en dinsdag gepleit voor een meerderheidskabinet en daar is informateur Putters nu ook naar aan het kijken. Maar dat wil over de uitkomst van de formatie nog niets zeggen.

"Ik werk stap voor stap en wil precies weten wat de partijen nu met elkaar willen", zei Putters. De komende dagen zal hij dan ook met verschillende fractievoorzitters praten; soms alleen, soms samen. Het kan ook dat hij andere fractievoorzitters, bijvoorbeeld van CDA of GroenLinks-PvdA, nog eens vraagt langs te komen. "Ik doe een beroep op ieders gezond verstand."

Agenda voor donderdag: apart gesprek met VVD en met NSC

De agenda voor donderdag is inmiddels bekendgemaakt. In de ochtend wordt VVD-leider Yesilgöz in de werkkamer van Putters verwacht. In de middag komt NSC-leider Omtzigt, dit keer alleen.

Omtzigt blijft nee zeggen tegen meerderheidskabinet met PVV

NSC-leider Omtzigt heeft meer dan een uur gesproken met Putters en na afloop zei hij niet meer dan dat het een "goed gesprek" was. "We hebben gekeken naar welke vormen van kabinetten er mogelijk zijn." Ook over mogelijke wrevel met BBB-leider Van der Plas is hij weinig spraakzaam. "Het gesprek ging over de kabinetsformatie en over allerlei privégesprekken zeg ik niets."

Van der Plas begrijpt vragen over Omtzigt niet: 'we lachen met elkaar'

Informateur Putters heeft BBB-leider Van der Plas en Omtzigt van NSC samen voor een gesprek uitgenodigd en dit verzoek wordt opgevat als een poging van de informateur om de lucht te klaren tussen deze twee partijen. Afgelopen maandag zei Van der Plas BBB-leider dat ze een hekel heeft aan mensen "die minimale verantwoordelijkheid willen en maximale invloed", doelend op Omtzigt. En dat Omtzigt een paar weken geleden plotseling stopte met de eerste formatieronde noemde ze "een schoffering". Ze hoopte op excuses.

Maar bij de inloop van het gesprek probeerde Van der Plas de wat verzuurde relatie met Omtzigt te relativeren. "Ons contact is goed", aldus de BBB-leider. "We hebben contact, we lachen met elkaar. Het is ophef om niets." Ze zegt dat er in een huwelijk ook weleens wat speelt. "En dan praat je erover. Dat is het leven." Ze heeft nog geen excuses gehad van Omtzigt.

Omtzigt wilde voor het gesprek met Putters niets zeggen.

Wilders na zijn gesprek: heel veel vertrouwen in informateur

Na afloop van zijn gesprek wilde PVV-leider Wilders weinig kwijt. Hij zei dat hij een goed gesprek had gehad. "Ik heb heel veel vertrouwen in de informateur. Ik hoop dat er snel een kabinet komt."

Wilders: snel kabinet vormen, hoe dan ook

Geert Wilders vindt dat PVV, VVD, NSC en BBB snel aan de slag moeten gaan om toch samen een vorm van samenwerking te vinden. "Het lijkt erop dat we op elkaar zijn aangewezen", zei de PVV-leider na alle gesprekken die informateur Putters de afgelopen dagen met fractievoorzitters had. "Het ziet er niet naar uit dat andere partijen in de rij staan om mee te doen."

Wat hem betreft wordt er nu niet langer gedraald. "Nederland smacht naar een rechts kabinet, dus laten we dat met zijn vieren in wat voor vorm dan ook gaan maken."

Steun aan Oekraïne

Wilders ging voorafgaand aan zijn gesprek met Putters ook in op vragen over de handreiking die hij zaterdag deed. Hij zei toen dat hij bereid is om te praten over iedere vorm van hulp aan Oekraïne, dus ook over militaire. Dat wilde hij tot dan toe niet, in tegenstelling tot VVD, NSC en BBB. Maar in het kader van de kabinetsformatie is hij bereid om over zijn schaduw heen te stappen.

Gisteren stemde de PVV-fractie in de Eerste Kamer desalniettemin tegen een nieuw steunpakket voor Oekraïne. Dat is "vrij logisch", vindt Wilders. "Ik heb gezegd dat we daarover moeten praten", zegt hij. "Dat betekent dat je in de onderhandelingen bereid bent om daarover te gaan praten en niet dat je twee dagen later, zonder dat er een woord is gewisseld, opeens heel anders gaat stemmen."

Informateur spreekt vandaag Wilders en duo Omtzigt-Van der Plas

Informateur Putters spreekt vanochtend met PVV-leider Wilders. Later op de dag ontvangt hij Omtzigt (NSC) en Van der Plas (BBB) samen. De VVD heeft geen uitnodiging voor vandaag gekregen.

Gisteren rondde de informateur een lange reeks gesprekken af met de fractievoorzitters uit de Tweede Kamer. Alleen Van Baarle van Denk besloot niet langs te komen.

Putters gaat 'inzichten' op een rijtje zetten, morgen verder met gesprekken

De informateur heeft in twee dagen de fractievoorzitters 13 partijen gesproken over de vorming van een nieuw kabinet. Hij wil nog niet zeggen welk kabinet hij voor zich ziet en gaat morgen verder met gesprekken in "verschillende samenstellingen". Putters vindt wel dat er haast geboden is.

Volt: snel meerderheidskabinet zonder PVV, niet om hete brij heendraaien

Oppositiepartij Volt brengt vandaag als laatste een bezoek aan Putters. Volt-leider Dassen wil dat er een meerderheidskabinet komt zonder de PVV, bijvoorbeeld een "variant over het midden". De partij vindt een stabiel meerderheidskabinet juist nu in een tijd van oorlog en klimaatverandering nodig.

Hij snapt niet dat Putters vier weken de tijd heeft gekregen om allerlei kabinetsvormen te onderzoeken. De vier partijen draaien om de hete brij heen, vindt Dassen. "Ik heb het gevoel dat dit nodig is om het stof te laten neerdalen na de Twitterformatie van hiervoor."

SGP doet klemmend beroep: dit is geen huwelijk, bestuur het land

Ook de SGP heeft een voorkeur voor een meerderheidskabinet van PVV, NSC, VVD en BBB, zo heeft SGP-leider Stoffer tegen de informateur gezegd. Hij doet ook een klemmend beroep op deze vier partijen om dit met elkaar mogelijk te maken. Stoffer snapt dat het niet gemakkelijk is "dat je niet helemaal je eigen verkiezingsprogramma kan uitvoeren" en hij ziet de inhoudelijke verschillen. "Maar het is geen huwelijk. Je moet met elkaar een land besturen en die verantwoordelijkheid leg ik bij ze neer. Doe dat alsjeblieft."

Verder zegt Stoffer dat de SGP zich constructief op zal stellen, zoals de partij ook in het verleden heeft gedaan. Over een extraparlementair kabinet is de SGP-leider niet erg enthousiast en hij ziet het ook niet voor zich dat zijn partij daaraan ministers gaat leveren. "Ons past een bescheiden rol."

Kamer neemt motie aan: werk aan centrumrechts kabinet

In de Tweede Kamer is een motie aangenomen van JA21, waarin wordt uitgesproken "dat er werk gemaakt moet worden van een centrumrechts kabinet". Volgens indiener Eerdmans heeft de kiezer op 22 november "de Kamer een groot rechts mandaat gegeven" door partijen als de PVV, NSC en BBB groot te maken. Als het kabinet straks geen rechtse signatuur heeft, is dat volgens hem geen juiste vertaling van de verkiezingsuitslag.

Uiteindelijk stemden 74 Kamerleden voor en 69 tegen. NSC van Pieter Omtzigt stemde tegen, maar er was steun van PVV, VVD, BBB, SGP en Forum voor Democratie.

Overigens is de waarde van de motie vooral symbolisch. Het staat de partijen vrij om welk kabinet dan ook mogelijk te maken, zolang het maar steun heeft in de Tweede Kamer. De motie is ook aan niemand gericht. Op verzoek van Eerdmans wordt de uitslag van de stemming wel doorgestuurd naar informateur Putters.

Bikker (CU) met stroopwafels: eerst vaste vormen, dan pas vrije kür

ChristenUnie-leider Mirjam Bikker heeft stroopwafels mee naar de informateur. "Belofte maakt schuld", zei ze voor aanvang van haar gesprek. Daarmee verwees ze naar het debat in de Tweede Kamer over de informatie. Bikker zei toen "met alle liefde" nog een keer langs te komen. "En ik wil nog Goudse stroopwafels meebrengen ook, allemaal geen probleem. Maar het brengt niet de vaart erin die dit land zo nodig heeft."

Verder vindt ze net als de meeste andere fractievoorzitters die vandaag bij Kim Putters zijn aangeschoven dat er nog een keer moet worden gesproken met de vier partijen die hun gesprekken eerder zagen vastlopen "om nu daadwerkelijk uit te vinden wat zij nu wel en niet samen van plan zijn". Ze vindt haar bezoek aan Putters eigenlijk overbodig "want de verantwoordelijkheid ligt wat mij betreft bij de vier partijen die de deur voortijdig hebben dichtgetrokken".

Eerst meerderheidsvormen

Overigens is Bikker het met CDA-leider Bontenbal eens dat eerst alle meerderheidsvormen moeten worden onderzocht, dus ook met GroenLinks-PvdA. "Ik geloof dat het ooit Jelle Zijlstra was, lang geleden, die zei: eerst de vaste vormen en pas dan de vrije kür."

Die uitspraak is bijna correct. ARP-politicus Zijlstra maakte tijdens de kabinetscrisis van 1966 de kunstschaatsvergelijking tegenover informateur Schmelzer: "Eerst de verplichte figuren, Norbert, en dan pas de vrije kür". Overigens is de uitspraak niet meer actueel, want de "verplichte figuren" zijn inmiddels geschrapt bij het kunstrijden.

Eerdmans (JA21) wil kabinet waar PVV ministers aan levert

JA21-leider Joost Eerdmans wil dat er een rechts meerderheids- of minderheidskabinet komt. Hij vindt dat PVV, VVD, NSC en BBB als "winnaars" van de verkiezingen nog aan zet zijn. De derde variant, een extraparlementair kabinet, is wat hem betreft "onder twee randvoorwaarden" ook mogelijk: de PVV moet ministers leveren en het moet "over rechts", dus GroenLinks-PvdA zal er geen deel van uitmaken. "Onze nachtmerrie zou zijn dat de informateur gaat adviseren om over links te gaan kijken."

Baudet: we moeten af van coalitie- en oppositiesysteem

Thierry Baudet van Forum voor Democratie is een voorstander van "buitenparlementaire kabinetten". "Dat kun je een zakenkabinet noemen, een cultuurkabinet of een kenniskabinet. Maar het idee is dat in principe 150 leden van de Tweede Kamer allemaal kritiek mogen leveren of constructieve voorstellen kunnen doen."

Wat hem betreft moet de vaste coalitie- en oppositieverdeling in elk geval worden losgelaten. "Het leuke daarvan is dat je als Kamer een veel zelfstandiger rol krijgt. Als je per onderwerp moet kijken of je daar een meerderheid voor kunt krijgen, krijg je een veel levendiger democratie."

Dat idee heeft hij in "een aangenaam gesprek" bij de informateur op tafel gelegd.

Ook Dijk (SP) wil meerderheidskabinet: niet meteen handdoek in ring gooien

Ook SP-leider Jimmy Dijk vindt dat er een meerderheidskabinet moet komen. "Volgens mij zijn er gewoon vier partijen die gemakkelijk een meerderheid kunnen vormen." Hij doelt dan op de PVV, VVD, NSC en BBB die er tot nu toe niet uit zijn gekomen. Hij vindt dat die er nog een keer voor moeten gaan zitten. "Na een keer moet je niet meteen de handdoek in de ring gooien", vindt hij. "Dat vind ik iets te gemakkelijk als dit de uitkomst van de verkiezingen is. Volgens mij moeten ze hun best doen en elkaar niet voor rotte vis uitmaken op Twitter."

Bontenbal (CDA): eerst kijken naar gewoon meerderheidskabinet

Henri Bontenbal van het CDA was vandaag als eerste bij de informateur. Hij heeft tegen hem gezegd dat dat hij het belangrijk vindt om een "net en transparant proces" te doorlopen. Dat betekent wat hem betreft dat er eerst gekeken wordt of er toch een gewoon meerderheidskabinet kan worden gevormd, en dat er pas daarna - als duidelijk is geconcludeerd dat dit niet lukt - naar een minderheidskabinet "of nog exotischer vormen" wordt gekeken.

Naar zijn mening is nog niet duidelijk een streep gezet door de meerderheidsvariant van PVV, VVD, NSC en BBB. "Maar er is ook nog een variant over het midden" , zegt hij. "Dus met GroenLinks-PvdA. Daar moet je ook naar kijken, volgens mij. Daar moet je in elk geval het gesprek over voeren."

Zijn CDA wil overigens geen rol spelen in zo'n kabinet over het midden. "Als wij van vijftien naar vijf zetels zijn gegaan, dan is het denk ik heel redelijk dat wij in de oppositie terecht komen."

Putters spreekt laatste acht fractieleiders

Informateur Kim Putters ontvangt vandaag nog eens acht fractievoorzitters. Dat zijn achtereenvolgens: Henri Bontenbal (CDA), Jimmy Dijk (SP), Thierry Baudet (FvD), Esther Ouwehand (Partij voor de Dieren), Mirjam Bikker (ChristenUnie), Chris Stoffer (SGP), Laurens Dassen (Volt) en Joost Eerdmans (JA21). Stephan van Baarle van Denk gaat als enige niet op de uitnodiging in.

Gisteren sprak Putters met de overige fractieleiders. PVV-leider Wilders zei dat hij bereid is om over zijn schaduw heen te stappen, om te zorgen dat er snel een kabinet komt. Yesilgöz (VVD) zei dat het "een moeilijke puzzel" blijft. Omtzigt (NSC) wilde niet zeggen wat hij bij de informateur op tafel heeft gelegd, maar vindt een kabinet met een lossere band met de Tweede Kamer hoe dan ook een goed idee. BBB-leider Van der Plas is nog altijd voorstander van een meerderheidskabinet en zei er niet van te houden "als mensen maximale invloed willen met minimale verantwoordelijkheid".

Timmermans (GroenLinks-PvdA) vindt dat PVV, VVD, NSC en BBB nogmaals moeten proberen om een meerderheidskabinet te vormen. "Ga aan de slag, het land kan niet wachten", zei hij na zijn gesprek met Putters. Jetten (D66) had dezelfde boodschap. "Zij hebben een meerderheid in de Tweede Kamer, dus lijkt het me verstandig dat zij het eerst nog eens proberen."

Vorige week sprak Putters met deskundigen en oud-politici. Het is de bedoeling dat hij uiterlijk in de week van 11 maart zijn verslag aan de Tweede Kamer stuurt.

Putters: constructieve, verhelderende gesprekken

De informateur komt nog even naar buiten voor een korte toelichting. Inhoudelijk zegt hij uiteraard niets over de gesprekken, wel dat ze "constructief en verhelderend" waren. "Ik heb veel opgehaald bij de fractievoorzitters."

Putters merkt dat "iedereen aan tafel zit om een versnelling te bewerkstelligen" in de formatie. Morgen komen er nog eens acht fractievoorzitters bij hem langs.

Yesilgöz had informateur weinig nieuws te melden

Als laatste vandaag is VVD-leider Yesilgöz bij de informateur geweest. Ze heeft bij hem "de lijn neergelegd zoals ze die heeft uitgelegd in het Kamerdebat" van 14 februari. Toen deed Yesilgöz naar eigen zeggen "een stap naar voren" door zich bereid te tonen toch ministers te leveren voor een eventueel extraparlementair kabinet. Eerder wilde ze alleen gedogen om een centrumrechts kabinet mogelijk te maken.

"Het blijft een moeilijke puzzel", vindt ze. Yesilgöz is blij met de bereidheid van PVV-leider Wilders om toch te praten over militaire steun aan Oekraïne. "Dat is heel erg goed, dat is heel erg terecht." Wilders verwacht nu van de andere partijen dat ze ook "over hun schaduw heenstappen". Maar daarover zegt de VVD-leider: "Dat heb ik al gedaan, in het debat."

Jetten: vier partijen moeten het nog een keer serieus proberen

D66-leider Jetten had naar eigen zeggen een "overzichtelijk gesprek" met Putters. Hij heeft daarin herhaald dat PVV, VVD, NSC en BBB weer serieus moeten gaan praten over samenwerking. Wat voor soort kabinet het wordt, maakt hem niet zo veel uit. "Al die termen vind ik eerlijk gezegd niet zo boeiend. De Nederlanders willen een kabinet dat hun problemen aanpakt."

Niet dat Jetten denkt dat die vier partijen de problemen echt kunnen oplossen. "Als D66 hebben wij natuurlijk heel andere ideeën. Maar zij hebben een meerderheid in de Tweede Kamer, dus lijkt het me verstandig dat zij het eerst nog eens proberen."

Omtzigt blijft bij pleidooi voor minderheids- of extraparlementair kabinet

Anders dan de andere partijen wil NSC-leider Omtzigt niet openbaar maken wat hij precies op tafel heeft gelegd bij informateur Putters. Wel zegt hij na afloop dat hij nog steeds inzet op een kabinet dat een lossere band heeft met de Tweede Kamer, zoals een minderheidskabinet of een extraparlementair kabinet. Dat heeft volgens hem niets te maken met zijn bezwaren tegen een kabinet met de PVV. "Wij hebben hier al voor de verkiezingen over gesproken. Een lossere band tussen regering en parlement is gewenst."

Dat blijkt ook uit het eindrapport van de parlementaire enquêtecommissie fraudebeleid dat vandaag is gepresenteerd, meent Omtzigt. "Ook ik kon als coalitie-Kamerlid van het CDA niet afwijken van het regeringsbeleid en iets aan die fraudewetten veranderen."

BBB-leider Van der Plas zei vandaag dat ze een hekel heeft aan mensen "die minimale verantwoordelijkheid willen en maximale invloed", daarmee doelend op Omtzigt. Hij herkent zich daar niet in. "Ik heb een tijdje in Denemarken gewoond waar de meeste kabinetten de laatste jaren geen meerderheid hadden. Dat leidt tot een veel opener debat. In die zin heb ik alleen een positief voorstel willen doen."

Timmermans sceptisch over Oekraïne-draai Wilders

Na afloop van zijn gesprek met Putters wordt Timmermans gevraagd wat hij vindt van de uitspraak van PVV-leider Wilders dat hij nu toch bereid is te praten over militaire steun aan Oekraïne. Timmermans twijfelt aan de oprechtheid van die 'handreiking'. "Wilders bleef Poetin bewonderen, ook na het neerhalen van MH17 en de annexatie van de Krim. U zult begrijpen dat ik met enige scepsis luister naar wat hij zegt. Dan denk ik: meen je dat nou, of doe je dat alleen om een kabinet mogelijk te maken?"

Timmermans: discussie over vorm kabinet 'beperkt interessant'

Na Van der Plas is GroenLinks-PvdA-leider Timmermans bij Putters naar binnen gegaan. Ook hij vindt dat PVV, VVD, NSC en BBB nogmaals moeten proberen tot een meerderheidskabinet te komen. "Ga aan de slag, het land kan niet wachten", geeft Timmermans hen mee. Er spelen volgens hem te veel zaken om nog achterover te leunen, ook internationaal. "We hebben een eensgezind kabinet nodig."

De hele discussie over wat voor soort kabinet er moet komen, een meerderheidskabinet of een extraparlementair kabinet zoals vooral Omtzigt wil, vindt Timmermans "maar beperkt interessant, zolang de vier partijen zeggen dat ze wel met elkaar verder willen. De vorm moet hun wens volgen, niet de wens bepalen".

Voor zijn eigen partij ziet Timmermans voorlopig geen rol in de formatie. Pas als de vier er niet uitkomen "is het mogelijk na te denken over andere routes", zo staat in zijn brief aan Putters. Hij gaat ook geen deelsteun geven aan de beoogde coalitie op bijvoorbeeld internationale onderwerpen als Oekraïne, "zodat partijen die in enige vorm deelnemen aan een kabinet zich van verantwoordelijkheid kunnen onthouden".

Van der Plas (BBB): meerderheidskabinet nog steeds voorkeur

BBB-leider Van der Plas is nog altijd voorstander van een meerderheidskabinet, zo heeft ze in een brief aan informateur Putters laten weten. Voorafgaand aan haar gesprek met hem zei ze "er niet van te houden als mensen maximale invloed willen met minimale verantwoordelijkheid." Op de vraag of ze op NSC en Omtzigt doelde zei ze niet te weten welke partijen er nog meer zouden willen gedogen zonder echt mee te willen doen.

De BBB wil snel aan de slag met asiel, migratie, landbouw en visserij, maar koerst ook niet aan op een kabinet met een "dichtgetimmerd" regeerakkoord. De afgelopen jaren hebben laten zien dat zulke akkoorden "het democratisch zuurstof uit het bestel hebben gehaald", zegt Van der Plas.

Wilders doet Oekraïne 'handreiking' om vaart achter nieuw kabinet te zetten

PVV-leider Wilders is vanmorgen als eerste fractievoorzitter aangeschoven bij de informateur Putters om te spreken over het vervolg van de kabinetsformatie. Hij berichtte het al eerder op X, en herhaalde vanmorgen, dat hij bereid is te praten over "iedere vorm van hulp" aan Oekraïne, dus ook over militaire. Het is voor het eerst dat Wilders dat zegt.

Tot nu wilde de PVV niet verder gaan dan "politieke steun" aan de strijd van de Oekraïners tegen de Russen. Meermalen betoogden Wilders en Kamerleden uit zijn fractie dat militaire steun, zoals wapens en munitie, uit den boze is omdat het Nederlandse leger de middelen zelf nodig heeft om ons land te beschermen.

Nu zei Wilders dat hij "alles wat hij namens zijn partij kan doen zal doen" om bij te dragen dat er "snel een daadkrachtig kabinet komt".

"In dat kader moet u het zien", aldus de PVV-leider die naar eigen zeggen daarmee aantoont dat hij "bereid is over zijn schaduw heen te stappen". Wilders riep andere partijen op hetzelfde te doen, omdat het "allemaal veel te lang duurt" en Nederlanders "snel een kabinet nodig hebben".

Welkom!

Goedemorgen, welkom bij dit liveblog over de kabinetsformatie.

Vorige week was het voorjaarsreces in Den Haag. Informateur Kim Putters ontving geen actieve politici, maar deskundigen en oud-politici. Vanaf vandaag komen de fractievoorzitters weer langs. Niet alleen de vier die onder zijn voorganger Plasterk onderhandelden, maar alle partijen zijn weer uitgenodigd. Alleen Denk-fractievoorzitter Van Baarle heeft gezegd dat hij niet komt.

In een brief aan de fractievoorzitters schreef Putters vorige week dat hij niet alleen wil weten wat voor soort kabinet hun voorkeur heeft, maar ook welke rol ze daarin willen spelen. Om tot een kabinet te komen, moet er overstemming zijn over de grondslagen van de democratische rechtsstaat, maar ook over de financiën en over de positie van Nederland in de wereld. Met alle conflicten, zoals in Oekraïne en het Midden-Oosten, gaat dat de komende tijd zeker een grote rol spelen, denkt Putters.

PVV-leider Geert Wilders zei afgelopen weekend voor het eerst dat hij bereid is ook te praten over militaire steun aan Oekraïne. Tot nu toe wilde hij niet verder gaan dan "politieke steun".

Vanaf 12.00 uur komen de fractievoorzitters langs bij Putters, te beginnen met Wilders. Joost Eerdmans van JA21 is morgenavond de laatste.

Lees hier nog eens terug wat er afgelopen week gebeurde.