Midden-Oostenblog
NOS NieuwsAangepast

Houthi's halen weer Amerikaanse drone neer • Voorlopig geen voedselhulp voor noorden Gaza

In dit blog houden we je op de hoogte van de laatste ontwikkelingen in het Midden-Oosten.

Hier vind je een overzicht van onze belangrijkste verhalen. En hier lees je de betekenis van een aantal veelgebruikte termen.

liveblog gesloten

Witte Huis waarschuwt opnieuw voor gevolgen aanval op Rafah

Het Witte Huis heeft Israël opnieuw gemaand tot terughoudendheid in Rafah. In het gebied rond de stad in het zuiden van de Gazastrook zijn meer dan een miljoen Palestijnen samengedrongen. Israël heeft er een aanval aangekondigd. "Zonder maatregelen om hen te beschermen zal een operatie in Rafah op een ramp uitlopen", zei Witte Huis-woordvoerder Kirby vandaag.

President Biden richtte zich vrijdag in soortgelijke bewoordingen tot de Israëlische premier Netanyahu. Die trekt zich vooralsnog niets aan van deze oproepen en ook niet van oproepen voor een gevechtspauze.

"In het binnenland en buitenland wordt druk op Israël uitgeoefend om met de oorlog te stoppen voordat we alle doelen bereikt hebben", zei hij bij een bezoek aan Israëlische militairen. Die doelen zijn vrijlating van de resterende 134 Israëlische gijzelaars door Hamas en de vernietiging van Hamas. "Geen enkele druk kan dat veranderen", zei hij.

Hamas verdeelt geneesmiddelen onder gijzelaars, zegt bemiddelaar Qatar

Qatar zegt dat Hamas een zending geneesmiddelen in ontvangst heeft genomen die zijn bedoeld voor de Israëliërs die door Hamas in gijzeling worden gehouden. Hamas zou inmiddels begonnen zijn met de verdeling van die middelen.

Dat is onderdeel van afspraken die na bemiddeling door Qatar en Frankrijk zijn gemaakt. De afspraak is dat Israël humanitaire en medische hulp tot Gaza toelaat. Ook dat is inmiddels gebeurd, zegt Qatar.

Houthi's halen weer Amerikaanse drone neer

Houthi-rebellen zijn er opnieuw in geslaagd om een Amerikaanse drone neer te halen. Dat zou voor de kust van Hodeida zijn gebeurd, een Jemenitische stad aan de Rode Zee. Persbureau AP hoorde van Amerikaanse bronnen dat het een MQ9-drone was, een miljoenen kostende drone die voor verkennen en aanvallen kan worden gebruikt. Het is de tweede keer in enkele maanden tijd dat Houthi's zo'n drone uit de lucht schieten. In 2019 lukte dat ook twee keer.

De Houthi's zeggen dat ze de afgelopen nacht opnieuw schepen in de Rode Zee hebben aangevallen. Ook dat wijst erop dat het voor de internationale coalitie in de Rode Zee uiterst moeilijk is om dit soort aanvallen te stoppen.

De Houthi's hebben het gemunt op schepen die op een of andere manier een relatie hebben met Israël. Dat heeft de rebellen in de Arabische wereld veel sympathie opgeleverd. Dat geldt ook voor het feit dat het hun lukt om door te gaan, ondanks pogingen van westerse landen om hun lanceerinstallaties en opslagplaatsen uit te schakelen.

De Houthi's verspreiden een foto waarop het wrak van de drone te zien zou zijn

VS werkt aan resolutie VN-Veiligheidsraad over bestand

De Verenigde Naties werken aan een resolutie van de Veiligheidsraad, waarin wordt opgeroepen tot een tijdelijk bestand. Het land spreekt zich daarin uit tegen een groot grondoffensief door zijn bondgenoot Israël in Rafah, meldt persbureau Reuters, dat de tekst heeft ingezien. De VS wil dat er ruim de tijd wordt genomen voor onderhandelingen over de resolutie en dat die niet overhaast in stemming wordt gebracht.

De VS wil dat de Veiligheidsraad zijn steun uitspreekt voor een tijdelijk bestand in Gaza, zo gauw dat haalbaar is, met vrijlating van alle gijzelaars die Hamas nog vasthoudt en vrije doorgang van grootschalige humanitaire hulp.

Eerder vandaag vetoode de VS voor de derde keer een VN-resolutie die oproept tot een humanitair bestand in Gaza. Dertien landen van de Veiligheidsraad steunden de resolutie, Groot-Brittannië onthield zich van stemming. De tekst was opgesteld door Algerije. De Algerijnse VN-ambassadeur Amar Bendjama noemde een stem voor de resolutie steun voor het Palestijnse recht op leven. Een stem tegen betekent een aanmoediging van het meedogenloze geweld tegen de Palestijnen, zei hij.

Volgens de Amerikaanse VN-ambassadeur Linda Thomas-Greenfield moet een bestand worden gekoppeld aan het vrijlaten van de gijzelaars. Anders leidt het niet tot een duurzame vrede, zegt ze. "Het zou juist kunnen leiden tot uitbreiding van het geweld." Steun aan deze resolutie zou volgens haar ook de besprekingen kunnen ondermijnen tussen de VS, Qatar, Egypte en Israël over een gevechtspauze en het vrijlaten van gijzelaars.

Britse prins William roept op tot einde aan strijd in Gaza

De Britse kroonprins William heeft opgeroepen tot een onmiddellijk einde aan de strijd in de Gazastrook. Dat deed hij vooruitlopend op een stemming in het Lagerhuis morgen over Gaza, bij een bezoek aan het Britse Rode Kruis in Londen.

"Soms is het zo dat het belang van permanente vrede pas echt doordringt als je wordt geconfronteerd met menselijk lijden op grote schaal", zegt William. Hij noemde de noodzaak van meer humanitaire hulp en het vrijlaten van de Israëlische gijzelaars. "Er zijn te veel mensen omgekomen."

Prins William sprak via een videoverbinding met hulpverleners die werkzaam zijn in het gebied. Zij vertelden hem niet alleen over medische hulp, maar ook over trauma's die mensen oplopen door het verlies van naasten en de verwoesting.

Het is ongebruikelijk dat leden van het koninklijk huis zich uitlaten over gevoelige kwesties als het conflict in Gaza. Meestal mijden zij het politieke debat. Volgens persbureau AP koos William zijn woorden zorgvuldig en legde hij de nadruk op het menselijk leed, zonder partij te kiezen.

Later deze maand zal hij in een synagoge in gesprek gaan met jongeren van verschillende achtergronden, waar het vooral zal gaan over hun zorgen over antisemitisme.

Inwoners Gaza-Stad opnieuw opgeroepen te vluchten

Het Israëlische leger heeft inwoners van twee wijken van Gaza-Stad opgeroepen te vertrekken. Via een oproep in het Arabisch deelde het leger mee dat de mensen naar een andere regio moeten, verder naar het zuiden, aan de kust.

De oproep wordt gezien als aankondiging van nieuwe Israëlische aanvallen op de twee wijken.

Inwoners van het noorden van de Gazastrook zijn de afgelopen maanden keer op keer opgeroepen hun verblijfplaats te verlaten, vanwege de Israëlische aanvallen op Hamas. Een deel van de inwoners is inmiddels teruggekeerd, ondanks pogingen van het Israëlische leger om dat te verhinderen.

Voorlopig geen voedselhulp in Noord-Gaza

Het Wereldvoedselprogramma (WFP) van de Verenigde Naties schort voorlopig de leveringen in Noord-Gaza op. In een verklaring zegt de organisatie het besluit niet lichtvoetig te hebben genomen, maar dat het niet anders kan vanwege de omstandigheden.

"We willen graag de wanhopige mensen in Gaza bereiken, maar de veiligheid om essentiële hulp te leveren - en voor de mensen die het ontvangen - moet worden gewaarborgd." Volgens de VN-organisatie kan dat op dit moment niet. Vrachtwagens die het gebied binnenkomen worden belaagd door mensen en er wordt geschoten. Begin februari werd een vrachtwagen van de UNRWA, die op het punt stond Noord-Gaza in te gaan, geraakt door Israëlisch vuur.

WFP: "Het plan was om zeven dagen lang tien vrachtwagens met voedsel het gebied in te krijgen, om de honger en wanhoop te keren." Zolang de leveringen niet op een verantwoorde manier het gebied in kunnen, zal de organisatie het noorden van Gaza niet ingaan.

WHO: twee keer hulp geweigerd bij Nasser-ziekenhuis

Tot twee keer toe werden medewerkers van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) die hulp wilden verlenen, weggestuurd bij het door Israël zwaar beschadigde Nasser-ziekenhuis in Khan Younis. Dat schrijft de VN-hulporganisatie in een verklaring.

Inmiddels heeft de WHO twee keer met succes in totaal 32 patiënten in kritieke toestand uit het ziekenhuis geëvacueerd, onder wie twee kinderen. "Voorafgaand aan die missies werden twee opeenvolgende verzoeken van de WHO geweigerd", staat in de verklaring. De WHO zegt alleen toegang te hebben gekregen tot de uitgevallen generator van het ziekenhuis.

"Dat leidde tot vertraging in het verlenen van medische hulp. Vijf patiënten die op de intensive care lagen zijn daardoor overleden." Alleen al bij het ziekenhuis komen was een grote uitdaging, stelt de WHO. "De verwoesting rondom het ziekenhuis is onbeschrijfelijk. Verbrande en verwoeste gebouwen, dikke lagen puin en geen enkele weg is intact. (...) Een team probeerde te voet het complex te bereiken."

'Tientallen Hamas-strijders gedood in Khan Younis'

Het Israëlische leger zegt tientallen Hamas-strijders te hebben gedood in de stad Khan Younis. Bij de aanval werd volgens het leger ook een wapendepot van Hamas geraakt waarna er meerdere explosies volgden.

De afgelopen weken heeft Israël de aanvallen op Khan Younis, de tweede grote stad van Gaza, opgeschroefd. Zowel met een grondoffensief als luchtaanvallen valt het leger aan. Vorig week werd het Nasser-ziekenhuis binnengevallen, volgens Israël lagen daar lichamen van gijzelaars.

Na de inval in het ziekenhuis raakte het buiten bedrijf. Ook het Al-Amal ziekenhuis in Khan Younis wordt bestookt.

Verwoestingen in Khan Younis

Al Jazeera: man die op voedselhulp in Noord-Gaza wachtte gedood

Volgens Al Jazeera is er gisteren een man door Israëlische troepen gedood in Noord-Gaza die met een groep mensen stond te wachten op voedselhulp. Het aan de Palestijnse autoriteiten gelieerde persbureau Wafa meldt dat er ook tien mensen gewond zijn geraakt. Volgens getuigen die Al Jazeera sprak, ging het om een "aanval zonder aanleiding". Israël heeft nog niet op het bericht gereageerd.

Israël liet begin januari weten duizenden militairen terug te trekken uit Noord-Gaza. Sindsdien keren sommige mensen die waren gevlucht weer terug naar het gebied.

Veertien gewonden bij Israëlische aanval in Libanon

Bij de Israëlische aanval gisterenmiddag op de Libanese kustplaats Ghazieh zijn volgens het Libanese staatspersbureau NNA zeker veertien gewonden gevallen.

Het Duitse persbureau DPA hoorde in Libanese veiligheidskringen dat een industriegebied is getroffen. Volgens Israël was daar een wapendepot van de Libanese Hezbollah-militie gevestigd. Israël zou wraak hebben willen nemen voor een droneaanval van Hezbollah op de Israëlische stad Tiberias.

Ghazieh ligt dicht bij de stad Sidon, op zo'n 60 kilometer van de grens met Israël. Het is de eerste keer tijdens de Gazaoorlog dat Israël een doel in Libanon onder vuur neemt dat zo ver naar het noorden ligt.

Sinds het uitbreken van de oorlog in Gaza zijn de beschietingen over en weer aan de grens met Libanon fors toegenomen. Hezbollah zegt 200 gesneuvelde leden te betreuren. Aan beiden van de grens zijn acht burgers omgekomen. Aan beide kanten van de grens zijn tienduizenden burgers naar veiliger gebied vertrokken.

Kabinet wil Israëlische kolonisten straffen

Het kabinet onderzoekt of Nederland zelfstandig sancties kan opleggen tegen Israëlische kolonisten op de Westelijke Jordaanoever die geweld gebruiken tegen Palestijnen. Op een vergadering in Brussel probeerden de ministers van Buitenlandse Zaken van de EU tot een gemeenschappelijke aanpak te komen, maar dat is niet gelukt. De meeste landen zijn voor, maar voor sancties is goedkeuring van alle 27 lidstaten nodig.

EU-buitenlandchef Borrell probeert de lidstaten alsnog op een lijn te krijgen. Demissionair minister van Buitenlandse Zaken Bruins Slot wil daar niet op wachten. "Voor Nederland is het ontzettend belangrijk dat we de Palestijnse Autoriteit steunen, zodat ook de Westelijke Jordaanoever nog enigszins stabiel blijft", zei ze. Ze wees erop dat de spanningen snel oplopen, omdat extremistische kolonisten de Palestijnen van hun land jagen.

Een van de sanctiemogelijkheden zou een inreisverbod voor Nederland zijn. Het effect daarvan is beperkt als andere landen binnen het Schengengebied niet ook dergelijke sancties opleggen. Maar Bruins Slot denkt dat dit niet lang gaat duren. "Mijn verwachting is dat in de komende periode meerdere EU-landen dergelijke maatregelen gaan opleggen". Daardoor zal het voor extremistische kolonisten alsnog heel moeilijk worden om naar Europa te komen, ook zonder EU-besluit.

Demissonair minister Bruins Slot met collega's op de bijeenkomst in Brussel

Welkom

Welkom in het liveblog over de situatie in het Midden-Oosten van dinsdag 20 februari. Het liveblog van gisteren kan je hier teruglezen.