Kabinet wil Israëlische kolonisten straffen • VN wil onderzoek naar doden vrouwen in Gaza

Veertien gewonden bij Israëlische aanval in Libanon

Bij de Israëlische aanval vanmiddag op de Libanese kustplaats Ghazieh zijn volgens het Libanese staatspersbureau NNA zeker veertien gewonden gevallen.

Het Duitse persbureau DPA hoorde in Libanese veiligheidskringen dat een industriegebied is getroffen. Volgens Israël was daar een wapendepot van de Libanese Hezbollah-militie gevestigd. Israël zou wraak hebben willen nemen voor een droneaanval van Hezbollah op de Israëlische stad Tiberias.

Ghazieh ligt dicht bij de stad Sidon, op zo'n 60 kilometer van de grens met Israël. Het is de eerste keer tijdens de Gazaoorlog dat Israël een doel in Libanon onder vuur neemt dat zo ver naar het noorden ligt.

Sinds het uitbreken van de oorlog in Gaza zijn de beschietingen over en weer aan de grens met Libanon fors toegenomen. Hezbollah zegt 200 gesneuvelde leden te betreuren. Aan beiden van de grens zijn acht burgers omgekomen. Aan beide kanten van de grens zijn tienduizenden burgers naar veiliger gebied vertrokken.

Kabinet wil Israëlische kolonisten straffen

Het kabinet onderzoekt of Nederland zelfstandig sancties kan opleggen tegen Israëlische kolonisten op de Westelijke Jordaanoever die geweld gebruiken tegen Palestijnen. Op een vergadering in Brussel probeerden de ministers van Buitenlandse Zaken van de EU tot een gemeenschappelijke aanpak te komen, maar dat is niet gelukt. De meeste landen zijn voor, maar voor sancties is goedkeuring van alle 27 lidstaten nodig.

EU-buitenlandchef Borrell probeert de lidstaten alsnog op een lijn te krijgen. Demissionair minister van Buitenlandse Zaken Bruins Slot wil daar niet op wachten. "Voor Nederland is het ontzettend belangrijk dat we de Palestijnse Autoriteit steunen, zodat ook de Westelijke Jordaanoever nog enigszins stabiel blijft", zei ze. Ze wees erop dat de spanningen snel oplopen, omdat extremistische kolonisten de Palestijnen van hun land jagen.

Een van de sanctiemogelijkheden zou een inreisverbod voor Nederland zijn. Het effect daarvan is beperkt als andere landen binnen het Schengengebied niet ook dergelijke sancties opleggen. Maar Bruins Slot denkt dat dit niet lang gaat duren. "Mijn verwachting is dat in de komende periode meerdere EU-landen dergelijke maatregelen gaan opleggen". Daardoor zal het voor extremistische kolonisten alsnog heel moeilijk worden om naar Europa te komen, ook zonder EU-besluit.

VN-raad wil onderzoek naar berichten over doodschieten vrouwen in Gaza

Experts van de VN-Mensenrechtenraad willen dat er onderzoek komt naar berichten over het doodschieten van Palestijnse vrouwen, meisjes en kinderen in de Gazastrook door het Israëlische leger. De experts noemen die berichten geloofwaardig.

"We zijn geschokt over meldingen van het opzettelijk onder vuur nemen en het zonder vorm van proces doden van Palestijnse vrouwen en kinderen op plaatsen waar ze bescherming zochten of toen ze op de vlucht waren. Sommigen zouden witte doeken hebben vastgehad toen ze door het Israëlische leger of daarbij aangesloten strijdkrachten werden gedood", zeggen ze in een verklaring.

De experts zeggen bijzonder verontrust te zijn over berichten dat Palestijnse vrouwen en meisjes die vastzitten meerdere vormen van seksueel geweld moesten ondergaan. Vrouwen zouden door mannelijke Israëlische officieren worden uitgekleed en onderzocht. "Zeker twee Palestijnse vrouwen zouden zijn verkracht terwijl anderen met verkrachting en seksueel geweld zouden zijn bedreigd."

Ook maken ze zich zorgen over het vastzetten sinds 7 oktober van honderden andere vrouwen en kinderen die in Gaza of op de Westelijke Jordaanoever. Onder hen zouden mensenrechtenactivisten, journalisten en hulpverleners zijn. "Velen zouden inhumaan of vernederend zijn behandeld, kregen geen maandverband, eten of geneesmiddelen en zijn hard geslagen."

Door Houthi's aangevallen schip in Golf van Aden maakt water

Het Amerikaanse leger bevestigt dat Houthi-rebellen rebellen weer twee schepen onder vuur hebben genomen. Het Britse koopvaardijschip Rubymar werd geraakt. "Het schip heeft een noodsignaal verzonden en een marineschip en een ander koopvaardijschip schoten de bemanning van de Rubymar te hulp", laat een woordvoerder weten.

De Rubymar voer in de Golf van Aden. Een maritiem beveiligingsbedrijf zegt dat de bemanning aan het passerende koopvaardijschip de bemanning van de Rubymore aan boord heeft genomen en in Djibouti aan land heeft gezet. Het bedrijf bevestigt dat de Rubymar water maakt. Er is niemand meer aan boord. Onderzocht wordt of het op sleeptouw kan worden genomen. Als het ten onder gaat, is het de eerste keer in de Gazacrisis dat de Houthi's een schip tot zinken weten te brengen.

Ook een Amerikaans vrachtschip is beschoten. De schade bleef beperkt tot wat gebroken glas. De Sea Champion was met een lading graan aan boord naar de Jemenitische stad Aden, die niet onder controle van de Houthi's staat.

EU-landen min Hongarije eisen een onmiddellijke gevechtspauze

De lidstaten van de EU met uitzondering van Hongarije eisen een onmiddellijke gevechtspauze voor de oorlog in Gaza. Dat moet de weg vrijmaken voor een onvoorwaardelijke vrijlating van de Israëlische gijzelaars door Hamas, de beschikbaarstelling van humanitaire hulp voor de inwoners van Gaza en een duurzaam bestand.

De 27 ministers van Buitenlandse Zaken waren in Brussel bijeen. Alleen de Hongaarse minister distantieerde zich van de verklaring. Vermoedelijk wil het de goede betrekkingen met Israël niet schaden.

De 26 overige ministers riepen Israël ook op de stad Rafah niet aan te vallen. De toch al rampzalige situatie voor de meer dan 1 miljoen Palestijnen die daar zijn samengedrongen, zal bij een aanval van Israëlische grondtroepen nog verder verslechteren.

Grote explosies in Zuid-Libanon na Israëlische luchtaanval

In de Libanese stad Ghazieh zijn meerdere zware explosies geweest. Het Israëlische leger zegt dat het een wapenopslag heeft geraakt. Over mogelijke slachtoffers is nog niets bekend.

Volgens een woordvoerder van het Israëlische leger is het bombardement een reactie op een aanval van Hezbollah. De terroristische beweging zou vanuit Libanon een drone in de richting van Israël hebben gelanceerd.

Op beelden die zijn geverifieerd door de NOS zijn meerdere grote explosies te zien bij Ghazieh. De stad ligt op zo'n 50 kilometer van de grens met Israël. Het Israëlische leger heeft al vaker doelen aangevallen in Libanon, doorgaans dicht bij de zuidelijke grens. Volgens persbureau Reuters komt het zelden voor dat doelen zover landinwaarts worden aangevallen.

Dit zijn beelden van de luchtaanval:

VN-coördinator Kaag: 'Er is geen vervanger van UNWRA'

Sigrid Kaag, voorheen minister van Buitenlandse Zaken maar nu VN-coördinator voor hulp aan Gaza, zegt dat er geen alternatief is voor de Palestijnse vluchtelingenorganisatie van de Verenigde Naties (UNRWA). Die boodschap gaf Kaag mee aan EU-buitenlandministers tijdens een vergadering in Brussel.

UNRWA is onder vuur komen te liggen vanwege mogelijke betrokkenheid bij de terroristische Hamas-aanval van 7 oktober. Verschillende EU-lidstaten, waaronder Nederland, hebben financiële steun aan de hulporganisatie daarom tijdelijk opgeschort.

Kaag noemt de beschuldigingen "verschrikkelijk" en benadrukt dat er een onderzoek loopt naar de betrokkenheid. "Tegelijkertijd is het duidelijk dat als je naar de mogelijkheden kijkt van de internationale humanitaire gemeenschap, er op dit moment geen vervanger is voor UNRWA."

De hulporganisatie verstrekt humanitaire hulp, onderwijs, gezondheidszorg en sociale voorzieningen. Voor haar financiering is in UNRWA voor bijna 90 procent afhankelijk van donateurs. De organisatie heeft een begroting van meer dan 1 miljard euro, vooral dankzij de VS en landen van de EU.

Israël noemt hoorzittingen in Den Haag een 'mediacircus'

"Terugtrekken uit de bezette gebieden op de Westelijke Jordaanoever zal oproepen tot een nieuw bloedbad onder Israëlische burgers." Dat schrijft Israël in een verklaring als reactie op de hoorzittingen in het Internationaal Gerechtshof (ICJ) in Den Haag, waar de komende dagen geven vijftig landen hun mening geven over de Israëlische bezetting van de Palestijnse gebieden. De Palestijnse buitenlandminister Maliki trapte af en eiste dat Israël onmiddellijk een einde maakt aan alle illegale bezettingen.

Israël maakt geen gebruik van de gelegenheid om zijn verhaal te doen bij het hof, maar reageert dus wel schriftelijk, met een verwijzing naar de terroristische aanslagen van Hamas van 7 oktober. Dat de gebeurtenissen van die dag niet zijn besproken tijdens de hoorzittingen, vindt het land "schokkend".

Na de hoorzittingen doet het ICJ een uitspraak over de zaak, die Israël typeert als een "mediacircus". Die uitspraak is niet-bindend; het is een zogenoemde 'adviesopinie'. De kans is klein dat Israël zich er iets van gaat aantrekken.

Palestijnse minister in Den Haag: 'Illegale bezetting moet meteen stoppen'

Israël moet onmiddellijk stoppen met het bezetten van Palestijnse gebieden. Met die woorden opende de Palestijnse buitenlandminister Maliki hoorzittingen in het Internationaal Gerechtshof (ICJ) in Den Haag. Daar geven meer dan vijftig landen hun mening over de Israëlische bezetting van de Westelijke Jordaanoever en Oost-Jeruzalem.

De zaak werd eind 2022 door de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties aangedragen en staat door de oorlog tussen Hamas en Israël opnieuw in de schijnwerpers. De Algemene Vergadering maakte zich zorgen over buitensporig geweld door het Israëlische leger en gewelddadige provocaties door Joodse kolonisten.

De hoorzittingen gaan van start nu de oorlog tussen Hamas en Israël de vierde maand in gaat. Tijdens die oorlog hebben kolonisten de nederzettingen in Palestijnse gebieden verder uitgebreid, met steun van de Israëlische regering. "De enige oplossing die in overeenstemming is met het internationaal recht is een onmiddellijk, onvoorwaardelijk einde aan alle illegale bezettingen", zei Maliki daarover in Den Haag.

De uitspraak van het ICJ in de zaak is niet-bindend; het is een zogenoemde 'adviesopinie'. De vraag is of Israël zich er iets van gaat aantrekken, het land maakt ook geen gebruik van de gelegenheid om zijn verhaal te doen bij de hoorzittingen.

Op de Westoever heeft elk dorpje hetzelfde verhaal over aanvallen en intimidatie door kolonisten:

Qatar verwerpt opmerkingen Netanyahu over Hamas

Qatar zegt dat de Israëlische premier Netanyahu buiten zijn boekje is gegaan met opmerkingen over de relatie tussen het land en Hamas. Netanyahu zei gisteren op een conferentie in Jeruzalem dat Qatar Hamas als geen ander onder druk kan zetten om de gegijzelden vrij te laten, omdat er Hamas-leiders wonen en Hamas financieel van de Golfstaat afhankelijk is.

Een woordvoerder van het Qatarese ministerie van Buitenlandse Zaken verwerpt die aannames, die volgens hem alleen dienen om de oorlog langer te laten duren. "De Israëlische premier weet dondersgoed dat Qatar vanaf dag één zijn best doet om tot verzoening te komen, de crisis te beëindigen en de gegijzelden te bevrijden." Daar gaat het land ook gewoon mee door, zegt de woordvoerder.

Opnieuw schip aangevallen bij Jemen

De Britse beveiligingsfirma Ambrey meldt dat er opnieuw een vrachtschip is aangevallen met een raket in de Golf van Aden, zo'n 175 kilometer uit de Jemenitische kust. Het gaat om een Amerikaans schip dat vaart onder Griekse vlag. De bemanning is ongedeerd gebleven, meldt Ambrey.

Het Britse maritieme agentschap UKMTO zegt dat er een explosie in de buurt van het schip was, maar dat het wel kan doorvaren naar zijn volgende haven. Vanochtend besloten de EU-landen dat er een maritieme missie naar de regio komt om de scheepvaart te beschermen. De Houthi's in Jemen nemen vrijwel dagelijks schepen rond Jemen onder vuur.

Israël weert president Lula van Brazilië na Holocaustvergelijking

De Braziliaanse president Lula mag voorlopig Israël niet in omdat hij het Israëlische handelen in de Gazastrook op gelijke hoogte had geplaatst met de Holocaust. De Israëlische minister van Buitenlandse Zaken Katz heeft aan de Braziliaanse ambassadeur laten weten dat Lula nu persona non grata is, wat in de diplomatie betekent dat iemand niet welkom is.

Katz noemt Lula's Holocaustvergelijking een serieuze antisemitische aanval. "Dit zullen we niet vergeten noch vergeven." Lula is pas weer welkom als hij zijn woorden terugneemt.

"Wat er nu gebeurt in de Gazastrook is geen oorlog, maar genocide", zei Lula gisteren. "Wat er in de Gazastrook met de Palestijnen gebeurt, is op geen enkel ander moment in de geschiedenis gebeurd. Nou ja, eigenlijk is het wel gebeurd: toen Hitler de Joden uitmoordde."

EU besluit tot maritieme missie in Rode Zee

Er komt een nieuwe maritieme missie van de Europese Unie om de scheepvaart in de Rode Zee en de Golf van Aden te beschermen. De Aspides-missie was al enkele weken in de maak en vanochtend hebben de EU-buitenlandministers op een bijeenkomst in Brussel officieel besloten dat de missie er komt.

De scheepvaart op de drukbevaren route tussen het Midden-Oosten/Azië en Europa wordt al maanden ernstig gehinderd door beschietingen door de Houthi's in Jemen. Zij verklaarden zich solidair met de Palestijnen en beschoten aanvankelijk schepen die in hun ogen een band met Israël hadden. Inmiddels zijn alle schepen in het gebied rond Jemen doelwit, waardoor veel rederijen omvaren rond Afrika in plaats van door het Suezkanaal.

Duitsland, Frankrijk, Griekenland en Italië hadden al hun medewerking aan de missie toegezegd. Eerder zei demissionair minister van Defensie Ollongren dat Nederland mogelijk het fregat Tromp in de regio zal inzetten. Het kabinet onderzoekt nog of het een bijdrage zal leveren en zo ja in welke vorm, laat een woordvoerder van Buitenlandse Zaken weten.

Reuters: Hamas claimt verlies 6000 strijders

Een anonieme Hamas-functionaris in Qatar zegt tegen persbureau Reuters dat de groepering tot nu toe 6000 strijders is verloren in de oorlog. Een Israëlische regeringswoordvoerder meldde vorige week twee keer zo veel gedode Hamas-militanten. Beide cijfers zijn niet onafhankelijk te verifiëren.

Volgens de Hamas-functionaris kan de terroristische beweging blijven vechten en is Hamas voorbereid op een lange strijd in Rafah en de rest van de Gazastrook. "Netanyahu kan Gaza bezetten, maar Hamas staat nog overeind en is aan het vechten. Het is hem niet gelukt om de Hamas-leiding te doden of om Hamas te vernietigen."

De oorlog heeft volgens het gezondheidsministerie in Gaza, dat onder controle staat van Hamas, tot dusver aan zo'n 29.000 Palestijnen het leven gekost. Het meldt nooit hoeveel Hamas-aanhangers onder de doden zijn.

Houthi's: door ons aangevallen schip dreigt te zinken

De Houthi's uit Jemen hebben de raketaanval op een vrachtschip (zie 03.21 uur) in de Golf van Aden opgeëist. Volgens een militaire woordvoerder van de Houthi's is het schip zwaar beschadigd geraakt en dreigt het te zinken.

Hij zegt dat het een Brits schip is en dat de bemanning veilig van boord is gekomen. Het is niet duidelijk wat het bulkschip vervoert. Volgens beveiligingsfirma Ambrey was de Rubymar van een haven in de Verenigde Arabische Emiraten op weg naar Bulgarije.

VN-hof begint hoorzittingen over bezetting Israël

Het Internationaal Gerechtshof in Den Haag begint aan een week van hoorzittingen over de Israëlische bezetting van Palestijnse gebieden. De zaak werd eind 2022 door de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties aangedragen en staat door de oorlog tussen Hamas en Israël opnieuw vol in de schijnwerpers.

Meer dan vijftig landen hebben gezegd dat ze het VN-hof willen toespreken, waaronder Israëls grootste bondgenoot, de Verenigde Staten. Ook China, Rusland, Zuid-Afrika en Egypte willen hun mening geven. Israël zelf doet dat niet mondeling, maar heeft zijn visie op schrift gesteld. Als eerste spreekt vanochtend de Palestijnse minister van Buitenlandse Zaken Maliki.

De Algemene Vergadering wil van het hof een advies over de juridische gevolgen van Israëls "bezetting, vestiging en annexatie", evenals over "maatregelen gericht op het veranderen van de demografische samenstelling, het karakter en de status van de heilige stad Jeruzalem en van gerelateerde discriminerende wetgeving en maatregelen".

Gantz: aanval op Rafah als gijzelaars niet voor ramadan vrijkomen

De Israëlische minister Benny Gantz zegt dat het leger Rafah zal binnenvallen als Hamas alle gegijzelden niet voor het begin van de ramadan heeft vrijgelaten. Het is voor het eerst dat Israël een deadline stelt voor het aangekondigde grondoffensief in Rafah. De vastenmaand van de moslims begint rond 10 maart.

De oud-bevelhebber en oppositieleider Gantz is lid van het driekoppig oorlogskabinet, dat werd ingesteld na de aanvallen van Hamas op Israël op 7 oktober. Hij heeft daarmee veel invloed op de oorlogsvoering, maar niet het laatste woord.

Gantz sprak gisteren in Jeruzalem op een conferentie van Joods-Amerikaanse organisaties. "Aan Hamas de keuze. Als ze zich overgeven en de gijzelaars vrijlaten, kunnen de inwoners van de Gazastrook ramadan vieren."

Jordanië weigert 'opruimen van de puinhopen van Israël'

Ook Jordanië waarschuwt dat het land in beginsel niet voornemens is om Palestijnen uit de Gazastrook op te vangen. Bij de veiligheidsconferentie in München zei de Jordaanse minister van Buitenlandse Zaken Safadi dat Israël verantwoordelijk is voor de verplaatsing van miljoenen mensen in Gaza en dat Jordanië "niet verantwoordelijk is voor het opruimen van de puinhopen van Israël".

"Wat we in Gaza zien is een verwoestende oorlog, massamoord, de vernietiging van het levensonderhoud van twee miljoen mensen, het naar de afgrond duwen van mensen, moorden op journalisten, artsen en hulpverleners. We moeten wel de juiste context hierbij noemen", zei Safadi.

Gisteren deed zijn Egyptische collega op de veiligheidsconferentie vergelijkbare uitspraken. Hij sprak tegen dat Egypte zich voorbereidt op het opvangen van de mensen die nu in Rafah zitten, in het zuiden van Gaza, mocht Israël besluiten tot een grondoffensief.

Noorwegen draagt zorg voor Palestijnse belastingen

Noorwegen heeft ermee ingestemd om ervoor te zorgen dat belasting die Israël heeft geïnd voor de Palestijnse Autoriteit bij dat Palestijnse bestuur terechtkomt. Noorwegen zegt te willen optreden als tussenpersoon tussen Israël en de Palestijnse Autoriteit.

Het Israëlische ministerie van Financiën int normaal gesproken de belastingen bij de Palestijnse bevolking, om dat geld vervolgens over te maken naar de Palestijnse Autoriteit. In verband met de oorlog gebeurt dat echter al maanden niet meer.

Israël gaat nu tijdelijk het geld, minus een geschat bedrag dat normaal gesproken in Gaza zou terechtkomen, overmaken naar Noorwegen. Het Scandinavische land sluist die financiën vervolgens weer door naar de Palestijnen. Met de constructie die nu is bedacht met Noorwegen moet de Palestijnse Autoriteit weer in staat worden gesteld om salarissen uit te betalen en diensten te leveren.

Mogelijk weer aanval op vrachtschip bij Jemen

Voor de kust van Jemen is mogelijk opnieuw een vrachtschip aangevallen. Een in het Verenigd Koninkrijk geregistreerd schip heeft melding gemaakt van een aanval in de zeestraat Bab el Mandeb, ook wel de Poort der Tranen genoemd, tussen de Rode Zee en de Golf van Aden.

Veel details over de aanval op het vrachtschip zijn er nog niet. Het Britse maritieme beveiligingsbedrijf Ambrey meldt een aanval op een Brits schip dat onder de vlag van Belize vaart en een Libanese bemanning heeft. Het Britse maritieme agentschap UKMTO meldt dat het een melding heeft gekregen van een ontploffing in de buurt van een schip. De ontploffing zou schade hebben veroorzaakt en de bemanning zou het schip hebben verlaten.

De afgelopen maanden zijn er vaker aanvallen op schepen voor de kust van Jemen en in de zeestraat. Jemenitische Houthi-strijders zeggen schepen met banden met Israël aan te vallen uit solidariteit met Palestijnen in de Gazastrook. Vanuit de Houthi's is nog niets gemeld over de mogelijke aanval.

Welkom

Welkom in het liveblog over de situatie in het Midden-Oosten van maandag 19 februari. Het liveblog van gisteren kan je hier teruglezen.