Midden-Oostenblog
NOS NieuwsAangepast

Israël beperkt bezoek al-Aqsamoskee tijdens ramadan • Borrell: Westoever 'echte obstakel'

In dit blog houden we je op de hoogte van de laatste ontwikkelingen in het Midden-Oosten, zoals de oorlog tussen Hamas en Israël.

Hier vind je een overzicht van onze belangrijkste verhalen. En hier lees je de betekenis van een aantal veelgebruikte termen.

liveblog gesloten

Israël beperkt bezoek al-Aqsamoskee tijdens ramadan

Israël gaat het aantal Palestijnen dat tijdens de ramadan bidt in de al-Aqsamoskee beperken. De Israëlische premier Netanyahu heeft een voorstel daarover van zijn ultrarechtse minister Ben-Gvir van Nationale Veiligheid overgenomen, melden Israëlische media.

Binnenlandse veiligheidsdienst Shin Bet heeft het kabinet gewaarschuwd tegen een dergelijke maatregel, omdat die kan leiden tot grote onrust. Hoe de beperkingen eruit zullen zien, is nog niet uitgewerkt door de Israëlische regering.

De al-Aqsamoskee staat op de Tempelberg in Oost-Jeruzalem. Het is voor zowel moslims als joden een heilige plek. De afgelopen paar jaar is er geen ramadan geweest zonder geweld op die plek: het kwam geregeld tot schermutselingen tussen de Israëlische politie en Palestijnen.

De ramadan loopt dit jaar van de tweede week van maart tot de tweede week van april.

De al-Aqsamoskee in Oost-Jeruzalem

Tientallen doden bij luchtaanvallen op Rafah en Deir al-Balah

Bij Israëlische luchtaanvallen op het noorden van Rafah en de kustplaats Deir al-Balah en zijn volgens het Hamas-bestuur in Gaza sinds gisteravond tientallen doden gevallen. Velen zouden nog onder het puin liggen.

Dit zijn de beelden van de nasleep van de aanvallen:

Doden en gewonden na nieuwe luchtaanvallen Gaza

VS raakt opnieuw Houthi-doelen in Jemen

De Verenigde Staten hebben opnieuw luchtaanvallen uitgevoerd op gebieden in Jemen die onder controle staan van de Houthi's. Volgens het leger gaat het om vijf aanvallen die uit zelfverdediging zijn gedaan. Ze vonden gistermiddag en -avond plaats, meldt het leger nu.

Daarbij werden drie mobiele installaties voor het afvuren van antischipraketten geraakt. Ook waren een onbemande onderzeeër en een onbemand landvoertuig doelwit. "Het is de eerste keer sinds het begin van de aanvallen op 23 oktober dat we de Houthi's een onbemande onderzeeër hebben zien gebruiken", zegt het Amerikaanse leger.

De Houthi's hebben hun steun uitgesproken aan de Palestijnen in de Gazastrook. Ze vuren raketten af op schepen die volgens de Houthi's een link hebben met Israël en zijn bondgenoten.

Borrell: Westoever het 'echte obstakel'

EU-buitenlandchef Borrell zegt dat niet de Gazastrook, maar de Westelijke Jordaanoever het "echte obstakel" vormt voor de tweestatenoplossing. "De Westelijke Jordaanoever staat op het kookpunt", sprak hij op de veiligheidsconferentie in München. "We zouden aan de vooravond kunnen staan van een grotere explosie."

Israël houdt de Westelijke Jordaanoever sinds de Zesdaagse Oorlog van 1967 bezet. Er wonen 3 miljoen Palestijnen en ruim 600.000 Israëlische kolonisten. De nederzettingen waarin zij wonen, zijn volgens internationaal recht illegaal.

Sinds de terreuraanvallen van Hamas op 7 oktober, waarbij 1200 mensen werden gedood, is ook de situatie op de Westoever geëscaleerd. Het Israëlische leger doet regelmatig invallen op meerdere plekken. Sinds het begin van de oorlog zijn volgens de Palestijnse Autoriteit zeker 398 mensen op de bezette Westelijke Jordaanoever gedood door het Israëlische leger of door kolonisten.

Correspondent Nasrah Habiballah reisde vorig jaar door de Westelijke Jordaanoever om te tonen wat de bezetting betekent voor de bewoners:

Wat de bezetting van de Westelijke Jordaanoever betekent voor de bewoners

Fontein Jeruzalem kleurt rood uit protest

In Jeruzalem, dicht bij de ambtswoning van premier Netanyahu, is er een protestactie bij een fontein op het Parijs-plein. Er stroomt rode vloeistof door de leidingen.

Naast de fontein is een protestbord geplaatst met daarop de tekst: "Genoeg bloed vergoten, er ligt een akkoord op tafel. De premier vindt de coalitie en (minister van Nationale Veiligheid) Ben-Gvir belangrijker dan het redden van levens en terugbrengen van gegijzelden. Dat moet stoppen."

President Brazilië verwijst naar Holocaust, Israël woedend

Israël is woedend op de Braziliaanse president Lula da Silva, omdat hij de oorlog in de Gazastrook vergelijkt met de Holocaust. "Wat er nu gebeurt in de Gazastrook is geen oorlog, maar genocide", zei Lula tegen journalisten bij een top van de Afrikaanse Unie in Addis Abeba.

"Wat er in de Gazastrook met de Palestijnen gebeurt, is op geen enkel ander moment in de geschiedenis gebeurd. Nou ja, eigenlijk is het wel gebeurd: toen Hitler de Joden uitmoordde", voegde hij eraan toe. "Het is geen oorlog tussen soldaten, maar tussen een sterk voorbereid leger, en vrouwen en kinderen."

De Israëlische minister Katz van Buitenlandse Zaken heeft de Braziliaanse ambassadeur ontboden, die morgen een reprimande mag verwachten. "De uitspraken van de president van Brazilië zijn schaamteloos en ernstig", zegt Katz. "Niemand zal Israël het recht afnemen om zichzelf te verdedigen."

Premier Netanyahu zegt dat Lula "een rode lijn heeft overschreden". "Hiermee wordt de Holocaust gebagatelliseerd en wordt er een poging gedaan het Joodse volk te schaden."

Palestijnse Rode Halve Maan: nog een ziekenhuis onder vuur

De Palestijnse Rode Halve Maan wijst erop dat niet alleen het Nasser-ziekenhuis in Khan Younis onder vuur ligt, maar ook het Al-Amal. Dat gebouw wordt al voor de 27ste dag bestookt, meldt de organisatie die de zorg in het ziekenhuis levert.

Volgens de hulporganisatie heeft Israël met artillerie grote schade aangericht aan de vierde verdieping van het gebouw. Ook zouden de brandstoftanks zijn beschoten.

De mensenrechtencommissaris van de Verenigde Naties heeft afgelopen week nog een diepe bezorgdheid uitgesproken over de aanvallen op ziekenhuisfaciliteiten door Israël. "De gevolgen voor burgers zijn verschrikkelijk." Israël viel donderdag het op een na grootste ziekenhuis van Khan Younis binnen. Het Nasser-ziekenhuis is daardoor buiten bedrijf gesteld, bleek vanochtend.

Kabinet Israël unaniem achter afwijzen Palestijnse staat

Het Israëlische kabinet heeft unaniem het voorstel van premier Netanyahu aangenomen waarin het land een eenzijdig afkondigen van een Palestijnse staat afwijst (zie vorige bericht). Dat melden Israëlische media. Minister van Energie en oud-buitenlandminister Cohen zegt tegen de Israëlische legerradio dat hij liever geen nieuwe vredesakkoorden met Arabische buurlanden heeft als dat betekent dat er een Palestijnse staat komt.

De minister van Buitenlandse Zaken van Saudi-Arabië gaf in januari aan dat vrede met Israël samenhangt met een eigen staat voor de Palestijnen. Gisteren noemde hij zo'n staat de enige weg naar veiligheid en stabiliteit in het Midden-Oosten. Ook zijn Amerikaanse collega Blinken gebruikte eerder zulke bewoordingen.

Premier Netanyahu (januari 2024)

Netanyahu wil afwijzen Palestijnse staat formaliseren

De Israëlische premier Netanyahu wil dat zijn kabinet zwart op wit afstand neemt van een eenzijdig uitroepen van een Palestijnse staat. In de verklaring die hij vandaag voorlegt aan zijn ministers staat dat Israël "internationale dictaten over een permanente regeling met de Palestijnen linea recta naar de prullenbak verwijst".

De Franse president Macron zei gisteren dat hij het niet langer een taboe vindt om een Palestijnse staat te erkennen. Een dag eerder zei Netanyahu al dat er alleen een Palestijnse staat kan komen via directe onderhandelingen tussen de betrokken partijen. Hij zou bezorgd zijn dat zijn belangrijkste bondgenoot, de VS, eenzijdig een eigen staat voor de Palestijnen erkent.

Netanyahu wil nu in een formele kabinetsverklaring laten vastleggen dat Israël betrokken moet zijn bij onderhandelingen over een tweestatenoplossing. Het erkennen van een Palestijnse staat zou na de aanslagen van 7 oktober volgens hem "een enorme en niet eerder vertoonde beloning voor terrorisme" zijn, "die elk toekomstige vredesakkoord zal torpederen".

Egypte legt 'logistiek centrum' aan bij Rafah

Geen opvangkamp voor Palestijnse vluchtelingen, maar een logistieke hub bouwt Egypte naar eigen zeggen bij de grens met de Gazastrook.

Donderdag schreven Amerikaanse kranten voor het eerst over de bouwwerkzaamheden in het noorden van de Sinaï, niet ver van Rafah. Daar zou een kamp worden aangelegd, met het oog op de verwachte vluchtelingenstroom als Israël het aangekondigde grondoffensief in Rafah begint. Egypte ontkent dat het zulke voorbereidingen treft.

Nu erkent het land dat er inderdaad werkzaamheden plaatsvinden, maar stelt het dat er een complex wordt aangelegd voor de distributie van noodhulp voor Gaza. Daarvan komt er zo veel binnen dat de bestaande faciliteiten tekortschieten. Op het nieuwe terrein zouden parkeerplaatsen voor vrachtwagens, opslagloodsen, kantoren en onderkomens voor truckers komen.

Bouwwerkzaamheden in Egypte vlak bij de grens met Rafah

Groot ziekenhuis Khan Younis volledig buiten bedrijf

Het Nasser-ziekenhuis in Khan Younis, het op een na grootste ziekenhuis in de Gazastrook, is volledig buiten bedrijf. Dat zegt een woordvoerder van het ministerie van Gezondheidszorg in Gaza tegen persbureau Reuters. "Er zijn nog maar vier teams met medewerkers die voor de patiënten zorgen. 25 mensen in totaal."

Het hoofd van de Wereldgezondheidsorganisatie, Tedros, bevestigt dat het ziekenhuis niet meer functioneert. Hij zegt dat er nog zo'n 200 patiënten in het ziekenhuis zijn.

Volgens de woordvoerder van het gezondheidsministerie kan het ziekenhuis niet meer draaien door een tekort aan brandstof en gevechten rond het complex. Afgelopen donderdag viel het Israëlische leger het Nasser-ziekenhuis binnen, omdat er lichamen van gegijzelden zouden liggen. Zeker twee vrijgelaten gijzelaars hebben gezegd dat ze in het Nasser werden vastgehouden.

Het leger zei aanvankelijk dat het meer dan twintig Hamas-strijders had opgepakt, gisteren was dat aantal opgelopen naar honderd. Volgens het gezondheidsministerie in Gaza heeft het Israëlische leger het ziekenhuis veranderd in een militaire basis en ook een groot aantal zorgmedewerkers vastgezet.

Egypte: verplaatsen Palestijnen naar ons is onacceptabel

De Egyptische president Sisi heeft zijn Franse evenknie Macron telefonisch op het hart gedrukt dat Caïro "de verplaatsing van Palestijnen naar Egypte, op welke manier dan ook, categorisch afwijst". Daarbij heeft hij benadrukt dat zijn standpunt de steun geniet van de internationale gemeenschap. In het telefoongesprek heeft ook Macron daarmee ingestemd.

De twee leiders waren het met elkaar eens dat er moet worden gewerkt aan een akkoord waarmee "een einde moet komen aan de bloedvergieten en een verlichting van het lijden in de Gazastrook". Ze spraken onder meer over pogingen om tot een staakt-het-vuren te komen, onderhandelingen over de vrijlating van gijzelaars en het opvoeren van de humanitaire hulp aan Gaza.

De Egyptische minister van Buitenlandse Zaken, Shoukry, sprak gisteravond op de veiligheidsconferentie in München tegen dat zijn land zich opmaakt op het opnemen van Palestijnse vluchtelingen in Egypte. Ook hij noemde het verplaatsen van Palestijnen naar Egypte onacceptabel. Wel benadrukte Shoukry, zonder te suggereren dat zijn land een rol wil spelen in de opvang van inwoners van Gaza, dat Egypte voornemens is humaan te reageren indien nodig.

President Sisi van Egypte op een archieffoto

Welkom

Welkom in het liveblog over de situatie in het Midden-Oosten van zondag 18 februari. Het liveblog van gisteren kan je hier teruglezen.