Midden-Oostenblog
NOS NieuwsAangepast

Vliegtuig dat goederen dropte boven Gaza terug in Nederland

In dit blog houden we je op de hoogte van de laatste ontwikkelingen in het Midden-Oosten, zoals de oorlog tussen Hamas en Israël en de situatie in Jemen. Dit is het belangrijkste nieuws:

  • Leefgebied Gazanen tot een derde teruggebracht
  • Rusland veroordeelt acties VS in Irak en Syrië
  • Nieuwe dropping Nederland boven Gaza

Hier vind je een overzicht van onze belangrijkste verhalen. En hier lees je de betekenis van een aantal veelgebruikte termen.

liveblog gesloten

Hamas 'positief' over voorgestelde deal, maar eist volledige wapenstilstand

Hamas reageert "over het algemeen" positief op het nieuwste plan voor een staakt-het-vuren en de bevrijding van gijzelaars. Dat zegt de premier van Qatar. De Palestijnse terreurorganisatie stelt echter wel voorwaarden: een alomvattend en compleet staakt-het-vuren en een eind aan "de agressie tegen ons volk", zoals Qatar Hamas zegt te citeren. Israël heeft eerder laten weten niet akkoord te gaan met zo'n permanente wapenstilstand.

Qatar fungeert als bemiddelaar tussen de strijdende partijen. De mededeling van de premier kwam op een persconferentie samen met de Amerikaanse minister Blinken, die bezig is aan een serie bezoeken in het Midden-Oosten. Hij sprak vandaag met leiders van Egypte en Qatar. Gisteren was hij in Saudi-Arabië.

De Amerikaanse president Biden heeft in gesprek met verslaggevers in het Witte Huis gezegd dat het antwoord van Hamas "een beetje ver gaat", maar dat de onderhandelingen verder gaan. Volgens Biden is er sprake van "enige beweging".

'Zeker een vijfde gegijzelden in Gaza dood'

Minstens 32 van de 136 gijzelaars die zich nog in Gaza bevinden leven niet meer, meldt The New York Times op basis van een intern rapport van het Israëlische leger. Een legerwoordvoerder bevestigt het nieuws, maar heeft het over 31 omgekomen gegijzelden.

De krant citeert vier anonieme militaire functionarissen, die zeggen dat de families van de 32 gijzelaars om wie het gaat zijn ingelicht.

Eerder had het leger bevestiging gekregen van de dood van 29 gijzelaars die op 7 oktober naar de Gazastrook zijn ontvoerd. Om wie het gaat meldt de krant niet. Mogelijk is het aantal nu hoger omdat bij het totale aantal gegijzelden in Gaza (136) ook degenen zijn meegeteld die voor 7 oktober in handen van Hamas vielen: twee in 2014 gesneuvelde militairen en twee Israëlische burgers die op eigen houtje Gaza binnengingen in 2014 en 2015.

Houthi-leider: escaleren als oorlog niet stopt

De leider van de Houthi's in Jemen, Abdul Malik al-Houthi, heeft gewaarschuwd dat zijn beweging de aanvallen in de Rode Zee "verder gaat opvoeren" als de Israëlische aanvallen in Gaza niet stoppen.

De door Iran gesteunde Houthi's vallen sinds november koopvaardijschepen aan in de Rode Zee die een relatie zouden hebben met Israël. Dat doen ze naar eigen zeggen uit solidariteit met de Palestijnen in Gaza. Ook vandaag zijn er verschillende aanvallen op schepen gemeld.

Explosie op koopvaardijschip bij toegang naar Rode Zee

In de Golf van Aden is in de buurt van een koopvaardijschip een ontploffing geweest. Het schip voer op dat moment zo'n 100 kilometer uit de kust van de Jemenitische stad Aden.

Volgens het Britse maritieme beveiligingsbedrijf Ambrey is het schip beschoten. Het werd niet geraakt en de bemanning bleef ongedeerd. Het schip heeft een Griekse eigenaar. Het was vanuit de VS onderweg naar India.

Vermoedelijk is de beschieting het werk van Jemenitische Houthi's. Die hebben de aanval nog niet opgeëist. Dat deden ze wel voor de aanvallen eerder vandaag op twee schepen in de Rode Zee.

UNRWA verwacht voorlopig rapport Hamas-medewerkers begin maart

De VN-organisatie UNRWA denkt dat begin volgende maand een voorlopig rapport beschikbaar is over de mogelijke betrokkenheid van zijn medewerkers bij de terreuraanval van Hamas op Israël van 7 oktober. "We nemen aan dat donoren op grond daarvan naar hun besluiten over het opschorten van financiering gaan kijken", zei een UNRWA-woordvoerder in Libanon.

Aan de aanval deden volgens Israël twaalf medewerkers van UNRWA in Gaza mee. Voor de VS, Nederland en een tiental andere donoren was de beschuldiging van Israël genoeg om de hulp aan UNRWA op te schorten. Volgens VN-secretaris-generaal Guterres, VN-hulpcoördinator voor Gaza Kaag en ook anderen kan geen enkele organisatie de hulpverlening in Gaza van UNRWA overnemen. Voor de UNRWA werken zo'n 13.000 mensen.

De Belgische premier De Croo liet gisteren na een gesprek met Kaag weten dat België de financiële hulp aan de UNRWA niet zal stilleggen. Spanje besloot 3,5 miljoen extra voor UNRWA uit te trekken, boven op de 18 miljoen die het al doneerde.

Het onderzoek wordt in opdracht van Guterres uitgevoerd door een onafhankelijke commissie die onder leiding staat van de voormalige Franse minister van Buitenlandse Zaken Colonna.

Distributie van voedsel door UNRWA in Gaza

Blinken in Egypte, zorgen in Egypte over gevechten aan grens

De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Blinken is vandaag in Caïro. Egypte speelt net als andere Arabische landen een rol bij de onderhandelingen over een bestand in de oorlog in Gaza en vrijlating door Hamas van Israëlische gijzelaars. Blinken ontmoet onder anderen president Sisi.

De Egyptenaren zijn bang dat ze direct bij de oorlog in Gaza betrokken raken. Israël dringt de ruim twee miljoen Gazanen steeds verder terug in de richting van de grens met Egypte. De Israëlische minister van Defensie Galant zei donderdag dat Rafah Israëls volgende doelwit is. Die stad ligt aan de grens met Egypte. Egypte is bang dat het de vluchtende Gazanen dan moet toelaten op zijn grondgebied. Dat is een scenario dat Egypte per se niet wil.

Blinken was gisteren in Saudi-Arabië. Hij hoorde daar van kroonprins Mohammed Bin Salman dat de Saudiërs nog steeds bereid zijn om de banden met Israël aan te halen, maar alleen als er een geloofwaardig plan op tafel ligt voor de oprichting van een Palestijnse staat. Daar ziet het voorlopig niet naar uit. De Israëlische premier Netanyahu zei vorige maand nog daar niets in te zien.

Houthi-rebellen melden aanval op twee schepen in Rode Zee

De Houthi's in Jemen zeggen dat ze twee schepen in de Rode Zee hebben aangevallen, een Amerikaans en een Brits schip. Beide schepen zouden door raketten zijn geraakt.

In de verklaring staat dat de Houthi's het recht hebben zich te verdedigen tegen agressie. Gedoeld wordt op de de Amerikaanse en Britse aanvallen die een reactie zijn op de aanvallen van Houthi's op schepen in de Rode Zee, waardoor handelsschepen de route niet veilig kunnen gebruiken.

Het is onduidelijk of het Britse schip dat genoemd wordt, hetzelfde schip is waar de Britse maritieme organisatie UKMTO eerder vandaag melding van maakte. Dat schip liep lichte schade op en kon doorvaren.

Ook gisteren vielen de Amerikanen posities van Houthi-rebellen in Jemen aan:

VS bestookt Houthi's opnieuw

Israëlisch leger claimt aanhouding aanvallers 7 oktober

Het Israëlische leger zegt in de zuidelijke stad Khan Younis zo'n tachtig verdachten zijn aangehouden. Daar zouden militanten bij zijn die aan de terreuracties van 7 oktober hebben meegedaan waarbij meer dan 1200 mensen werden gedood en honderden werden ontvoerd.

In de Gazastrook zouden de afgelopen 24 uur tientallen Palestijnse militanten zijn gedood of opgepakt. Het is onduidelijk of de tachtig aanhoudingen in Khan Younis hierin zijn meegenomen.

Leefgebied Gazanen tot een derde teruggebracht

VN-waarnemers zeggen dat het gebied waarvoor een Israëlisch evacuatiebevel geldt nu twee derde van de Gazastrook uitmaakt, ofwel 246 vierkante kilometer. De plaatsen waar de inwoners van Gaza naartoe kunnen vluchten beslaan daardoor nog maar een derde van hun leefgebied van voor de oorlog met Israël.

De meeste inwoners zijn nu samengedrongen in het zuidelijke deel van de Gazastrook. Meer dan de helft van de 2,3 miljoen Gazanen verblijft in de stad Rafah, aan de grens met Egypte, en het gebied eromheen.

Ook daar zijn ze niet veilig voor bombardementen en beschietingen. Israël zegt dat het alleen doelen van Hamas aanvalt. Het stelt Hamas verantwoordelijk voor de burgerslachtoffers omdat deze organisatie vanuit bewoond gebied tegen Israël vecht.

Bij de oorlog in Gaza zijn volgens de Palestijnse autoriteiten meer dan 27.000 mensen omgekomen. De autoriteiten maken geen onderscheid tussen burgers en militanten die tegen Israël vechten. Twee derde van de doden zouden vrouwen en kinderen zijn.

Vluchtelingen in Rafah in het zuidelijk deel van de Gazastrook

Opnieuw aanval op schip in Rode Zee, lichte schade

In de Rode Zee is opnieuw een schip aangevallen. Het vrachtschip dat eigendom is van een Brits bedrijf heeft daar volgens het Britse maritieme bureau UKMTO alleen lichte schade aan overgehouden.

Het schip voer ruim honderd kilometer uit de kust van Jemen toen het door een drone werd geraakt. Dat veroorzaakte alleen schade aan ruiten op de brug. Niemand raakte gewond, het schip kon zijn reis voortzetten.

De aanval is vermoedelijk het werk van Houthi-rebellen in Jemen. Die vallen uit solidariteit met de Palestijnen in Gaza schepen aan die volgens de Houthi's een link hebben met landen die Israël steunen. In de praktijk zijn ook andere schepen doelwit.

Rusland veroordeelt aanvallen VS in Irak en Syrië

Rusland heeft in de VN-Veiligheidsraad gezegd dat de aanvallen van de VS op doelen in Irak en Syrië bedoeld zijn om de baas in wereld te blijven spelen en de populariteit van de regering-Biden in de aanloop naar de Amerikaanse verkiezingen te vergroten. Volgens de Russische ambassadeur schendt de VS het internationaal recht.

De VS antwoordde dat de aanvallen rechtmatig zijn omdat Amerikaanse militairen in de regio door bondgenoten van Iran zijn aangevallen. De VS heeft het recht zich te verdedigen en "proportioneel" te reageren, zei de Amerikaanse ambassadeur. Hij zei ook dat de acties doorgaan.

Rusland en Syrië hadden de Veiligheidsraad bijeengeroepen. Ze zeggen dat ze willen voorkomen dat dat de spanning verder escaleert. Andere leden van de Veiligheidsraad delen die angst en pleitten voor de-escalatie en vredesonderhandelingen voor de oorlog in Gaza.

De Russische ambassadeur gisteravond in de VN-Veiligheidsraad

Opnieuw dropt vliegtuig van Defensie hulpgoederen boven Gaza

Nederland en Jordanië hebben opnieuw hulpgoederen gedropt boven Gaza, laat het demissionaire kabinet weten. Het was het tweede deel van een operatie die zondagavond begon, waarbij Nederland samen met Jordanië medische goederen en noodrantsoenen dropt. De lading is bestemd voor het Jordaanse veldhospitaal in Gaza.

Eerder liet minister van Defensie Ollongren weten dat deze methode op kleine schaal geschikt is voor het leveren van medische hulpgoederen, maar niet om alle benodigde hulp in Gaza te krijgen. Dat moet over land gaan, maar hulp komt maar mondjesmaat de regio binnen.

Omdat de toegang tot de Gazastrook via de landsgrenzen beperkt is, is volgens het kabinet voor het sturen van hulp via de lucht gekozen. Jordanië heeft eerder ook al een soortgelijke operatie uitgevoerd met Frankrijk. De droppings zijn afgestemd met Israël.

Welkom

Het Midden-Oostenblog van gisteren vind je hier.