Omtzigt: minderheidskabinet over rechts reële optie • Jetten droomt van eigen strandtent

We gaan verder in een nieuw blog

Dit blog is gesloten, volg het campagnenieuws van 7 november in dit nieuwe liveblog.

Eerdmans (JA21): Fortuyn zou me een volhouder vinden

Eerdmans werd jaren geleden bekend als Kamerlid voor de Lijst Pim Fortuyn (LPF). Inmiddels is hij met JA21 aan zijn zesde politieke partij toe. Veel leden en zelfs Kamerleden zijn daar de laatste tijd uit onvrede weggelopen, waardoor Eerdmans inmiddels in zijn eentje de JA21-fractie vormt. In de peilingen staat hij op twee zetels.

Bij Nieuwsuur krijgt hij de vraag hoe zijn oude leermeester, Pim Fortuyn, zou vinden dat hij het doet. "Ik denk dat hij zal denken: hij is een volhouder", antwoordt Eerdmans. Hij heeft destijds aan Fortuyn beloofd dat hij zijn gedachtegoed nooit in de steek zou laten. "En daar voel ik me ook nu heel sterk in."

JA21 werd vandaag door Pieter Omtzigt ook genoemd als mogelijke coalitiepartner in een centrumrechts kabinet. Daar is Eerdmans blij mee. Ondanks de slechte peilingen denkt hij dat het nog steeds "heel realistisch" is dat hij aanschuift bij kabinetsonderhandelingen. "Wij zijn een puzzelstukje in de formatie straks."

Pro-Palestina-demonstranten onderbreken radiogesprek met Dilan Yesilgöz

Een gesprek met VVD-lijsttrekker op NPO Radio 1 is vanavond korte tijd onderbroken door pro-Palestina-demonstranten. In het programma Dit is de Dag Verkiezingscafé riepen twee demonstranten leuzen als "Free, free Palestine".

Presentator Tijs van den Brink herkende één van de demonstranten als iemand die eerder in het programma nog een vraag gesteld had. De uitzending, die werd opgenomen in Café Fosco in Amsterdam, werd na ongeveer een minuut hervat nadat de demonstranten het pand hadden verlaten.

Jetten droomt van een strandtent voor na de politiek

Televisieprogramma BinnensteBuiten van KRO-NCRV heeft de lijsttrekkers uitgenodigd om te komen koken met kok Ramon Brugman. Vandaag is D66-leider Rob Jetten de eerste in de rij. Hij maakt samen met Ramon bloemkool op Indische wijze.

Al kokend vertelt Jetten dat hij veel ervaring in de horeca heeft. Zij grootouders hadden restaurants, waar hij in de spoelkeuken en in de bediening hielp. Ook maakte hij desserts. Verder heeft hij gewerkt in een strandtent van vrienden in Turkije. Dat is hem zo goed bevallen dat hij wel eens droomt van een eigen strandtent. "Niet te groot, maar dat lijkt me wel wat voor na de politiek."

GroenLinks-PvdA vindt het teleurstellend dat Omtzigt naar rechts kijkt

Kamerlid Jesse Klaver, nummer drie op de combinatielijst van GroenLinks-PvdA, noemt het "teleurstellend" dat NSC-lijsttrekker Pieter Omtzigt een centrumrechtse coalitie met onder meer VVD en BBB een reële mogelijkheid noemt. "Hij laat zijn ware aard zien", zegt Klaver. "Hij is rechtser dan ik dacht. Dat is jammer."

Lijsttrekker Frans Timmermans van GroenLinks-PvdA maakt er geen geheim van dat hij ook graag wil samenwerken met NSC, maar dan in een centrumlinkse coalitie. Omtzigt heeft wat dat betreft een sleutelpositie in handen.

Tot nu toe liet hij weinig los over zijn voorkeur, maar nu lijkt hij dus in eerste instantie naar rechts te willen kijken. Klaver vindt dat een "oude reflex" van de voormalige CDA'er Omtzigt.

Ondertussen nuanceert Omtzigt weer dat hij een duidelijke voorkeur heeft uitgesproken. Er zijn nog steeds meerdere mogelijkheden voor een nieuw kabinet, zegt hij.

Omtzigt noemt minderheidskabinet over rechts reële optie

Een minderheidskabinet over rechts is voor NSC-lijsttrekker Omtzigt "een reële mogelijkheid". Het heeft bovendien zijn voorkeur boven een meerderheidskabinet met GroenLinks-PvdA of de PVV. Dat bleek in Van Torentje naar Torentje, een serie lijsttrekkersdebatten van de Twentsche Courant Tubantia en de Universiteit Twente.

Omtzigt hintte in het verleden al vaker op de mogelijkheid van een minderheidskabinet. Dat zou kunnen met NSC, VVD, BBB, CDA, SGP en JA21, zo zei hij vandaag. De partijen komen volgens de laatste peilingen niet boven de 76 zetels uit. Ook een minderheidskabinet van NSC, VVD en BBB is voor Omtzigt een optie. Op de vraag of hij niet bang is dat een minderheidskabinet veel minder slagkracht heeft, antwoordde hij ontkennend. Omtzigt hecht veel belang aan een belangrijke rol voor het parlement.

De vraag of hij zelf in dat parlement gaat zitten of toch premierskandidaat is, wil hij nog altijd niet beantwoorden. Maar de baan van premier valt moeilijk te combineren met een gezin in Enschede met vier kinderen, voegde hij eraan toe:

Terugkijken: Chris Stoffer (SGP) beantwoordt kijkersvragen op YouTube

Vanaf vandaag legt verslaggever Albert Bos iedere werkdag de vragen van NOS-kijkers live voor aan een lijsttrekker. Vanochtend was het de beurt aan Chris Stoffer van de SGP.

Onder meer het antwoord op de vraag waarom zijn moeder hem Chris Stoffer heeft genoemd, is hier terug te kijken:

Heb jij zelf ook een vraag? Stuur hem in via @NOS op Instagram. Morgen is Lilian Marijnissen van de SP te gast.

Meldpunt voor mantelzorgers geopend

De ChristenUnie heeft een digitaal meldpunt geopend voor mantelzorgers. Zij kunnen daarbij aangeven wat er misgaat in de zorg en wat er beter zou moeten. Die reacties worden verzameld om beter inzicht te krijgen waar mantelzorgers tegenaan lopen. De klachten en ideeën worden dan voorgelegd aan het nieuw te vormen kabinet, zegt de ChristenUnie in een persbericht.

Partijleider Bikker vindt het tijd om de zorg op de kaart te zetten. "Door de vergrijzing en de tekorten in de zorg wordt de noodzaak om voor elkaar te zorgen steeds groter. Maar nog veel te vaak zijn er belemmeringen om goed voor elkaar te zorgen. Met de start van dit meldpunt geven we de urgente problemen in de zorg een gezicht."

Het meldpunt is onderdeel van de Coalitie Samenleving, een initiatief dat vorige week in het leven werd geroepen door CU, CDA, BBB en diverse maatschappelijke partners. Die coalitie roept onder meer op om de regeldruk voor mantelzorgers aan te pakken.

Advocaten: tien verkiezingsprogramma's in strijd met rechtsstaat

Tien partijen hebben plannen in hun verkiezingsprogramma die in strijd zijn met de rechtsstaat. Dat zien advocaten van de Nederlandse Orde van Advocaten (NOvA). Bij de Tweede Kamerverkiezingen in 2021 ging het om zeven partijen.

De advocaten zien vooral problemen bij voorstellen voor asiel, strenger straffen, regels in gevangenissen of het afschaffen van wetten. Het stellen van een maximum aantal asielzoekers per jaar, wat partijen als BBB, NSC, PVV, BVNL en FvD voorstellen, is bijvoorbeeld in strijd met internationale verplichtingen en verdragen. Dat geldt ook voor de suggestie van de SGP om de doodstraf weer in te voeren, zoals Chris Stoffer vanmorgen in het NOS Radio 1 Journaal toelichtte.

Denk gaat volgens advocaten te ver bij het voorstel voor een verplichting van chemische castratie voor pedoseksuelen. De VVD gaat te ver met het toezicht op islamitische weekendscholen. Standaard gevangenisstraffen of minimumstraffen (JA21, PVV), levenslange straffen na drie ernstige misdrijven (JA21, BBB) of het schrappen van de stikstofwet (BVNL) zijn volgens de advocaten ook in strijd met het recht. Verder beperkt FvD volgens de advocaten de vrijheid van meningsuiting met "een verbod op lhbti+-propaganda".

Chris Stoffer (SGP): 'Traditioneel gezin centraal, maar ideeën ook goed voor 'andere' gezinnen'

Chris Stoffer (SGP) is te gast in het NOS Radio 1 Journaal en licht de plannen van zijn partij toe. De SGP wil het gezin weer centraler stellen, want dat is volgens Stoffer de afgelopen jaren door de politiek niet genoeg gebeurd. Terwijl een stevig gezin volgens de SGP nog steeds de "hoeksteen van de samenleving is".

De partij wil de sociale, zorgende kant van gezinnen meer aandacht geven: veilig opgroeien in een stevig gezin kan problemen op latere leeftijd voorkomen. De SGP is één van de vier partijen die het recht op een goed gezinsleven in de grondwet wil opnemen. De SGP heeft onder meer een plan voor een gezinspas die een dagje uit voor gezinnen weer goedkoper en gemakkelijker moet maken. "Dat is nu voor een groter gezin onbetaalbaar".

Stoffer verloor op 13-jarige leeftijd zijn moeder, zijn vader moest het gezin overeind houden. "Hij deed ontzettend zijn best, maar ik zag achteraf pas dat hij zich enorm heeft weggecijferd voor ons." Stoffer erkent dat er tegenwoordig ook "andere samenstellingen" zijn dan het traditionele man-vrouwgezin. "Dat is niet ons ideaal, maar onze maatregelen zijn ook gericht op kinderen die in andere samenstellingen opgroeien".

Zelf heeft hij het door zijn werk als politicus ook vaak heel erg druk. Dan houdt zijn vrouw hem in zijn gezin met drie dochters naar eigen zeggen weleens een spiegel voor.

Podcast De Stemming blikt elke dag terug op campagne: 'Tijd begint te dringen'

Vanwege de verkiezingen nemen politiek journalisten Joost Vullings (EenVandaag, AVROTROS) en Xander van der Wulp (NOS) elke dag de laatste campagneontwikkelingen door in hun podcast De Stemming. Luister hier hoe ze terugblikken op onder meer het WNL-debat van gisterochtend met alle nummers twee van de partijen, en het RTL debat met de lijsttrekkers Omtzigt, Yesilgöz en Timmermans gisteravond.

Op niet alle thema's kwamen de lijsttrekkers met duidelijke standpunten, zien de twee, terwijl "de tijd" met nog zestien dagen tot de verkiezingen "wel begint te dringen".

SCP: Partijen maken niet genoeg keuzes

Partijen beloven in hun programma's van alles maar maken niet genoeg keuzes om problemen aan te pakken, dat zegt het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP). Het planbureau keek naar de plannen van tien partijen op zes thema's: zorg, bestaanszekerheid, kansengelijkheid, asiel en migratie, verduurzaming en de krapte op de arbeidsmarkt. Alle partijen benoemen dat dit belangrijke onderwerpen zijn, maar komen volgens het SCP met te weinig maatregelen.

"Partijen benoemen bijvoorbeeld dat de personeelstekorten in de zorg en het onderwijs veel aandacht verdienen, maar verbinden er geen consequenties aan", zegt SCP-directeur Karen van Oudenhoven in Nieuwsuur. "Alleen maar mooie dingen beloven is niet waar kiezers op zitten te wachten. Burgers zijn niet achterlijk. Ze willen een kabinet dat de problemen oplost."

Chris Stoffer, lijsttrekker SGP, bij Radio 1 Journaal: waar staan hij en zijn partij voor?

De Staatkundig Gereformeerde Partij (SGP) is de oudste nog bestaande politieke partij van Nederland. In 1918 opgericht door streng gereformeerden, mensen die de Bijbel van kaft tot kaft beschouwen als het onweerlegbare woord Gods. In die 105 jaar is er niet zo veel veranderd bij de SGP: nooit in de regering, nooit meer dan drie zetels. Nog steeds vinden ze dat de Bijbel het uitgangspunt moet zijn. Dat betekent: geen echtscheiding, abortus of euthanasie, maar wel herinvoering van de doodstraf.

De SGP is een uitgesproken mannenclub: vrouwen mogen pas lid worden sinds 2006, toen de rechter de partij daartoe dwong. Ze staan nog steeds niet op de kandidatenlijst. De overheid moet zo klein mogelijk zijn en zich niet bemoeien met privézaken, vindt de SGP. En er moet een einde komen aan het belastingnadeel voor gezinnen waar de vrouw thuisblijft om voor de kinderen te zorgen.

In de ruim honderd jaar dat de SGP bestaat, is Chris Stoffer (49) pas de achtste partijleider. De vorige, Kees van der Staaij, was het dertien jaar. Van zijn zeven voorgangers waren er drie, net als Stoffer, ingenieur. Hij verruilde een carrière bij Rijkswaterstaat voor een zetel in de Tweede Kamer. Nu trekt hij voor het eerst de kar. In de traditie van zijn partij is hij ervan overtuigd dat Nederland het beste af is als de inwoners leven vanuit Gods woord, de Bijbel. Hij wil zich inzetten voor het gezin, het leven (geen abortus of euthanasie) en de regio.

Stoffer is zelf geworteld op de Veluwe, waar zijn opa Aart en oma Daatje al een fietsenwinkel hadden. Hij kan naar eigen zeggen goed relativeren en zoekt altijd de verbinding. Lachend: "Dat moet ook wel, als je maar drie van de 150 Kamerzetels hebt."

Omtzigt weet nog (steeds) niet of hij premier wil worden

Het RTL Verkiezingsdebat van gisteravond begon met de vraag wie er premier wil worden.

Lijsttrekker Pieter Omtzigt (NSC) wil nog steeds niet zeggen of hij daarvoor beschikbaar is. Op de vraag of hij naar het Torentje wil zei hij: "Ik wil graag ons verkiezingsprogramma uitvoeren. De politieke verhoudingen moeten veranderen. Waar ik dat uitvoer, is van ondergeschikt belang. Ik had tien weken geleden eerlijk gezegd niet gedacht dat ik hier zou staan. Als ik eruit ben, zal ik het u zeggen."

Dilan Yesilgoz (VVD) is er klaar voor om premier te worden, zegt zij. "Ik ben iemand die besluiten durft te nemen maar ook eerlijk is als iets niet kan. Ik wil vooral naar de mensen luisteren."

Frans Timmermans (GL-PvdA) antwoordt op de premiersvraag: "Ik wil graag Nederland op een andere koers zetten. Een Nederland voor iedereen en niet alleen voor de happy few. De grootste crisis is de klimaatcrisis, die moeten we aanpakken."

Omtzigt voelt zich wel topfit, zei hij:

Samenvatting van de dag van gisteren

Bij het eerste RTL-debat discussieerden Yesilgöz (VVD), Timmermans (GL-PvdA) en Omtzigt (NSC) over asielbeleid, en wat zij anders gaan doen dan de kabinetten-Rutte.

Bij het NOS op 3-verkiezingsprogramma ging onder meer over zorg als je een handicap hebt en het al dan niet verhogen van het minimumloon.

Bij WNL op Zondag gingen de nummers twee op de lijst met elkaar in debat en Bontenbal (CDA) en Marijnissen (SP) waren te gast bij Buitenhof.

Welkom!

Welkom in het liveblog over de campagne van de Tweede Kamerverkiezingen. Het blog van gisteren lees je hier terug.