Biden: Oekraïne niet klaar voor NAVO-lidmaatschap • Turkije en Rusland bellen over graandeal

Biden: Oekraïne nog niet klaar voor NAVO-lidmaatschap

Oekraïne is nog niet klaar voor het NAVO-lidmaatschap, zegt de Amerikaanse president Biden in een interview dat vandaag werd uitgezonden door de Amerikaanse tv-zender CNN. Hij doet zijn uitspraken kort voor de NAVO-top in Vilnius waar "Oekraïne" hoog op de agenda staat.

Volgens Biden is er geen eensgezindheid onder de NAVO-lidstaten over de toetreding op dit moment en is het nog te vroeg om hierover te stemmen.

Als Oekraïne nu lid zou worden van de NAVO, betekent dat dat de lidstaten elke centimeter van het Oekraïense grondgebied moet verdedigen. "Het is een verbintenis die we allemaal zijn aangegaan, wat er ook gebeurt", zei Biden over de NAVO. "Als de oorlog doorgaat, zijn we allemaal in oorlog. Dan zijn we in oorlog met Rusland."

Daarnaast zijn er andere zaken waar een land aan moet voldoen om in aanmerking te komen voor lidmaatschap van de NAVO. Dat is een langer proces, zei Biden. Wel zou de VS Oekraïne in de aanloop naar het lidmaatschap eenzelfde soort bescherming kunnen bieden als het land Israël biedt, zei Biden. Maar daarvoor moet er eerst een staakt-het-vuren en een vredesakkoord gesloten zijn.

Turkije en Rusland bellen over verlenging graandeal

De Turkse minister van Buitenlandse Zaken Fidan heeft zijn Russische ambtsgenoot Lavrov gesproken over een verlenging van de graandeal, meldt de Turkse nieuwszender TRT Haber.

De huidige graandeal tussen Oekraïne en Rusland loopt op 17 juli af. Er is nog geen nieuw akkoord gesloten en Rusland zei eerder deze week geen redenen te zien om de graandeal te verlengen.

De Oekraïense president Zelensky bracht dit weekend een bezoek aan Turkije. Na afloop zei de Turkse president Erdogan zich in te zetten om de volgende akkoorden over export van graan via de Zwarte Zee wat langer te laten duren. Het huidige akkoord duurde twee maanden. Erdogan wil dat oprekken tot drie maanden en uiteindelijk tot twee jaar.

Rusland: vier Oekraïense raketten neergehaald

De Russische autoriteiten zeggen vier raketten afkomstig uit Oekraïne te hebben neergeschoten. Het gaat om een raket boven het door Rusland bezette Oekraïense schiereiland de Krim, en drie andere raketten boven de regio's Rostov en Brjansk. Dat zijn Russische regio's die aan Oekraïne grenzen.

Er zijn volgens Rusland geen gewonden of doden gevallen bij de raketaanvallen. In Brjansk werd een houtzagerij verwoest door de neerkomende raket, meldt de plaatselijk gouverneur.

Rusland beschuldigt Oekraïne vaker van het uitvoeren van aanvallen op Russisch grondgebied. Oekraïne ontkent dit en zegt alleen defensieve operaties uit te voeren.

Kyiv heeft niet op de berichten uit Rusland gereageerd. De Russische claims zijn nog niet onafhankelijk geverifieerd.

Wolynië blijft pijnpunt in Oekraïens-Poolse verhoudingen

Vandaag hebben de Oekraïense president Zelensky en de Poolse president Duda een herdenkingsdienst bijgewoond voor Poolse slachtoffers die in de Tweede Wereldoorlog zijn vermoord door Oekraïense nationalisten.

Polen steunt Oekraïne op diplomatiek, militair en humanitair vlak en de relatie tussen beide landen is sinds de Russische invasie hechter geworden. Toch blijft de kwestie Wolynië een pijnpunt.

Meer over de achtergrond van dit pijnpunt in de relatie tussen de beide landen lees je in dit artikel:

Cambodja roept Oekraïne en VS op geen clustermunitie gebruiken

"Gebruik geen clustermunitie", luidt de boodschap van de Cambodjaanse premier Hun Sen aan Oekraïne en de Verenigde Staten. Hij spreekt zich vandaag op Twitter uit over de "pijnlijke ervaring" die zijn land met clustermunitie heeft.

De VS maakte eergisteren bekend clustermunitie naar Oekraïne te sturen. Het gebruik van clustermunitie is omstreden: ruim honderd landen, waaronder Nederland, hebben een verdrag getekend tegen het gebruik van dit soort wapens, omdat het tot veel burgerdoden kan leiden.

In de jaren zestig en zeventig werd Cambodja door de VS gebombardeerd met clustermunitie om schuilplaatsen van de Vietcong uit buurland Vietnam te vernietigen. Clustermunitie werd daarna ook ingezet tijdens de burgeroorlog in het land.

Aan die burgeroorlog kwam 25 jaar geleden een einde, maar nog altijd sterven Cambodjanen aan de niet-ontplofte munitie. Een Oekraïense delegatie bracht eerder dit jaar een bezoek aan Cambodja om te leren hoe landmijnen onschadelijk gemaakt worden.

Zelensky en Duda eren Poolse Tweede Wereldoorlogslachtoffers

De Oekraïense president Zelensky en de Poolse president Duda hebben een herdenking bijgewoond voor Poolse slachtoffers die in de Tweede Wereldoorlog werden vermoord door Oekraïense nationalisten.

Polen is een van de belangrijkste bondgenoten van Oekraïne in de oorlog tegen Rusland. Maar het drama uit de Tweede Wereldoorlog ligt nog steeds gevoelig in de relatie. Bij de massamoorden in Wolynië kwamen naar schatting tienduizenden personen om het leven, vooral Poolse burgers. Oekraïne heeft er nooit excuses voor aangeboden of erkend dat er genocide is gepleegd, zoals het Poolse parlement de slachting in 2016 omschreef.

Zelensky woonde een kerkdienst bij in Loetsk, een stad in het westen van Oekraïne dat toentertijd nog Pools gebied was. Ook Duda was daarbij. "Samen brengen we dit eerbetoon aan de onschuldige slachtoffers van Wolynië", zegt Duda. "De herinnering verenigt ons."

Ook op amateurvoetbalveld in Dirkshoorn is de oorlog niet ver weg

Op de voetbalvelden van amateurclub vv Dirkshorn klinkt zaterdagmiddag Oekraïens, Russisch, Nederlands en Engels. Sjachtar Donetsk is in het land ter voorbereiding op het nieuwe seizoen.

De Oekraïners speelden een oefenwedstrijd tegen AZ (3-3). De spelers van Sjachtar droegen Oekraïense vlaggen om zich heen bij het betreden van het veld.

'Vertrek Wagner-huurlingen uit Afrika niet definitief'

Het vertrek van het Russische Wagner-leger uit de Centraal-Afrikaanse Republiek is niet definitief. Dat er manschappen vertrekken is volgens een woordvoerder van president Touadéra een wisseling van de wacht en er komen volgens hem binnenkort weer andere Russische huurlingen naar het Afrikaanse land.

De afgelopen dagen werden er vragen gesteld bij de slagkracht van de Wagner-groep. Na de mislukte opstand van ruim twee weken geleden lijkt de Russische president Poetin de macht van Wagner te willen inperken. De Wagner-groep opereert wereldwijd in conflictgebieden.

De afgelopen week doken beelden op van Russische Wagner-strijders die vertrokken uit de Centraal Afrikaanse Republiek. Volgens de woordvoerder van de president worden zij afgelost en is het geen definitief vertrek. Een kleine tweeduizend Wagner-huurlingen verbleven in het Afrikaanse land. Het is niet duidelijk hoeveel er nu nog zijn.

Polen zet extra troepen in langs grens met Belarus

Polen is begonnen met het stationeren van extra troepen langs de grens met Belarus. Volgens persbureau DPA gaat het om meer dan duizend militairen en zo'n tweehonderd militaire voertuigen. "Hiermee laten we zien dat we klaar zijn om te reageren als we destabilisatie in de buurt van onze grens waarnemen", aldus de minister van Defensie Blaszczak. Een week geleden kondigde Warschau al aan dat het vijfhonderd agenten naar de grens met Belarus zou sturen om die beter te kunnen bewaken.

Onlangs uitten de presidenten van Litouwen, Polen en Letland hun zorgen over de situatie in Belarus. Wagnerleider Prigozjin zou naar naar dat land zijn uitgeweken, na de mislukte muiterij in Rusland, samen met een onbekend aantal van zijn huurlingen. Later werd gezegd dat Prigozjin toch in Rusland was. In Belarus zouden daarnaast Russische nucleaire wapens zijn geplaatst.

Oekraïne belooft Amerikaanse clustermunitie niet in Rusland te gebruiken

De Oekraïense minister van Defensie Reznikov zegt dat zijn land de clusterbommen die de VS binnenkort levert niet op Russisch grondgebied zal inzetten, maar uitsluitend in door Rusland bezette delen van Oekraïne. Hij belooft dat zijn land het gebruik nauwkeurig zal registreren en deze informatie met de bondgenoten zal delen.

De VS maakte gisteren bekend dat het nieuwste Amerikaanse militaire steunpakket voor Oekraïne ook clustermunitie zal bevatten. De VS en Oekraïne denken dat de inzet nodig is om de Russische linies te kunnen doorbreken, omdat Oekraïne niet over genoeg andere munitie beschikt. Wanneer clustermunitie ontploft, valt het in talloze minibommetjes uiteen, waardoor er meer slachtoffers worden gemaakt.

Het nadeel is dat niet alle minibommetjes meteen ontploffen, zodat na verloop van tijd ook burgers het slachtoffer kunnen worden. Om die reden wijzen meer dan honderd landen het gebruik af, waaronder Nederland. Rusland, de VS en Oekraïne hebben dat verdrag niet ondertekend.

Kremlin: 'Vrijlating Azov-strijders schending van gemaakte afspraken'

Het Kremlin noemt de vrijlating van de vijf Azov-commandanten een schending van de afspraken die zijn gemaakt. Rusland zou niet vooraf op de hoogte zijn gebracht van de terugkeer van de militairen, citeert het Russische staatspersbureau Ria Novosti Kremlinwoordvoerder Peskov.

Peskov benadrukte volgens Ria Novosti dat het gaat om een schending van zowel Oekraïense als Turkse zijde.

Zelensky keert terug uit Ankara en neemt krijgsgevangenen mee

De Oekraïense president Zelensky keert terug naar Oekraïne na een bezoek aan de Turkse president Erdogan. Vijf Oekraïense krijgsgevangenen vliegen met hem mee. Het gaat om vijf legercommandanten die de staalfabriek Azovstal verdedigden in de havenstad Marioepol, die vorig jaar na maanden van strijd bezet werd door Rusland.

In mei vorig jaar gaven de Oekraïense troepen die de fabriek verdedigden zich over, waarna ze als krijgsgevangenen in Rusland belandden. In september vorig jaar keerden honderden soldaten terug naar Oekraïne. Het ging om de grootste gevangenenruil in de oorlog en was het resultaat van onderhandelingen met hulp van Turkije en Saudi-Arabië.

Als onderdeel van de deal werd besloten dat vijf Azov-commandanten tot het eind van de oorlog in Turkije moesten blijven.

Zelensky maakte de terugkeer van de militairen bekend op zijn sociale media. Hij lichtte daarbij niet toe waarom de vijf nu toch al eerder terug naar Oekraïne mogen:

Zes burgerdoden bij aanval op Lyman

Bij Russische beschietingen op de Oost-Oekraïense stad Lyman zijn zeker zes burgers omgekomen. Vijf mensen raakten gewond, melden de regionale autoriteiten. De stad zou zijn bestookt met "meerdere raketwerpers". Er zou ook schade zijn aan een winkel en een woning.

Lyman is een belangrijk spoorwegknooppunt dat eerder in de oorlog nog in Russische handen was. De stad in de regio Donetsk werd eind vorig jaar heroverd door Oekraïne.

Zelensky op 500ste dag na Russische inval op Slangeneiland

De Oekraïense president Zelensky is afgereisd naar Slangeneiland. Hij heeft in een daar opgenomen videoboodschap de militairen bedankt die de afgelopen ruim zestien maanden hebben gevochten tegen de Russen. Exact 500 dagen geleden viel Rusland Oekraïne binnen.

Het eilandje in de Zwarte Zee staat symbool voor het Oekraïense verzet. Toen de Russische bemanning van een marineschip kort na de invasie aan de Oekraïners op het eiland vroeg om zich over te geven reageerde een militair met "Russisch oorlogsschip, rot op". De kreet werd een symbool en verscheen onder meer op T-shirts en postzegels als ode aan het verzet. De Russen, die Slangeneiland uiteindelijk wel hadden veroverd, moesten zich in juni 2022 terugtrekken van het eiland.

Intussen durven deskundigen niet te hopen op een snel einde aan de strijd:

Erdogan: Oekraïne verdient het om lid te worden van de NAVO

De Turkse president Erdogan is er voorstander van dat Oekraïne zich aansluit bij de NAVO. "Oekraïne verdient zonder twijfel het NAVO-lidmaatschap", zei Erdogan na een ontmoeting met de Oekraïense president Zelensky in Istanbul.

De twee spraken elkaar in aanloop naar de NAVO-top volgende week in Litouwen, waar Zelensky naar verwachting ook bij aanwezig is. Het is een grote wens van de Oekraïense president om toe te treden tot het militaire bondgenootschap. De NAVO-lidstaten verschillen van mening over hoe ze daaraan tegemoet moeten komen.

Litouwen en Polen willen bijvoorbeeld de belofte doen dat Oekraïne na het einde van de oorlog tegen Rusland wordt toegelaten. Andere landen, waaronder Duitsland, zijn daarover minder enthousiast. Zij wijzen erop dat bij toetreding tot de NAVO aan een aantal voorwaarden moet worden voldaan, bijvoorbeeld over de status van het leger. Ook de VS heeft de verwachtingen getemperd.

Zelensky 'dankbaar' voor defensiepakket van de VS

Het nieuwe Amerikaanse defensiepakket voor Oekraïne "komt op het juiste moment en is breed en broodnodig". Dat heeft de Oekraïense president Zelensky gezegd in een reactie op Twitter. Vandaag maakte het Pentagon bekend dat het een pakket ter waarde van 800 miljoen dollar met onder meer artilleriegranaten naar Oekraïne gaat sturen. Er zit ook clustermunitie bij.

"We zijn het Amerikaanse volk en president Biden dankbaar voor beslissende stappen die Oekraïne dichter bij de overwinning op de vijand brengen, en de democratie bij de overwinning op de dictatuur", zegt Zelensky. "De uitbreiding van de defensiecapaciteiten van Oekraïne biedt nieuwe instrumenten voor de herovering van ons land en het dichterbij brengen van vrede."

Biden: 'Sturen clustermunitie naar Oekraïne moeilijke beslissing'

De Amerikaanse president Biden heeft een toelichting gegeven op de beslissing om clustermunitie te leveren aan Oekraïne. Hij zei dat hij het advies van het ministerie van Defensie opvolgt, maar noemde het "een moeilijke beslissing". "Oekraïne heeft de munitie nodig die de VS levert", zei hij. "De munitie van Oekraïne raakt op."

Termijn levering clustermunitie aan Oekraïne nog onduidelijk

Het Amerikaanse ministerie van Defensie heeft meer uitleg gegeven over het vandaag aangekondigde militaire hulppakket voor Oekraïne. Het gaat om een pakket ter waarde van 800 miljoen dollar met onder meer artilleriegranaten, waaronder clustermunitie.

Wanneer Oekraïne de clustermunitie overhandigd krijgt, wil het Pentagon niet zeggen. Ondersecretaris van Defensie Colin Kahl zei dat de VS "behoorlijk voorzichtig zijn geweest met het praten over specifieke tijdlijnen". Hij voegde toe: "Het enige dat ik zal zeggen is dat we zullen leveren in een tijdsbestek dat relevant is voor het tegenoffensief".

Volgens Kahl is een van de redenen om tot levering van clustermunitie over te gaan de "urgentie van het moment". "We willen ervoor zorgen dat de Oekraïners over voldoende artillerie beschikken om hen in de strijd te houden in het huidige tegenoffensief en omdat het wat langzamer gaat dan sommigen hadden gehoopt."

Ook inbegrepen in het nieuwe steunpakket is extra munitie voor Patriot-luchtverdedigingssystemen en munitie voor High Mobility Artillery Rocket-systemen (Himars), extra gepantserde Stryker-pantservoertuigen en precisieluchtmunitie.

VS stuurt clustermunitie: 'Oekraïne zonder artillerie is onverdraaglijk'

Amerika gaat Oekraïne clustermunitie leveren én stappen ondernemen om tegemoet te komen aan de zorgen van NAVO-bondgenoten over de gevaren die het controversiële wapen voor burgers met zich meebrengt. Dat heeft nationaal veiligheidsadviseur Jake Sullivan bekendgemaakt.

Het besluit komt aan de vooravond van de NAVO-top in Litouwen, waar president Biden waarschijnlijk zal worden geconfronteerd met vragen van bondgenoten over waarom de VS een wapen naar Oekraïne stuurt dat door veel NAVO-lidstaten is verboden. Wanneer clustermunitie ontploft, valt het uiteen in talloze kleinere explosieven. Die kunnen ook jaren later nog exploderen.

Sullivan verdedigde het Amerikaanse besluit en zei dat de VS een versie van de munitie stuurt waarbij kleinere bommen minder vaak ontploffen.

"We erkennen dat de clustermunitie een risico vormt voor burgerslachtoffers door niet-ontplofte munitie", vertelde hij tijdens een bijeenkomst in het Witte Huis. "Daarom hebben we de beslissing zo lang mogelijk uitgesteld. Maar er is ook een enorm risico voor burgers als Russische troepen en tanks Oekraïense posities omverwerpen en meer Oekraïens grondgebied innemen, en zo meer Oekraïense burgers onderwerpen omdat Oekraïne niet genoeg artillerie heeft. Dat is voor ons onverdraaglijk."

Zelensky: 'Drukke dag in Turkije'

De Oekraïense president Zelensky zegt op Twitter dat hij een "drukke dag" heeft gehad in Turkije. Zelensky ontmoette vandaag de Turkse president Erdogan in Istanbul. De twee leiders bespraken het vredesplan van Oekraïne, de aanstaande NAVO-top in Litouwen, veiligheidsgaranties, het Zwarte Zee-graaninitiatief, wederopbouw en defensiecontracten, zegt Zelensky.

Zelensky en Erdogan zullen waarschijnlijk later vandaag een gezamenlijke persconferentie houden. De graandeal in de Zwarte Zee die van vitaal belang wordt geacht voor de voedselzekerheid in de wereld, loopt over slechts 10 dagen af. Nadat Rusland in februari 2022 Oekraïne was binnengevallen, blokkeerde Rusland de graanexport vanuit belangrijke Oekraïense havens aan de Zwarte Zee. Dat betekende dat miljoenen tonnen Oekraïens graan niet werden geëxporteerd naar de landen die ervan afhankelijk zijn.

De overeenkomst werd in mei met twee maanden verlengd. Rusland heeft onlangs aangegeven dat het niet openstaat voor een nieuwe verlenging van de deal.

Gemeenten hebben doel opvang Oekraïners niet gehaald

Het is gemeenten niet gelukt om genoeg opvangplekken voor Oekraïense vluchtelingen te realiseren, zegt het ministerie van Justitie en Veiligheid. Staatssecretaris Van der Burg had eind vorig jaar gemeenten gevraagd om voor 1 juli 90.000 plekken te regelen voor de opvang, gebaseerd op de verwachte instroom van vluchtelingen dit jaar.

De daadwerkelijke instroom van vluchtelingen lag lager dan verwacht, waardoor de lagere opvangcapaciteit niet tot problemen heeft geleid. Omdat de oorlog niet voorbij is en er nog steeds Oekraïners naar Nederland vluchten, vraagt het ministerie gemeenten om alsnog te proberen het doel van 90.000 opvangplekken te halen.

Volgens het ministerie staan er bijna 95.000 vluchtelingen uit Oekraïne ingeschreven in de gemeentelijke Basisregistratie Personen (BRP). 76.000 van hen maken gebruik van de opvangplekken.

Oostenrijk en Zwitersland sluiten zich aan bij samenwerkingsverband Sky Shield

Oostenrijk en Zwitserland gaan meedoen aan het Europese luchtverdedigingsnetwerk Sky Shield, dat vorig jaar door Duitsland is opgezet. De beide landen hebben vandaag een intentieverklaring getekend in de Zwitserse stad Bern. Aan de samenwerking doen nu negentien landen mee, waaronder Nederland.

Zwitserland heeft zijn neutraliteit wettelijk vastgelegd en verbiedt de export van wapens naar landen die betrokken zijn bij een internationaal conflict. Zwitserland heeft daarom meerdere keren verzoeken om wapens en munitie voor Oekraïne geweigerd, omdat dit in strijd is met de grondwet.

Ook Oostenrijk hecht veel waarde aan neutraliteit in internationale conflicten. Beide landen zijn geen NAVO-lid.

Ophef over 'Russisch' uitshirt Heerenveen

De presentatie van het nieuwe uitshirt van sc Heerenveen leidt tot kritiek. Op de mouwen van het shirt zijn namelijk wit-blauwe-rode banden te zien, die erg doen denken aan de Russische vlag. Volgens de voetbalclub moet de mouw naar de Friese vlag verwijzen.

De inspiratie voor het ontwerp is het uitshirt van het seizoen 1993/94, toen de Friese club promoveerde naar het hoogste niveau.

Defensie meer betrokken bij bescherming Noordzee

Defensie krijgt een grotere rol bij de bescherming van de Noordzee. Op die manier moet het saboteren en bespioneren van de vitale infrastructuur in en onder de zee worden bestreden. Defensie gaat zich bijvoorbeeld meer bezighouden met het in kaart brengen van internetkabels, gasleidingen en windmolenparken en werkt daarbij samen met de Kustwacht.

"We moeten beschikken over informatie wie op de Noordzee is en of er een potentiële dreiging is", zegt minister Kajsa Ollongren in een toelichting. Dat "er zo nu en dan een Russisch schip voorbijvaart waarvan wij ons afvragen wat het daar precies doet, is mede aanleiding om de taak te intensiveren", voegt ze eraan toe. Twee marineschepen schaduwden de afgelopen week in de Noordzee het Russische onderzoeksschip Admiraal Vladimirsky. "Het schip verwierf internationale bekendheid omdat het herhaaldelijk in verband is gebracht met spionageactiviteiten op zee", zegt Defensie.

Zelensky arriveert in Slowakije

De Oekraïense president Zelensky is aangekomen in Slowakije, waar hij president Caputova ontmoet. Het is de derde stop van Zelensky op zijn tocht langs allerlei NAVO-landen in de aanloop naar de NAVO-top volgende week. Gisteren bezocht Zelensky al Bulgarije en Tsjechië.

Zelensky probeert steun te verwerven voor het Oekraïense lidmaatschap van de NAVO. NAVO-baas Stoltenberg zei daarover eerder vandaag dat de NAVO-leden het erover eens zijn dat Oekraïne lid zal worden, maar dat het de vraag is wanneer.

Later vandaag zal Zelensky naar Turkije afreizen, maakte de Turkse overheid bekend.

NAVO-baas Stoltenberg: besluit over clustermunitie is aan regeringen, niet NAVO

De NAVO heeft geen standpunt over het leveren van clustermunitie aan Oekraïne, zegt Jens Stoltenberg, de secretaris-generaal van de NAVO. Stoltenberg hield een persconferentie voorafgaand aan de NAVO-top die volgende week zal plaatsvinden in Litouwen. Sommige regeringen hebben het gebruik van clustermunitie verboden, andere niet. "Dit is aan de regeringen om te beslissen, niet aan de NAVO."

Amerikaanse media meldden gisteren dat de Verenigde Staten van plan zijn clustermunitie naar Oekraïne te sturen. De Duitse minister van Defensie Pistorius noemde het sturen van clustermunitie naar Oekraïne "geen optie", omdat het land, net als 122 andere landen, een verdrag tegen het gebruik van dit soort wapens heeft getekend. Clustermunitie valt na ontploffen uiteen in kleinere explosieven, die jaren later nog kunnen ontploffen en vormen daarom een groot gevaar voor burgers.

Mensenrechtenorganisatie Human Rights Watch riep de VS op om de munitie niet te leveren, en wees erop dat Oekraïne ook burgers heeft gedood met clustermunitie.

"Clustermunitie wordt door beide partijen gebruikt", volgens Stoltenberg. "Rusland gebruikte clustermunitie om een ander land binnen te vallen. Oekraïne gebruikt clustermunitie om zichzelf te verdedigen."

Bergingactie Lviv afgerond, dodental op tien

Het bergingswerk na het bombardement in de Oekraïense stad Lviv is afgerond, meldt regiogouverneur Kozytsky op Telegram. Vanochtend zijn nog enkele lichamen onder het puin vandaan gehaald. Het dodental is daarmee opgelopen tot tien. Bij de aanval raakten 42 mensen gewond, van wie er zestien in het ziekenhuis zijn opgenomen, zegt de gouverneur.

Lviv werd gisteren getroffen door Russische raketten. De stad ligt 70 kilometer van de Poolse grens en daarmee honderden kilometers van het front. Het afgelopen jaar is het aantal inwoners van de stad gegroeid, vanwege vluchtelingen uit het oosten van het land.

Zelensky brengt bezoek aan Turkije

De Oekraïense president Zelensky brengt vandaag een bezoek aan Turkije. Dat heeft de Turkse overheid bevestigd, na berichtgeving van het Turkse persbureau Anadolu. Zelensky's buitenlandse bezoeken worden vanwege veiligheidsreden vaak niet van tevoren aangekondigd.

De verwachting is dat Zelensky en de Turkse president Erdogan het zullen hebben over de graandeal, die op 17 juli afloopt. Vorig jaar speelde Turkije een belangrijke rol in het tot stand komen van een akkoord over het exporteren van graan. Rusland heeft gedreigd de deal niet langer te willen verlengen.

De Britse krant Financial Times schreef eerder deze week op basis van ingewijden dat de Europese Unie overweegt een concessie te doen aan Rusland om de graandeal met Oekraïne verlengd te krijgen. De Russische agricultuurbank RusAg zou worden vrijgesteld van de sanctie om betalingen voor voedselexporten te kunnen regelen. Dat betekent wel dat Rusland weer meer inkomsten krijgt die gebruikt kunnen worden om oorlog te voeren.

Zelensky bedankt Nederland voor erkenning Holodomor

De Oekraïense president Zelensky is blij met de erkenning door de Nederlandse Tweede Kamer van de Holodomor als genocide, zo meldt hij op Twitter. Bij die doelbewust gecreëerde hongersnood in Oekraïne, als gevolg van besluiten van het hoogste Sovjet-bestuur, kwamen in de jaren 30 tenminste 2,5 miljoen Oekraïners om het leven.

"Dingen bij de juiste naam noemen, is de weg naar rechtvaardigheid", aldus Zelensky. "En de manier om te zorgen dat deze gruwelijke misdaden niet nogmaals plaatsvinden."

Zelensky bedankt Nederland ook nogmaals voor de "sterke en veelzijdige steun" die zijn land ontvangt in de "strijd voor onze toekomst, en die van de volledige vrije wereld".

Hoogleraar: clustermunitie zeer effectief, niet per se in strijd met oorlogsrecht

De clustermunitie waarom Oekraïne aan de VS heeft gevraagd is een zeer effectief wapen voor het doel waarvoor Oekraïne het wil inzetten. Dat zegt hoogleraar militair recht Marten Zwanenburg, van de Universiteit van Amsterdam en de Nederlandse Defensie Academie, in het NOS Radio 1 Journaal. "Met name als je een grotere concentratie van militairen of voertuigen wilt aanvallen. Oekraïne kan zo meer doelen raken met minder munitie."

120 landen, waaronder Nederland, verbieden sinds 2008 het gebruik en de verkoop van clustermunitie. Hun grote bezwaar is dat dat wapen bestaat uit een grote hoeveelheid kleinere explosieven, die burgerslachtoffers kunnen maken als een deel ervan niet direct na afvuren ontploft. Mensenrechtenorganisatie Human Rights Watch riep de VS daarom gisteren op om de munitie niet te leveren aan Oekraïne. Maar beide landen zijn niet aangesloten bij het verdrag tegen clustermunitie, net als Rusland. Ook sommige NAVO-landen, zoals Finland en Griekenland, doen niet mee met dat verdrag.

Dat er al burgers zijn omgekomen bij gebruik van het wapen door Oekraïne is volgens Zwanenburg "heel triest, maar niet direct een schending van het oorlogsrecht". Van dat laatste is pas sprake als het wapen zo gebruikt wordt dat een groot deel van de munitie niet direct ontploft. "Dan maakt het geen onderscheid tussen burgers en militairen." Voor Nederland en andere partners van Oekraïne die het wapen in de ban gedaan hebben, creëert een mogelijke levering dan ook een lastige situatie, aldus de hoogleraar. "Als je bent aangesloten bij dat verdrag, mag je clustermunitie niet alleen niet hebben of gebruiken, maar ook het gebruik ervan niet aanmoedigen."

Schuilkelders Lviv nu 24/7 open

De schuilkelders in Lviv gaan vanaf nu niet meer dicht. Dat zegt de burgemeester van de stad in het westen van Oekraïne tegen CNN, gevraagd waarom tien schuilkelders dicht waren toen er gisteren Russische raketten op de stad neerkwamen. Zeker zes mensen kwamen daarbij om het leven.

"We hebben 6000 schuilkelders in mijn stad", zegt burgemeester Sadovy. "Dat zijn privéschuilkelders, kelders van de lokale overheid, er zijn allerlei verschillende eigenaren. Na de raketaanval hebben we een nieuw besluit genomen: alle schuilkelders moeten te allen tijde open zijn."

Europees miljoenenplan voor munitieleveringen Oekraïne

De Oekraïense strijdkrachten kunnen op termijn aanzienlijk meer munitie en raketleveringen verwachten uit de Europese Unie. Vertegenwoordigers van de regeringen van de lidstaten en het Europees Parlement zijn het gisteravond eens geworden over een plan waarmee de Europese wapenproductie flink kan worden opgevoerd.

In mei stelde de Europese Commissie voor om met een financiële prikkel de productiecapaciteit van de Europese defensie-industrie uit te breiden. Het bedrag dat hiermee gemoeid is, 500 miljoen euro, komt uit de gezamenlijke begroting.

"Dit is het zoveelste bewijs van de niet aflatende inzet van de EU om Oekraïne te ondersteunen", zei de Spaanse minister van Defensie Robles. Het akkoord moet nog worden bekrachtigd door de EU-lidstaten en het Europees Parlement.

'Geheime gesprekken tussen delegaties VS en Rusland over vrede'

Een groep voormalige hoge Amerikaanse nationale veiligheidsfunctionarissen heeft in het geheim gesprekken gevoerd met een aantal prominente Russen, onder wie minister van Buitenlandse Zaken Lavrov. De gesprekken hadden als doel een fundament te leggen voor onderhandelingen om de oorlog in Oekraïne te beëindigen.

Lavrov had in april enkele uren een ontmoeting met leden van de groep in New York, vertellen bronnen aan NBC News. Bij de bijeenkomst waren Richard Haass, een voormalig diplomaat en de vertrekkende voorzitter van de raad voor buitenlandse betrekkingen, en Europa-expert Charles Kupchan en Rusland-expert Thomas Graham aanwezig, meldt NBC.

De regering-Biden was op de hoogte van de gesprekken, maar heeft ze niet geïnitieerd, zeggen de bronnen. De Nationale Veiligheidsraad van het Witte Huis werd na de vergadering op de hoogte gebracht. Volgens twee bronnen is ten minste één voormalige Amerikaanse functionaris naar Rusland gereisd voor besprekingen over de oorlog in Oekraïne. Bij de bijeenkomsten waren naar verluidt personen betrokken van wie werd aangenomen dat ze dicht bij Poetin of andere besluitvormers van het Kremlin stonden.

Welkom

Welkom in dit liveblog over de ontwikkelingen in Oekraïne. Wil je het blog van gisteren teruglezen? Dat kan hier.