'Zeker tien doden bij aanval op winkelcentrum' • G7-leiders grappen over Poetin

Beelden uit Krementsjoek

De beelden zijn gemaakt na de raketaanval van vanmiddag. Volgens de laatste berichten van de lokale autoriteiten zijn daarbij zeker tien mensen gedood en veertig gewond geraakt.

'Zeker tien doden en veertig gewonden bij raketaanval Krementsjoek'

Bij de raketaanval op een winkelcentrum in Krementsjoek zijn volgens de lokale autoriteiten zeker tien mensen gedood. Ook het aantal gewonden is fors opgelopen, tot zeker veertig.

Zelensky schreef eerder op de dag dat er zo'n duizend mensen aanwezig waren in het winkelcentrum toen de raketten insloegen. Op foto's is forse schade te zien.

Gouverneur: raketaanval op winkelcentrum is oorlogsmisdaad

De raketaanval op een winkelcentrum in Krementsjoek is een oorlogsmisdaad, zegt de gouverneur van de regio Poltava. Op sociale media sprak hij van een "cynische terreurdaad tegen burgers".

De brand in het pand is grotendeels onder controle, blijkt uit foto's die Oekraïne heeft verspreid. De schade aan het winkelcentrum lijkt groot:

Voor zover bekend zijn volgens de Oekraïense autoriteiten zeker twintig mensen gewond geraakt bij het bombardement. Het dodental staat op twee, maar zal naar verwachting verder oplopen.

De autoriteiten in Moskou hebben nog niet gereageerd op de beschuldiging van Oekraïne dat het Russische leger een winkelcentrum heeft gebombardeerd.

G7-leiders steken de draak met Poetin: 'Moeten onze borstspieren laten zien'

Rijkste man van Oekraïne klaagt Rusland aan

Rinat Achmetov, eigenaar van onder meer de Azovstalfabriek in Marioepol, heeft Rusland aangeklaagd bij het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM). De rijkste man van Oekraïne wil compensatie voor de schade die het Russische leger heeft toegebracht aan zijn ondernemingen.

Achmetov noemt de wekenlange bombardementen op zijn fabriek in Marioepol een "grove schending" van zijn rechten als eigenaar. Ook wil hij dat de rechtbank in Straatsburg een oordeel velt over de "plundering van graan en ijzer door Russische troepen".

Een woordvoerder van het Kremlin laat weten dat Rusland buiten de jurisdictie valt van het EHRM valt.

'Zeker twee doden en 20 gewonden bij raketaanval op winkelcentrum'

Volgens de Oekraïense autoriteiten zijn minstens twee mensen gedood bij de Russische raketaanval op een winkelcentrum. Bij het veronderstelde bombardement in Krementsjoek zouden zeker twintig mensen gewond zijn geraakt.

Negen mensen zijn zwaargewond, meldt een woordvoerder van president Zelensky. De Oekraïense president schrijft op Telegram dat het winkelcentrum geen enkele bedreiging vormt voor het Russische leger.

Zelensky stelt dat de aanval een poging is om het dagelijks leven in Oekraïne te ontregelen. Het centraal gelegen Krementsjoek ligt ver van het front:

Zelensky: raketaanval op winkelcentrum

De Russen hebben een raketaanval uitgevoerd op een winkelcentrum in de plaats Krementsjoek, stelt president Zelensky. Volgens de Oekraïense president waren er zo'n duizend mensen in het winkelcentrum tijdens de aanval.

Krementsjoek is een stad met 200.000 inwoners in het midden van het land aan de rivier de Dnjepr. Het is onduidelijk hoeveel slachtoffers er zouden zijn gevallen bij de veronderstelde raketaanval.

De NOS heeft vastgesteld dat deze door onder andere Zelensky gedeelde beelden van het brandende winkelcentrum inderdaad in Krementsjoek zijn gemaakt:

NAVO breidt snelle reactiemacht flink uit

De NAVO gaat zijn snelle reactiemacht flink vergroten. Die gaat van ongeveer 40.000 naar meer dan 300.000 man, zei secretaris-generaal Jens Stoltenberg voor de aanvang van de NAVO-top die morgen van start gaat in Madrid. De troepen moeten in korte tijd kunnen reageren, bijvoorbeeld om een aanval op NAVO-grondgebied af te slaan.

Stoltenberg zei dat Rusland een rechtstreekse bedreiging vormt voor de veiligheid van de NAVO-landen. De bescherming van de oostflank heeft de hoogste prioriteit binnen het bondgenootschap, dat momenteel 30 lidstaten telt, zei Stoltenberg. De NAVO zal Rusland voortaan ook niet langer als "strategische partner" aanduiden, zoals twaalf jaar geleden nog is afgesproken.

Opvangplekken voor Oekraïners in Friesland raken vol

De bedden voor Oekraïense vluchtelingen in Friesland raken langzamerhand vol. Daarom is alle gemeenten gevraagd nieuwe opvangplekken beschikbaar te stellen.

De gemeente Heerenveen kan vanaf eind deze week 150 Oekraïense vluchtelingen opvangen in het Hajé Hotel. De vluchtelingen mogen daar minstens vier maanden blijven. Na deze periode bestaat de mogelijkheid om het verblijf met nog eens acht maanden te verlengen.

"Nu er nog altijd vluchtelingen ons land binnenkomen is het niet meer dan logisch dat we ook in onze gemeente een langduriger woonplek bieden voor Oekraïners.", zegt burgemeester Tjeerd van der Zwan tegen Omrop Fryslân.

Oekraïne exporteert bijna helft minder graan dan voor oorlog

Oekraïne heeft in juni 44 procent minder graan kunnen exporteren dan in dezelfde maand een jaar geleden. Dat meldt het ministerie van Landbouw. De telling gaat over de eerste 22 dagen van de maand juni.

Een maand voor de oorlog, die eind februari begon, exporteerde het land nog 6 miljoen graan. In mei was dat afgenomen tot 1,7 miljoen ton en in juni tot 1,1 miljoen ton. Het gaat voornamelijk over mais, tarwe en gerst. Door de Russische blokkade van havens in de Zwarte Zee is Oekraïne nu gedwongen om graan te exporteren via landroutes.

G7 belooft Oekraïne te steunen 'zolang dat nodig is'

De G7-leiders hebben toegezegd om Oekraïne op de langere termijn te blijven helpen. "We zullen financiële, humanitaire, militaire en diplomatieke steun blijven bieden en Oekraïne steunen zolang dat nodig is", staat in een verklaring.

Ook riepen de grote industrielanden Rusland opnieuw op om de oorlog te beëindigen, en waarschuwden ze het land om geen gebruik te maken van chemische, biologische en nucleaire wapens. De landen willen meer economische en politieke druk tegen president Poetin uitoefenen en gebruik blijven maken van gerichte sancties tegen Rusland.

In de verklaring staat ook een oproep aan Rusland om graanexporten vanuit Oekraïne weer toe te staan. Ze verwijten Rusland dat het verantwoordelijk is voor de tekorten en stijgende prijzen van voedsel als gevolg van de blokkade van de graanexport.

Zelensky: oorlog moet voor einde van het jaar voorbij zijn

De oorlog in Oekraïne moet voor het einde van het jaar, voordat de winter komt, voorbij zijn. Dit zei president Zelensky via een videoverbinding tegen de leiders van de G7-top, die bij elkaar zijn in Schloss Elmau in Zuid-Duitsland. Ook vroeg hij de G7-landen om extra luchtafweergeschut te sturen, zeggen Europese functionarissen en diplomaten tegen persbureau Reuters.

Naast zware wapens ziet Zelensky ook graag zwaardere sancties tegen Rusland en wilde hij meer veiligheidsgaranties van de G7-leiders. Daarnaast vroeg hij om hulp bij het exporteren van graan, wat nu vrijwel onmogelijk wordt gemaakt door de Russen.

De G7, de grote industrielanden van de wereld, zijn drie dagen bij elkaar om het onder meer te hebben over de oorlog in Oekraïne. Naast de G7-leiders zijn ook kopstukken van de EU aanwezig en enkele andere regeringsleiders.

Oproep in Lysytsjansk om stad snel te verlaten

De gouverneur van de Oost-Oekraïense regio Loegansk roept inwoners van Lysytsjansk op om de stad zo snel mogelijk te verlaten. Hij zegt op Telegram dat de situatie in de stad "erg moeilijk" en levensgevaarlijk is.

Lysytsjansk is de laatste grote stad in de regio die nog niet in handen is van Rusland. Afgelopen weekend viel de naastgelegen stad Severodonetsk in handen van het Russische leger. Eerder zei de gouverneur dat de schade in de stad "catastrofaal" is door oorlogsgeweld. Het is niet duidelijk hoeveel inwoners er nog in de stad verblijven. Voor de oorlog waren dat er zo'n 100.000.

'G7-leiders gaan prijsplafond Russische olie aankondigen'

De leiders van de G7 kondigen naar verwachting vandaag een prijsplafond voor Russische olie aan. Dat melden Amerikaanse overheidsbronnen. De westerse landen willen er zo voor zorgen dat Rusland minder inkomsten krijgt uit olie, waarvan de prijs enorm is gestegen sinds het begin van de oorlog. Details over het prijsplafond zijn er nog niet.

President Zelensky spreekt vandaag via een videoverbinding de G7-leiders toe. In zijn videoboodschap van afgelopen nacht riep de president opnieuw op tot het sturen van wapens. Leiders van de G7 zijn in het zuiden van Duitsland bij elkaar voor een driedaagse top, waar de oorlog in Oekraïne hoog op de agenda staat.

Strijd in de Donbas gaat door: 'Aandacht naar Lysytsjansk'

Afgelopen zaterdag kwam het strategisch gelegen Severodonetsk in het oosten van Oekraïne in Russische handen. Militairen werden opgeroepen om de stad te verlaten. "President Zelensky en het Oekraïense leger wilden van de stad geen tweede Marioepol maken", zegt Han Bouwmeester, universitair hoofddocent militaire strategie aan de Nederlandse Defensie Academie, in het NOS Radio 1 Journaal.

Daarmee komt het doel om heel de Donbas te veroveren dichterbij, "maar het gaat nog niet zo snel", zegt Bouwmeester. "De aandacht van de Russen gaat nu naar Lysytsjansk." Als ze die in handen krijgen, hebben ze controle over de regio Loegansk. "Lysytsjansk is nog niet zomaar veroverd, omdat ze moeite hebben om de rivier over te steken. Ze trekken helemaal om de stad heen, om maar niet over de rivier te hoeven." Volgens Bouwmeester is dit een hele opgave voor het leger.

Om heel de Donbas in handen te krijgen, moet het Russische leger ook de regio Donetsk in handen krijgen. Een deel van Donetsk is nu onder Russische controle, waaronder de gelijknamige hoofdstad. "Maar ook steden als Kramatorsk en Slovjansk moeten dan veroverd worden. En zo ver is het nog lang niet."

Honderden meldingen over mishandeling en marteling door Russen

Sinds het begin van de oorlog in Oekraïne heeft de mensenrechtenafdeling van de Verenigde Naties honderden beschuldigingen binnengekregen over mishandeling en marteling door de Russen. Ook kregen ze meldingen binnen over seksueel geweld. De verhalen komen van burgers en militairen.

"Mensen werden vastgebonden en geblinddoekt, geslagen, onderworpen aan schijnexecuties, in een metalen doos gestopt en gedwongen om verheerlijkende leuzen te zingen", meldt de VN. Ook werden mensen opgesloten in overvolle kamers zonder sanitaire voorzieningen en kregen ze amper te eten of te drinken. Ook zijn er gevallen gedocumenteerd waarbij mensen doodgemarteld werden.

De mensenrechtenorganisatie van de VN roept op om deze beschuldigingen tijdig te onderzoeken en de daders van deze misdaden te vervolgen.

'Raketaanval op Kiev was signaal aan G7-leiders'

De raketten die gisteren neerkwamen in een woonwijk in Kiev waren waarschijnlijk bedoeld als signaal aan de G7-leiders die op dezelfde dag samenkwamen voor het begin van hun top in Duitsland. Dat schrijft denktank Institute for the Study of War (ISW) in de laatste analyse van de oorlog in Oekraïne.

De kruisraketten werden mogelijk afgevuurd door vliegtuigen boven de Kaspische Zee, waarmee de Russen wilden laten zien waartoe ze in staat zijn, schrijft het ISW. Het doelwit was mogelijk een fabriek waar raketten worden gemaakt, maar omdat er werd gevuurd vanaf de maximale afstand was er mogelijk sprake van onnauwkeurigheid, aldus het ISW.

Het was de eerste grote aanval op Kiev sinds de raketaanval op de Oekraïense hoofdstad tegen het einde van april, toen secretaris-generaal van de VN Guterres Kiev bezocht.

Beelden van de ravage na de raketaanval op Kiev, gisteren:

Rusland lost voor het eerst sinds 1918 buitenlandse schuld niet af

Rusland is voor het eerst sinds 1918 niet in staat een deel van zijn buitenlandse schulden af te lossen. Dat melden persbureau Bloomberg en de BBC. Het gaat om een bedrag van ongeveer 100 miljoen dollar aan rentebetalingen die het land sinds 27 mei aan buitenlandse investeerders verschuldigd was. Afgelopen nacht verstreek de respijtperiode.

Rusland zegt weliswaar het geld te hebben om zijn verplichtingen na te komen en wil dit ook doen, maar kan de schuld niet aflossen vanwege de economische sancties die tegen het land zijn ingesteld na de inval in Oekraïne. Het verschuldigde bedrag zou zijn blijven hangen bij een bank, waardoor het niet overgemaakt kan worden aan investeerders.

In de Russische financiële crisis en de ineenstorting van de Russische munt in 1998 lukte het de regering van toenmalig president Boris Jeltsin al eens niet om 40 miljard dollar aan binnenlandse schulden af te betalen. Maar de laatste keer dat het land in gebreke bleef ten opzichte van zijn buitenlandse schuldeisers was meer dan een eeuw geleden.

De Russische minister van Financiën Siluanov omschreef de huidige situatie eerder tegenover staatspersbureau Ria Novosti al als een "farce". Volgens hem weet iedereen "die begrijpt wat er aan de hand is dat dit op geen enkele manier in gebreke blijven is", zo zei hij.

'VS koopt luchtafweersysteem voor Oekraïne'

De VS zal waarschijnlijk deze week nog melden dat het een geavanceerd luchtafweersysteem heeft gekocht voor Oekraïne. Dat melden persbureau Reuters en CNN op basis van bronnen.

De Oekraïners hadden eerder al gevraagd om het door Noorwegen ontwikkelde zogenoemde NASAMS-systeem. Daarmee krijgt het land meer middelen om het eigen luchtruim te verdedigen tegenover raketten en vliegtuigen.

Mogelijk kondigt de VS deze week ook andere nieuwe militaire hulp aan, zoals extra munitie voor artilleriegeschut en radarsystemen waarmee vijandelijke artillerie gelokaliseerd kan worden.

Zelensky richt zich tot inwoners van Belarus

De Oekraïense president Zelensky heeft in zijn dagelijkse speech de bevolking van Belarus opgeroepen zich niet de oorlog van Rusland tegen Oekraïne in te laten slepen. Hij zei dat de inwoners van zijn buurland "geen slaven" zijn van Rusland en dus niet hoeven te dienen als "kanonnenvoer". "Jullie hoeven niet te sterven", benadrukte Zelensky.

Belarus is een trouwe bondgenoot van Rusland. Zaterdag bood de Russische president Poetin nog aan om gevechtsvliegtuigen van de Belarussische luchtmacht om te bouwen, zodat zij kernwapens kunnen dragen. "Deze modernisering kan in Russische fabrieken worden uitgevoerd", zei hij nadat zijn Belarussische president Loekasjenko daar in een tv-interview om had gevraagd.

Zelensky waarschuwde in zijn toespraak dat het Kremlin alles voor Belarus probeert te beslissen. Hij riep de bevolking op zich daartegen te verzetten.

Goedemorgen

Goedemorgen! Welkom in het liveblog van maandag 27 juni over de oorlog in Oekraïne. Het liveblog van gisteren vindt u hier.