'Scholz, Macron en Draghi naar Kiev' • Zelensky verwerpt kritiek Biden

Liveblog gesloten

We sluiten het liveblog van zaterdag af. Het nieuwe liveblog over de ontwikkelingen rond de oorlog in Oekraïne kun je hier lezen.

Russische paspoorten uitgedeeld aan inwoners Melitopol en Cherson

In de Oekraïense steden Melitopol en Cherson zijn de eerste Russische paspoorten uitgedeeld aan inwoners. Oekraïne veroordeelt de afgifte van de paspoorten en spreekt over een "flagrante schending van de territoriale integriteit".

Volgens het Russische persbureau TASS hebben in Cherson tot dusver 23 mensen een paspoort gekregen, onder wie de pro-Russische oud-burgemeester Volodymyr Saldo. Het persbureau zegt dat "duizenden" mensen een paspoort hebben aangevraagd, maar die bewering is niet te verifiëren.

'Scholz, Macron en Draghi eind van de maand naar Kiev'

De Duitse bondskanselier Scholz, de Franse president Macron en de Italiaanse premier Draghi brengen eind deze maand een bezoek aan Kiev. Dat doen ze voorafgaand aan een G7-top, meldt Bild am Sonntag.

Frankrijk en Duitsland praatten al langer over een gezamenlijk bezoek aan Oekraïne, maar Macron zou volgens de krant willen wachten tot na de parlementsverkiezingen van morgen in Frankrijk. Macron zou hebben voorgesteld om ook Draghi mee te nemen.

Scholz reisde afgelopen dagen door de Balkan. Hij sprak er onder meer over de perspectieven van landen in de regio om lid te worden van de EU.

Europese Commissie-voorzitter Von der Leyen was vandaag in Kiev om de lidmaatschapsaanvraag van Oekraïne te bespreken; zij is voorstander van toetreding van het land tot de EU. Scholz houdt zich nog op de vlakte.

Kiev: Zelensky was niet doof voor Amerikaanse waarschuwingen

De Oekraïense president Zelensky was zich er zeker wel van bewust dat Rusland Oekraïne binnen wilde vallen. Dat zeggen woordvoerders van de president naar aanleiding van de kritiek van de Amerikaanse president Biden. Die zei gisteren dat "Zelensky niet wilde horen" dat de Russische inval aanstaande was.

Volgens woordvoerder Nikiforov had Zelensky in de dagen voor 24 februari drie of vier telefoongesprekken met Biden, waarin de situatie werd besproken. Tegen de Oekraïense nieuwssite LIGA.net zegt hij dat de situatie andersom is: "Zelensky heeft voor de invasie partners juist opgeroepen sancties op te leggen, om Rusland ertoe te bewegen troepen terug te trekken en de situatie te deëscaleren. Maar onze partners wilden ons niet horen."

Ook vooraanstaand adviseur van Zelensky, Podoljak, spreekt tegen dat Oekraïne doof was voor Amerikaanse waarschuwingen: "Zelensky heeft altijd relevante analyses op zijn bureau gehad, gebaseerd op betrouwbare inlichtingen. En hij heeft altijd zorgvuldig gereageerd op de woorden en waarschuwingen van onze partners."

Brand in chemische fabriek Severodonetsk

In een chemische fabriek in Severodonetsk is brand uitgebroken nadat er olie was gelekt door Russische beschietingen, zegt gouverneur Sergej Gaidai van de regio Loegansk. Volgens hem zijn er tonnen olie gelekt uit de fabriek Azot. Het is nog niet duidelijk of de brand makkelijk kan worden geblust.

In Severodonetsk wordt nog altijd hard gevochten. De stad is voor ongeveer 95 procent in handen van de Russen, maar de fabriek is nog in Oekraïense handen.

Volgens Oekraïne schuilen er ruim tweehonderd fabrieksmedewerkers en zeshonderd inwoners in de fabriek. Pro-Russische separatisten zeggen dat ook ongeveer 350 Oekraïense strijders zich in de fabriek schuilhouden.

Oekraïne: zeker 287 kinderen gedood in oorlog

Sinds de Russische inval eind februari zijn in Oekraïne 287 kinderen omgekomen, zegt de Oekraïense openbaar aanklager. Ook raakten ten minste 492 kinderen gewond. Vandaag werd bekend dat er in Marioepol recent 24 kinderen zijn omgekomen bij een Russisch bombardement.

Volgens de aanklager liggen de daadwerkelijke aantallen waarschijnlijk hoger, maar is het lastig om een goed beeld te krijgen in gebieden waar nog veel gevochten wordt.

De aanklager zegt tevens dat er 1970 scholen zijn beschadigd door bombardementen, waarvan er 194 volledig zijn verwoest.

Verslagenheid bij familie ter dood veroordeelde Brit

Familieleden van een Britse man die door een rechtbank in de pro-Russische regio Donetsk ter dood is veroordeeld, hebben met verslagenheid op het vonnis gereageerd. De man werd afgelopen donderdag samen met een andere Brit en een Marokkaan berecht. De drie vochten mee met het Oekraïense leger en namen deel aan de verdediging van de Azovstal-staalfabriek in Marioepol. Ze werden beschuldigd van terrorisme en van het als huurlingen vechten tegen de Russische invasie.

Familieleden van een van de Britten noemen het een showproces. "We zijn verdrietig en verslagen over de uitkomst." Verder zeggen ze te hopen dat alle partijen samenwerken om de vrijlating van de mannen te bewerkstelligen. Oekraïne en het Westen erkennen de republieken Donetsk en Loegansk niet.

Oekraïners houden nog stand in Severodonetsk

Het Oekraïense leger houdt nog steeds stand op het industrieterrein van Severodonetsk. "Severodonetsk is nog niet voor 100 procent bevrijd", zegt de leider van de zelfverklaarde volksrepubliek Loegansk tegen het Russische persbureau Interfax. "De Oekraïense militairen zijn nog steeds in het industriegebied waar de chemiefabriek Azot staat. Vandaar beschieten ze de stad. Je kunt de situatie in de stad onmogelijk rustig noemen." Hij is ervan overtuigd dat de Russen of pro-Russische separatisten het gebied in de nabije toekomst in handen krijgen.

Ook uit andere bronnen valt op te maken dat in Severodonetsk nog hard wordt gevochten. Het Britse ministerie van Defensie zegt in zijn update van vanmorgen dat er fel wordt gestreden en dat aan beide kanten veel slachtoffers vallen.

Severodonetsk is de laatste grote stad in de regio Loegansk die nog in Oekraïense handen is. President Zelensky zei donderdag dat de strijd daar beslissend kan zijn voor de toekomst van de Donbas. Dat is het meest oostelijke deel van Oekraïne, waar ook de regio Donetsk bij hoort.

Von der Leyen in Oekraïne om kandidaat-lidmaatschap EU te bespreken

De voorzitter van de Europese Commissie, Ursula von der Leyen, is in Kiev om de aanvraag te bespreken van het kandidaat-lidmaatschap van de EU. In het gesprek met de Oekraïense regering komt ook het herstel van oorlogsschade aan de orde. "We maken de balans op over de wederopbouw en de stappen die Oekraïne op de weg naar Europa heeft gezet", zei Von de Leyen bij aankomst. "Dat nemen we op in onze evaluatie die we daarna zullen presenteren."

De Europese Commissie maakt mogelijk vrijdag bekend of Oekraïne kandidaat-EU-lid kan worden. Het moet dan aan eisen ten aanzien van de rechtsstaat en de strijd tegen corruptie voldoen. Uiteindelijk beslissen de EU-lidstaten of Oekraïne de status van kandidaat-lid krijgt. Mogelijk is dat nog deze maand. Als er maar een lidstaat nee zegt, gaat het niet door.

Het kandidaat-lidmaatschap is geen garantie voor een snelle toelating. Turkije is al sinds 1999 kandidaat-lid van de EU. Ook een aantal landen op de Balkan zijn al jaren kandidaat-lid. Frankrijk, Duitsland en ook Nederland zijn geen voorstander van een versnelde procedure voor Oekraïne.

'Oekraïne verloor in oorlog met Rusland zo'n 10.000 militairen'

In de ruim drie en een halve maand dat de oorlog nu duurt, zijn ongeveer 10.000 Oekraïense militairen gesneuveld. Dat heeft een adviseur van president Zelensky gezegd in een interview met een lid van de Russische oppositie op YouTube. Naar wordt aangenomen zijn de sterftecijfers aan beide zijden hoger dan wordt toegegeven.

President Zelensky sprak eind mei nog over 50 tot 100 gesneuvelde Oekraïners per dag. Een andere adviseur van Zelensky zei donderdag dat dat aantal door de zware strijd in de Donbas was opgelopen naar 100 tot 200.

Zelensky's adviseur Oleksi Arestovytsj zei in het interview met het Russische oppositielid dat het aantal gedode militairen aan het begin van de oorlog ook 100 per dag bedroeg. Op de vraag of men dan in totaal van 10.000 militairen kan uitgaan, zei Arestovytsj: "Ja, zo ongeveer."

Volgens hem zijn de verliezen aan Russische kant nu groter dan aan de Oekraïense. Naar zijn inschatting kwamen gisteren 600 Russen om. Maar om ze terug te dringen is meer artilleriegeschut nodig, zei hij. Arestovytsj zei verder dat de Oekraïense strijdkrachten dankzij westerse steun successen boeken. Zonder die steun zouden de Oekraïners vermoedelijk tot de Dnipro-rivier zijn teruggedrongen.

Biden: 'Zelensky wilde niet horen' dat Rusland ging binnenvallen

Volgens Joe Biden "wilde Zelensky het niet horen" dat de Russische inval aanstaande was in februari. Dat vertelde de Amerikaanse president vrijdag over zijn Oekraïense ambtsgenoot, aan een publiek van donoren voor de Democratische partij in Los Angeles. "Zoiets als dit is niet gebeurd sinds de Tweede Wereldoorlog. Ik weet dat veel mensen dachten dat ik overdreef", zo zei Biden over zijn herhaalde waarschuwingen in de weken voor de Russische inval. "Maar ik wist dat we de gegevens hadden om vol te houden dat Poetin binnen zou vallen. Er was geen twijfel, en Zelensky wilde het niet horen."

De opmerkingen van Biden kunnen opgevat worden als zeldzame kritiek over zijn collega, van een regeringsleider die al maandenlang trouw militaire en diplomatieke steun verleent aan Oekraïne. In binnen- en buitenland is wel met verbazing gereageerd op de laconieke houding van Zelensky in aanloop naar de inval: de Oekraïense president deed waarschuwingen tot aan de inval af als bangmakerij.

Oekraïne blijft Westen om zware wapens vragen

De tweede man van de Oekraïense militaire inlichtingendienst zegt dat Oekraïne aan de verliezende hand is door gebrek aan zware wapens. Voor het op afstand houden van de Russen is het land bijna volledig afhankelijk van wapens van westerse landen. "Nu hangt alles af van wat het Westen ons geeft", zegt Vadym Skibitsky in een interview met The Guardian. Oekraïne zal naar verwachting volgende week bij de NAVO een lijst met wensen indienen. Daar zullen ook weer geavanceerde raketsystemen op staan.

Skibitsky zegt dat de Russen zich aan het front in het zuiden hebben ingegraven. Hij houdt er rekening mee dat de Russen opnieuw proberen Odessa, Zaporizja en Dnipro in te nemen, zodra ze de Donbas volledig in handen hebben. "Hun doel is heel Oekraïne en meer."

Mogelijk maakt Rusland een tijdje pas op de plaats om het Westen tot opheffing van de sancties te verleiden, denkt Skibitsky. "Maar dan beginnen ze opnieuw. Kijk na de laatste acht jaar." Dat laatste is een verwijzing naar de annexatie van de Krim en het begin van de oorlog in de Donbas, in 2014.

Logo van opvolger Russische McDonald's bekend

Het bedrijf dat de Russische vestigingen van McDonald's heeft overgenomen. heeft het nieuwe logo gepresenteerd: een gestileerde hamburger en twee frietjes in een groen vlak. Het is de bedoeling dat zondag vijftien restaurants weer open gaan. De naam van de nieuwe keten is nog niet bekend.

McDonald's zette zijn 850 restaurants in Rusland vorige maand in de verkoop. Vanwege de oorlog in Oekraïne wilde het Amerikaanse bedrijf daar niet langer blijven.

Welkom

Welkom in het liveblog over de oorlog in Oekraïne van zaterdag 11 juni. Het blog van gisteren vind je hier terug.