Zelensky: alle essentiële infrastructuur in Severodonetsk is vernietigd

Lavrov: 'Bevrijding Donbas onvoorwaardelijke prioriteit'

De "bevrijding" van de Oekraïense Donbas-regio is een "onvoorwaardelijke prioriteit" voor Moskou. Dat zei de Russische minister van Buitenlandse Zaken Lavrov in een interview met de Franse tv-zender TF1.

Rusland is al een aantal weken bezig met een offensief om controle te krijgen over belangrijke steden in de Donbas, die onder meer bestaat uit de regio's Donetsk en Loegansk. Pro-Russische separatisten hebben al jaren delen van die provincies in handen.

Oekraïners in de rest van het land moeten zelf bepalen wat ze doen, zei Lavrov. "Ik geloof niet dat ze graag willen terugkeren naar een neonazistisch regime dat heeft bewezen dat het in feite russofoob is."

Lavrov zei dat de "speciale militaire operatie" veel tijd kost, volgens hem vooral omdat "Russische soldaten is opgedragen om aanvallen op burgerdoelen te voorkomen". Het mensenrechtenkantoor van de Verenigde Naties zegt dat er minstens 4000 bevestigde burgerdoden zijn in Oekraïne, het merendeel in de Donbas. Oekraïne zegt dat er veel meer burgerslachtoffers zijn gevallen.

Oekraïense winnaars Songfestival veilen hun trofee

De Oekraïense winnaars van het Eurovisie Songfestival zeggen dat ze hun trofee, een glazen microfoon, hebben geveild. De opbrengst van bijna 840.000 euro is voor het Oekraïense leger. De koper is een Oekraïens handelsplatform voor cryptomunten.

Kalush Orchestra won deze maand het Songfestival in Turijn met het nummer Stefania. Vooral bij het publiek deed het liedje het goed, ook omdat de kijkers hun solidariteit wilden tonen vanwege de Russische inval in Oekraïne.

Winnaars van het Songfestival krijgen sinds 2008 een kopie van een kunstwerk van de Zweedse kunstenaar Kjell Engman.

Zelensky: alle essentiële infrastructuur in Severodonetsk is vernietigd

Russische militairen hebben alle essentiële infrastructuur vernietigd in Severodonetsk, de grootste stad in de Donbasregio die nog in Oekraïense handen is. Dat zei de Oekraïense president Zelensky in een televisietoespraak. Ook is twee derde van de woningen in de stad verwoest, aldus de president.

Zelensky hield zijn toespraak na een bezoek aan de frontlinie bij Charkov. De chef van de veiligheidsdiensten van die regio is ontslagen, maakte Zelensky ook bekend. Als reden gaf hij op dat de hoge functionaris zich onvoldoende had ingespannen voor de verdediging van de stad Charkov.

'EU-eensgezindheid over Russische sancties brokkelt af'

In de aanloop naar een EU-top over een boycot van Russische olie heeft de Duitse minister van Economische Zaken Habeck gewaarschuwd dat de eensgezindheid binnen de EU over sancties tegen Rusland afbrokkelt. Morgen en dinsdag spreken de regeringsleiders van de Europese Unie over een nieuw pakket strafmaatregelen, inclusief een olie-embargo.

Omdat met name Hongarije dwarsligt, wordt er hard gezocht naar een compromis waarbij olie die over zee wordt aangevoerd eind dit jaar wel onder het embargo gaat vallen, maar olie die via de Droezjba-pijpleiding naar Hongarije, Slowakije en Tsjechië loopt, niet. Er is binnen de EU-lidstaten nog geen akkoord over deze aanpassing.

"Europa heeft nog altijd een enorme economische machtspositie. En als het eensgezind blijft, kan het die macht ook inzetten", zei Habeck in Hannover.

Explosies in Charkov na bezoek Zelensky

Enkele uren na het bezoek van president Zelensky aan de regio Charkov zijn in de stad zelf verschillende explosies gehoord. Een grote rookpluim was te zien ten noordoosten van het centrum.

Na een aantal weken van relatieve rust ligt Charkov de laatste dagen weer onder Russisch raketvuur. Het is niet duidelijk of de explosies van vanmiddag te maken hebben met het bezoek van de Oekraïense president.

Zelensky brengt bezoek aan frontlinie bij Charkov

President Zelensky heeft een bezoek gebracht aan militairen bij de frontlinie in de regio Charkov. Het is voor het eerst sinds het uitbreken van de oorlog in Oekraïne op 24 februari dat hij een werkbezoek brengt buiten de regio Kiev.

De Oekraïense president zei volgens zijn website tegen de militairen: "Ik wil jullie allemaal bedanken. Jullie wagen je leven voor ons allemaal en voor ons land. Bedankt voor het verdedigen van de onafhankelijkheid van Oekraïne. Pas goed op jezelf." Hij deelde cadeaus en onderscheidingen uit aan de militairen.

Zelensky leidde een bespreking over situatie in de regio Charkov. Hij kreeg te horen dat 31 procent van het grondgebied van de regio momenteel bezet is door vijandelijke troepen en dat vijf procent is bevrijd van de Russische bezetters. Meer dan 2200 flatgebouwen in de regio hebben schade opgelopen, 225 zijn compleet verwoest. De meeste schade is aangericht ten noorden en oosten van de stad Charkov. Daar zou 30 procent van de gebouwen zijn beschadigd.

De president besprak de mogelijkheden voor wederopbouw, waarbij hij rekening wil houden met de modernisering van gebouwen, zoals goede isolatie. Ook pleit hij voor het neerhalen van verouderde flatgebouwen in het hele land, maar vooral in de getroffen gebieden. Op die manier kunnen steden meteen gemoderniseerd worden, zei Zelensky. Hij benadrukte dat nieuwe woningen ook voorzien worden van schuilkelders.

Erdogan nog niet dichter bij acceptatie Zweden en Finland in de NAVO

De Turkse president Erdogan heeft tegen Turkse verslaggevers gezegd dat de gesprekken met Zweedse en Finse delegaties over toetreding van deze landen tot de NAVO niet "op het gewenste niveau" waren. Ankara kan geen ja zeggen tegen de toetreding tot de NAVO van landen die terrorisme steunen, zei hij tegen verslaggevers in het vliegtuig op de terugweg van een bezoek aan Azerbeidzjan gisteren. Dat meldt de Turkse staatstelevisiezender TRT Haber.

"Ze zijn niet eerlijk en oprecht", zei hij over Zweden en Finland. Turkije maakt bezwaar tegen de toetreding en dreigt zijn veto uit te spreken, omdat de twee landen "asiel verlenen aan terroristen". Hij doelt daarmee op leden van de Koerdische terreurbeweging PKK en aanhangers van de geestelijke Gülen.

"Zolang Tayyip Erdogan de leider is van de republiek Turkije kunnen we zeker geen 'ja' zeggen tegen toetreding van landen die terrorisme steunen tot de NAVO", zei hij.

Meer Russisch gas naar Servië

De Russische president Poetin en zijn Servische ambtgenoot Vucic hebben gesproken over de verlenging van gascontracten. Het Kremlin zegt dat de twee overeengekomen zijn dat Rusland natuurlijk gas (LNG) aan Servië zal blijven leveren en dat de twee landen hun samenwerking zullen versterken.

Vucic zegt dat hij met Poetin een levering van drie jaar overeengekomen is en dat de details met Gazprom (het Russische staatsgasbedrijf) zullen worden besproken. Ook is de uitbreiding van gasopslagruimte in Servië besproken, zegt de president.

Het Kremlin zegt verder dat de twee staatshoofden over Oekraïne en Kosovo hebben gesproken.

Opnieuw zware strijd om Severodonetsk

Ook in Severodonetsk wordt vandaag zwaar gevochten. De Oekraïense strijdkrachten proberen Russische aanvallen af te slaan. Severodonetsk is de grootste stad die nog in handen is van Oekraïne in de Donbasregio, in het oosten van Oekraïne.

De gouverneur van de regio Loegansk, Serhiy Gajdaj, zegt dat de gevechten zo zijn geëscaleerd dat het niet mogelijk is doden en gewonden op te halen of de schade op te nemen. Volgens hem zijn er de afgelopen dagen tientallen gebouwen verwoest.

Het lijkt erop dat Russische militairen langzaam maar zeker meer terreinwinst boeken in de oostelijke regio's Loegansk en Donetsk, die samen de Donbas vormen. In tegenstelling tot het begin van de oorlog in Oekraïne neemt Rusland nu steeds een kleiner gebied onder vuur, waardoor het daar meer druk kan uitoefenen. Elders wordt daardoor minder gebied veroverd. Dat zeggen analisten van het Institute for the Study of War in Washington.

Zware verliezen

De strijd leidt aan beide kanten tot zware militaire verliezen. Ook neemt het aantal burgerslachtoffers aan Oekraïense zijde toe. Precieze cijfers zijn niet te geven.

Volgens het instituut veroorzaakt de Russische president Poetin ondraaglijk lijden bij de Oekraïners en eist hij gruwelijke offers van zijn eigen mensen in een poging een stad in te nemen die die prijs zelfs voor hem niet waard is.

De Oekraïense president Zelensky zegt dat de situatie op het slagveld in de Donbas, waarvan delen onder controle staan van separatisten die door Rusland worden gesteund, uiterst complex is, maar dat de verdediging standhoudt in een aantal plaatsen, waaronder Severodonetsk en Lysytsjansk.

Vanaf dit Noorse eilandje bespioneren de Amerikanen Rusland

Nieuwsuur reist door een snel veranderend Europa. Op een klein Noors eiland, dat grenst aan Rusland, bespioneren de Amerikanen Rusland. Bekijk de reportage:

'Russische raketten komen neer op zonnepark Charkov'

Russische troepen zijn de afgelopen weken teruggedrongen tot over de grens, maar Rusland blijft de noordoostelijke Oekraïense regio Charkov bestoken met raketten. Dat melden lokale media. Een zonnepark in het stadje Merefa werd bijvoorbeeld gisteren getroffen door raketten vanuit de Russische regio Belgorod, net over de grens. "Ook al zijn er helemaal geen militaire doelen in de buurt", zo zegt Volodymyr Rantsjkovsky, de beheerder van het park, tegen persbureau Reuters. Volgens lokale autoriteiten vielen er geen slachtoffers, en werkt de rest van het zonnepark nog gewoon.

'Oekraïens tegenoffensief in Cherson'

Volgens onbevestigde berichten van het Oekraïense leger is Oekraïne bij Cherson, ten noorden van de Krim, bezig met een tegenoffensief. Vrijdag zei de gouverneur van de regio dat Russische troepen hun posities versterkten en dat sommige plekken constant gebombardeerd werden.

De eerder door Rusland ingenomen stad wordt nu onophoudelijk beschoten door Oekraïense troepen, zegt een pro-Russische functionaris daar tegen persbureau Reuters. De gevechten hebben invloed op het moment waarop Rusland-gezinden in de regio zich bij het buurland willen aansluiten, zegt Kyrylo Stremoöesov. Een beslissing daarover zou "richting volgend jaar" genomen worden. Ook zou daar mogelijk een referendum over worden gehouden, waar Stremoöesov eerder deze maand zei dat dat niet nodig was. Stremoöesov wordt door Oekraïne gezocht vanwege landverraad.

President Zelensky beschuldigt de Russische troepen ervan dat ze burgers verhinderen uit Cherson te evacueren, en dat ze in feite "proberen mensen te gijzelen", wat volgens hem "een teken van zwakte" is.

Deense zeedoelraketten aangekomen

Deense Harpoon-zeedoelraketten zijn aangekomen in Oekraïne, meldde de Oekraïense minister van Defensie afgelopen avond. De raketten zullen naast de eigen Neptunusraketten gebruikt worden om de kust te beveiligen, bijvoorbeeld bij Odessa. "We hebben er genoeg om de hele Russische Zwarte Zeevloot te laten zinken", zei een militair woordvoerder in die regio.

Oekraïne zegt ook Amerikaanse houwitsers te hebben ontvangen, die doelen over langere afstanden kunnen raken dan het geschut dat het Oekraïense leger nu gebruikt.

Zonder in detail te treden, beloofde president Zelensky vannacht dat bondgenoten nog meer wapens zullen leveren, die de technologische voorsprong van de Russen op het slagveld teniet zullen doen. "Ik verwacht volgende week goed nieuws." Defensieminister Reznikov woont half juni een NAVO-bijeenkomst in Brussel bij. Hij zegt dat de situatie aan het front "rond 20 juni aanzienlijk in ons voordeel zal veranderen".

Russische ambassadeur tegen BBC: geen inzet van onze kernwapens

De Russische ambassadeur in Groot-Brittannië heeft tegen de BBC gezegd dat hij niet gelooft dat zijn land tactische kernwapens zal gebruiken in Oekraïne. Andrei Kelin zei dat dergelijke wapens volgens de Russische militaire regels niet worden gebruikt in conflicten zoals deze.

Tactische kernwapens zijn kernwapens die op relatief korte afstand kunnen worden gebruikt op het slagveld.

Rusland heeft zeer strikte bepalingen voor het gebruik ervan, zei de ambassadeur in het programma Sunday Morning. Hij herhaalde in het interview ook dat internationale beschuldigingen van oorlogsmisdaden door de Russen in de stad Boetsja in Oekraïne een "verzinsel" zijn.

Russen rukken langzaam maar zeker op in de Donbas

Moskou claimt dat de stad Lyman in Oost-Oekraïne nu volledig in handen is van de Russen en pro-Russische separatisten. Die meldden vrijdag al dat ze de stad in de regio Donetsk hadden ingenomen.

Lyman is van strategisch belang voor het Russische leger omdat er spoorlijnen samenkomen. Ook liggen er bruggen over een belangrijke rivier. Er is dagen om de stad gevochten.

Het Oekraïense leger verliest de laatste weken terrein in de Donbas. De inname van Lyman baant de weg voor de Russen om de paar steden die nog in Oekraïense handen zijn te veroveren.

Rusland test opnieuw hypersonische Zircon-raket

Rusland zegt dat het opnieuw een hypersonische Zircon-kruisraket heeft getest. De marine zou zo'n raket vanaf een schip in de Barentszzee hebben afgeschoten. Hij zou 1000 kilometer verder op een doel in de Witte Zee zijn terechtgekomen.

De raket kan van schepen en onderzeeërs worden afgeschoten en moet nog dit jaar door de marine in gebruik worden genomen.

President Poetin zei eerder dat de Zircon negen keer sneller dan het geluid kan vliegen. Volgens de Russen kan hij tegen doelen op zee en land worden ingezet en is het met bestaande antiraketsystemen onmogelijk om hem te onderscheppen.

Welkom

Welkom in het liveblog van zondag 29 mei over de oorlog in Oekraïne. Het blog van zaterdag kun je hier teruglezen.