Nieuwe rechtszaak tegen Russische militairen in Oekraïne • Hevige strijd om steden in Loegansk

Russische propagandatrucks in Marioepol

Nu de Russen Marioepol hebben bezet, laten ze grote trucks rondrijden in de stad. Daarop zijn tv-schermen gemonteerd, waar de Russische staats-tv op wordt uitgezonden.

Rusland spreekt van "mobiele informatiecomplexen". De wagens zijn gestationeerd op plekken waar Oekraïners hulpgoederen krijgen.

Oekraïne noemt het "cynisme van het hoogste niveau": "Ze hebben niks te eten, dus laten we ze leugens voeden, denkt Rusland."

Poetin: oplossing voedselcrisis in ruil voor stoppen sancties

Als het Westen de sancties tegen Rusland opheft, wil Rusland "een significante bijdrage" leveren aan het voorkomen van een wereldwijde voedselcrisis. Dat heeft president Poetin de Italiaanse premier Draghi in een telefoongesprek laten weten, zegt het Kremlin.

Oekraïne is een van de grootste graanproducenten ter wereld, maar kan 20 miljoen ton graan niet exporteren omdat Rusland de havens van Oekraïne aan de Zwarte Zee blokkeert. Vanwege de oorlog en de blokkade stijgt wereldwijd de prijs van graan en ontstaan er op sommige plekken grote tekorten.

Ook Rusland is een grote exporteur van graan. Als de sancties tegen het land worden ingetrokken, wil Rusland meer graan en kunstmest exporteren, zegt het Kremlin. Oekraïne noemt het Russische voorstel chantage. Volgens de EU en het VK zet Rusland de voedselcrisis in als wapen en wordt "de wereld gegijzeld".

Dodental Charkov opgelopen

Bij beschietingen op Charkov zijn niet vier, maar zeven burgers om het leven gekomen, zegt de gouverneur van de regio. Ook zijn er zeventien mensen gewond geraakt.

De gouverneur zegt dat de aanvallen zijn uitgevoerd met artillerie en lanceersystemen waarbij meerdere raketten tegelijkertijd worden afgeschoten: "Het toont aan dat de vijand opnieuw op verraderlijke wijze de burgerbevolking bestookt en terroriseert."

Nieuwe rechtszaak tegen twee Russische militairen

In Oekraïne is een nieuwe rechtszaak begonnen tegen Russische militairen vanwege oorlogsmisdaden. Aleksander Bobikin en Aleksander Ivanov maakten deel uit van een Russische artillerie-eenheid die een school in de regio Charkov beschoot. Er is twaalf jaar cel tegen de twee Russen geëist.

De beschietingen vonden plaats vanaf Russisch grondgebied. Volgens de Oekraïense aanklager werden de twee gevangengenomen toen ze met hun voertuig over de Oekraïense grens reden. Een van de mannen bediende het geschut, de ander was de bestuurder van het voertuig.

De advocaat van de Russen hield een pleidooi voor strafverlaging omdat ze slechts bevelen hadden gevolgd. Ook toonden de militairen berouw.

Afgelopen week werd er voor het eerst een Russische militair in Oekraïne veroordeeld voor een oorlogsmisdaad. De 21-jarige Vadim Sjisjimarin had een burger doodgeschoten. Hoogleraar internationaal strafrecht Geert Jan Knoops zette tegenover de NOS z'n vraagtekens bij de wenselijkheid om Oekraïne zelf dit soort rechtszaken te laten voeren "voor de objectiviteit en onafhankelijkheid naar buiten toe."

Gouverneur: vier doden in Charkov

Bij Russische luchtaanvallen op Charkov zijn volgens de gouverneur van de regio vier burgerdoden gevallen. Ook raakten zeven mensen gewond. Bewoners worden opgeroepen te schuilen in kelders.

Charkov, de tweede stad van Oekraïne, werd in het begin van de oorlog wekenlang gebombardeerd. Een paar weken terug wisten de Oekraïners de Russen te verdrijven bij de stad, onder meer omdat Rusland de focus verlegde op de strijd in de Donbas. Sindsdien was het relatief rustig in Charkov.

Beeld van explosies in Charkov:

Rusland dreigt met uitzetten buitenlandse journalisten en media

Het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken dreigt met de uitzetting van Amerikaanse media als het Amerikaanse YouTube briefings van het ministerie blijft blokkeren. "Een paar van mijn briefings werden geblokkeerd", zei woordvoerder Maria Zakharova tegen persbureau Tass. "We zijn naar hen toegegaan en hebben gezegd: als jullie dat nog een keer doen, gaat een verslaggever of een Amerikaans medium naar huis." Zakharova geeft elke week een briefing, onder meer over de oorlog in Oekraïne. Ze sloot niet uit dat ook journalisten uit andere landen uitgezet worden.

De Russische media RT en Sputnik worden sinds maart bijna volledig geweerd in de EU. EU-buitenlandchef Borrell noemde de manipulatie van informatie door het Kremlin een "actief middel in de aanval op Oekraïne". De journalistenvakbond NVJ, internetproviders en anderen stappen naar de rechter, onder meer omdat ze niet willen dat regeringsleiders bepalen wat er op internet te vinden is en wat niet.

President Poetin tekende in maart een wet waarin staat dat journalisten die "nepnieuws" verspreiden een celstraf van vijftien jaar kunnen krijgen. Sommige westerse media haalden daarom journalisten uit Rusland terug, ook de NOS.

Oekraïne showt vernietigde Russische tanks op plein in Kiev

Verwoeste of achtergelaten Russische tanks zijn door de Oekraïners naar het centrum van Kiev gesleept. Daar worden ze op een groot plein tentoongesteld en daar komen veel toeschouwers op af.

Ouders willen kinderen laten zien dat Rusland niet onoverwinnelijk is, zeiden ze tegen verslaggever Sander van Hoorn:

Sasha kreeg kritiek omdat ze vluchtte

Door de oorlog in Oekraïne zijn duizenden Oekraïners naar Nederland gevlucht. Ook in de wijk van NOS-verslaggever Mattijs van de Wiel verblijven Oekraïense vluchtelingen. Hoe pakken ze het 'gewone' leven weer op?

In het NOS Radio 1 Journaal volgt Van de Wiel zijn nieuwe wijkgenoten. Sasha (32) werkt nu in het buurtcafé. Ze probeert niet meer de hele dag het nieuws uit Oekraïne op haar telefoon te volgen, omdat dat te zwaar is. Vrienden van haar verwijten haar dat ze vertrok.

De hele serie is hier terug te vinden.

Ook bewoners van regio's Cherson en Zaporizja kunnen Rus worden

President Poetin heeft een decreet ondertekend dat het voor inwoners van in deze oorlog veroverde gebieden gemakkelijker maakt om het Russische staatsburgerschap aan te vragen.

Inwoners van de regio's Loegansk en Donetsk konden dat al. Nu geldt dat ook voor de zuidelijke Oekraïense regio's Cherson en Zaporizja. Het besluit wordt uitgelegd als een poging van Poetin om zijn grip op het veroverde gebied te verstevigen.

Strijd spitst zich toe op Severodonetsk en Lysytsjansk

De oorlog in Oekraïne spitst zich toe op de steden Severodonetsk en Lysytsjansk, de laatste steden in de regio Loegansk die nog niet in Russische handen zijn. De situatie is "heel beangstigend", zei een Oekraïense regeringsadviseur tegen de BBC. 25 zwaarbewapende Russische eenheden proberen de Oekraïense troepen te omsingelen. De steden zijn alleen nog door een smalle strook land met de rest van Oekraïne verbonden. Die strook ligt constant onder vuur, net als de steden zelf.

De volledige verovering van de regio Loegansk is een van de doelen die president Poetin aan het begin van de oorlog heeft genoemd. Hij wil ook de aangrenzende regio Donetsk volledig in handen krijgen. Dat is nog niet gelukt.

De politie van de regio Loegansk, maakte deze beelden van de schade die wordt aangericht:

Britse ministerie van Defensie: Russische elitetroepen hebben belangrijke nederlagen geleden

De Russische luchtlandingstroepen hebben voor het verloop van de oorlog meerdere belangrijke nederlagen geleden. Dat zegt het Britse ministerie van Defensie in een dagelijkse update over de oorlog op Twitter.

Zo is het deze elitetroepen in maart niet gelukt om Kiev te naderen via het vliegveld Hostomel. Ook zouden ze er recent niet voor hebben kunnen zorgen dat de Russen rond Izjoem verder konden optrekken en de Severski Donets-rivier konden oversteken.

Rusland zet zijn luchtlandingstroepen in voor de moeilijkste operaties, zegt het Britse ministerie. Het 45.000 man sterke krijgsmachtonderdeel bestaat voornamelijk uit beroepsmilitairen, die een elitestatus hebben en beter worden beloond.

De dagelijkse update is niet onafhankelijk geverifieerd.

'8000 krijgsgevangenen in separatistenregio's'

In de zelfverklaarde onafhankelijke regio's Donetsk en Loegansk worden zo'n 8000 Oekraïense krijgsgevangenen vastgehouden. Dat zegt een functionaris van de separatisten in Loegansk tegen het Russische persbureau Tass.

"Er zijn veel gevangenen. Er zijn er meer in de regio Donetsk", zegt hij. "Maar wij hebben er ook genoeg, in totaal zijn het er ongeveer 8000. Dat is veel, en er komen er iedere dag honderden bij.

Persbureau Reuters, dat erover bericht, kon de aantallen niet onafhankelijk verifiëren.

Gemeenten druk met opvang vluchtelingen Oekraïne

Gemeenten hebben veel werk aan de opvang van de tienduizenden Oekraïense vluchtelingen die nu in Nederland verblijven. In een onderzoek van de NOS naar de eerste ervaringen met de vluchtelingenopvang melden acht op de tien deelnemende gemeenten dat de druk op de ambtelijke organisatie is toegenomen. Het draagvlak voor de opvang van de Oekraïners blijft echter groot.

Oekraïne: Rusland beschiet meer dan veertig steden

Russische troepen hebben meer dan veertig steden in de Oost-Oekraïense Donbas-regio beschoten. Dat zegt het Oekraïense leger.

Het leger zegt ook dat er tien aanvallen van de Russen zijn afgeslagen, dat vier tanks en vier drones zijn vernietigd en dat 62 "vijandelijke soldaten" zijn gedood.

"De bezetters beschoten meer dan veertig steden in de regio's Donetsk en Loegansk", schrijft de legerstaf op Facebook. "Daarbij werden 47 civiele locaties, waaronder 38 huizen en een school, vernietigd of beschadigd."

Het Oekraïense ministerie van Defensie plaatste onderstaande beelden op Twitter. De beelden zouden zijn opgenomen in de buurt van Novomychajlivka in de regio Donetsk. De beelden zijn niet onafhankelijk geverifieerd:

De Oekraïense president Zelensky zei in zijn dagelijkse videoboodschap dat in sommige delen van het oosten de Russische troepen "zwaar in de meerderheid" zijn. Hij vroeg opnieuw om hulp van westerse landen. "We hebben de hulp van onze partners nodig, vooral wapens voor Oekraïne."

150 mensen in Lysytsjansk begraven in massagraf

De politie van de Oost-Oekraïense stad Lysytsjansk heeft minstens 150 mensen begraven in een massagraf. Dat meldt de gouverneur van het gebied Loegansk op Telegram. Na de oorlog krijgen de doden alsnog een nette begrafenis, belooft hij.

In het massagraf liggen zowel slachtoffers van Russische beschietingen als mensen die een natuurlijke dood waren gestorven. Op beelden is te zien hoe de lichamen in witte zakken in een kuil werden gegooid, met op elke zak een naam.

De situatie in de oostelijke regio Loegansk is volgens de gouverneur "extreem slecht". De grote steden Severodonetsk en Lysytsjansk zijn nog in Oekraïense handen, maar liggen al dagen onder vuur.

Welkom

Goedemorgen en welkom in een nieuw liveblog over de oorlog in Oekraïne. Het blog van gisteren teruglezen? Dat kan hier.