Poetin bezoekt gewonde militairen • Moeizaam gesprek Zweden en Finland met Turkije

Gemeenten krijgen geld voor jeugdzorg en andere hulp aan Oekraïense vluchtelingen

Het kabinet gaat gemeenten compenseren voor de kosten van zorg en ondersteuning voor Oekraïense vluchtelingen. Het gaat vooral om de jeugdzorg aan gevluchte kinderen en de hulp die via de Wet maatschappelijke ondersteuning aan Oekraïense ontheemden wordt gegeven. Staatssecretaris Van der Burg schat voorlopig dat hier 20,5 miljoen euro voor nodig is.

Inmiddels hebben de gemeenten samen 48.454 noodopvangplekken voor Oekraïense vluchtelingen gerealiseerd. Daarvan wordt 81 procent gebruikt, ofwel een kleine 40.000 plekken.

Poetin op bezoek bij gewonde militairen

Russische staatsmedia hebben foto's en een video verspreid van president Poetin die in een ziekenhuis in Moskou twee Russische militairen bezoekt die bij de 'speciale militaire operatie' in Oekraïne gewond zijn geraakt.

Op de video is te zien dat hij de twee de hand schudt en beterschap wenst. Hij vraagt een van de gewonden of hij na zijn genezing weer wil dienen in de strijdkrachten. "Natuurlijk", antwoordt de man, waarop Poetin zegt: "Dan ga je het ook doen".

Severodonetsk onder vuur: 'Het is hier een hel'

De strijd in de Donbas in Oost-Oekraïne concentreert zich rond de steden Severodonetsk en Lysychansk. Vandaag werden beide steden vrijwel onophoudelijk gebombardeerd. Gevreesd wordt voor een scenario zoals in Marioepol, dat vrijwel volledig met de grond gelijk werd gemaakt.

In buitenwijken van Severodonetsk wordt gevochten. Volgens sommige berichten hebben de Russen een belangrijke verbindingsweg ingenomen naar delen van Oost-Oekraïne die in Oekraïense handen zijn, maar dit wordt door een hoge Oekraïense functionaris ontkend.

De meeste inwoners hebben Severodonetsk verlaten, maar enkele duizenden zijn achtergebleven. In de stad helpen hulpverleners gewonden en worden mensen geëvacueerd. De achterblijvers maken zich grote zorgen:

Moeizaam gesprek Zweden en Finland met Turkije

Zweden en Finland lijken vandaag nog niet veel vooruitgang te hebben geboekt in hun gesprekken over het NAVO-lidmaatschap met Turkije. Volgens een woordvoerder van president Erdogan heeft Turkije wel "een positieve benadering" bij de twee Scandinavische kandidaat-lidstaten waargenomen ten aanzien van de eis dat ze hun wapenembargo tegen Turkije opheffen.

Maar de woordvoerder benadrukte ook dat Turkije het NAVO-lidmaatschap van de twee landen zal blokkeren als ze niet snel concrete stappen zetten om Turkije verder tegemoet te komen. "Dat hebben we ze heel duidelijk gemaakt", zei Ibrahim Kalin, die geldt als een belangrijke adviseur van Erdogan.

Vandaag hebben hoge functionarissen van de drie landen vijf uur met elkaar gesproken in Ankara. Turkije dreigt als enige NAVO-lidstaat het NAVO-lidmaatschap van Zweden en Finland te blokkeren. Het belangrijkste Turkse bezwaar is dat Zweden en in minder mate Finland steun zouden geven aan de Koerdische Arbeiderspartij PKK en andere Koerdische groeperingen. Turkije eist van Zweden de uitlevering van 28 en van Finland de uitlevering van 12 "terreurverdachten". Volgens Kalin is er "geen legale of juridische basis" om de Koerden niet uit te leveren.

Russische staatsomroep neemt kijkje in kelder Azovstal-fabriek

Op beelden die zijn vrijgegeven door de Russische staatsomroep is de schuilplaats te zien van de Oekraïense militairen die verbleven in de Azovstal-fabriek. Hier lieten ze naast wapens ook kleding en elektronica achter.

Raketaanvallen bij motorenfabriek en winkelcentrum in Zaporizja

Op beelden die zijn geverifieerd door de NOS is de schade te zien bij een vliegmotorenfabriek en een winkelcentrum in Zaporizja. De beide locaties zijn geraakt door raketaanvallen en liggen hemelsbreed ongeveer een kilometer uit elkaar.

Het Osint-team van de NOS legt uit hoe het beeld uit het getroffen winkelcentrum is geverifieerd:

Oekraïens parlementslid uit kritiek op vertraging Duitse wapenzendingen

Een lid van het Oekraïense parlement heeft kritiek geuit op een vertraging in de levering van Duitse luchtafweertanks. Volgens haar komen de wapens nu niet op tijd. Eind april werd de levering van de tanks al toegezegd, maar ze zijn nog altijd niet in Oekraïne. Vorige week maakte Duitsland bekend dat ze in juli worden geleverd.

"Laat ik het zo zeggen: laten we een moeder vragen die gedwongen wordt om in een kelder te zitten met haar pasgeboren kind hoe ver de maand juli voor haar is", zei het parlementslid volgens Sky News.

Bronnen uit de Duitse industrie zeggen dat de wapens pas in juli gestuurd kunnen worden omdat er een gebrek aan munitie is, onder meer omdat de tanks niet meer gebruikt worden.

'Laat Oekraïne graan exporteren naar landen die het nodig hebben'

Het Britse ministerie van Defensie roept Rusland op om Oekraïne graan te laten exporteren, maar wil het niet hebben over het opheffen van sancties. Rusland zei eerder vandaag dat het bereid is tot het instellen van een humanitaire corridor voor schepen die voedsel exporteren, maar alleen als een aantal sancties opgeheven wordt.

Rusland moet "het juiste doen", zegt het Britse ministerie. Minister Wallace ziet niets in het idee om de sancties tegen Rusland op te heffen in ruil voor het vrijgeven van graan. Hij is het wel eens met een plan dat Zwarte Zee-landen, zoals Turkije, de graantransporten gaan begeleiden.

Volgens het Britse ministerie hebben landen als Libië en Jemen het graan hard nodig, omdat er anders hongersnood kan uitbreken. "Ik roep Rusland op om het juiste te doen in de geest van menselijkheid en op te houden met het stelen van het graan voor zijn eigen middelen. Laten we het niet over sancties hebben, laten we het juiste doen", zei de minister verder.

Maximumleeftijd voor aanmelden leger in Rusland geschrapt

De Doema, het Russische Lagerhuis, heeft een wetsvoorstel aangenomen waardoor de bovenste leeftijdsgrens voor het aanmelden bij het leger geschrapt wordt. Hierdoor komen meer mensen in aanmerking om bij de strijdkrachten te dienen.

Voorheen lag de maximale leeftijd voor mensen die militair willen worden op veertig jaar. Voor buitenlanders die bij het leger willen lag de maximumleeftijd op dertig jaar. Volgens een lid van de commissie die de wet inbracht wordt het nu makkelijker om mensen aan te nemen "met veelgevraagde specialismen". Volgens een beschrijving van de wet op de website van het parlement kunnen de oudere rekruten onder meer ingezet worden voor het bedienen van precisiewapens of bijvoorbeeld een medische functie vervullen.

Het Russische leger is in hoge mate afhankelijk van mensen die zelf bij het leger willen. Hoewel alle Russische mannen tussen de 18 en 27 jaar verplicht een jaar militaire training moeten ondergaan, hoeven velen dit niet te doen vanwege onder meer studieverplichtingen.

'Russische raketten treffen fabrikant van vliegtuigmotoren in Zaporizja'

Russische raketten hebben volgens het Russische ministerie van Defensie een Oekraïense fabriek getroffen waar onder meer motoren worden gebouwd voor bemande en onbemande militaire vliegtuigen. Motor Sich is een van de grootste motorfabrikanten voor vliegtuigen en helikopters ter wereld. Hoe groot de schade is, is lastig onafhankelijk vast te stellen.

Eerder op de dag meldden lokale autoriteiten van Zaporizja al dat de stad was geraakt door meerdere raketten. Mogelijk is een aantal daarvan dus op de fabriek terechtgekomen.

Naast de beschietingen van Zaporizja meldt het ministerie ook een Mi-8-helikopter in de regio Mykolajiv te hebben neergehaald en meerdere militaire doelen te hebben geraakt in de regio Dnjepropetrovsk.

Litouwen stuurt ruim 15 miljoen euro aan militaire voertuigen naar Oekraïne

Litouwen stuurt twintig M113-pantservoertuigen naar Oekraïne. Ook stuurt het land tien legervoertuigen en tien voertuigen die worden gebruikt voor het opruimen van mijnen. De voertuigen hebben een totale waarde van ongeveer 15,5 miljoen euro. Eerder gaf de Baltische staat al onder meer antitankwapens aan Oekraïne.

Minister Anusauskas van Defensie noemt dit soort hulp van Litouwen en andere bondgenoten "de beslissende factor voor een Oekraïense overwinning". Litouwen, dat grenst aan de Russische exclave Kaliningrad, is sinds het begin van de oorlog een trouwe bondgenoot van Kiev. Het was het eerste land dat na de invasie aankondigde van het Russische gas af te willen.

Burgemeester Kramatorsk roept inwoners op om nog niet terug te keren

Inwoners van de Oost-Oekraïense stad Kramatorsk worden opgeroepen nog niet terug te keren. Burgemeester Oleksandr Hontsjarenko doet dat nadat in de nacht een raketaanval op de stad had plaatsgevonden.

Bij de luchtaanval op een woonwijk vielen geen gewonden. "Vrienden, ik snap hoe moeilijk het is om buiten je woonplaats te verblijven", schrijft de burgemeester op Facebook. "Maar de vijand komt dichterbij. Het gevaar is niet zomaar ergens, maar hier in de buurt. Het is nog te vroeg om terug te gaan."

Kramatorsk, een stad met ongeveer 150.000 inwoners, was begin april doelwit van een dodelijke aanval. Daarbij werden volgens Oekraïne meerdere raketten gebruikt. Meer dan vijftig mensen kwamen om, er raakten bijna honderd mensen gewond.

Rusland: wij zijn bereid schepen met voedsel in Zwarte Zee door te laten

Rusland is bereid schepen met voedsel door de Zwarte Zee te laten varen. Onderminister van Buitenlandse Zaken Roedenko zei woensdag tegen persbureau Interfax dat een humanitaire corridor kan worden gevormd.

Gisteren stelde voorzitter van de Europese Commissie Von der Leyen dat Rusland de wereld chanteert met het schrikbeeld van honger. Volgens haar blokkeert Rusland niet alleen de havens, maar neemt het ook Oekraïens graan en materieel in.

De EU heeft gezegd alternatieve routes voor graanexport te openen. Door de oorlog zijn onder meer de graanprijzen enorm gestegen. Volgens Moskou is niet Rusland, maar juist het Westen verantwoordelijk voor de dreigende voedselcrisis.

Zelensky herhaalt: hij wil alleen direct met Poetin praten

President Zelensky wil alleen direct met president Poetin praten over de oorlog in Oekraïne en niet met Russische tussenpersonen, herhaalde hij via een videoverbinding op het World Economic Forum in Davos.

Hij zei dat als Poetin "de realiteit onder ogen ziet" er een mogelijkheid is om het conflict te beëindigen. Zelensky voegde toe dat Oekraïne zal blijven vechten totdat al het terrein dat verloren is gegaan weer is terugveroverd. Moskou moet wat hem betreft zijn troepen terugtrekken tot de grenzen die voor de invasie op 24 februari golden.

'Zes doden en acht gewonden in Severodonetsk'

Bij aanvallen op de stad Severodonetsk zijn gisteren zes doden en acht gewonden gevallen, meldt de regionale gouverneur van Loegansk.

Bij een vrouw is een been geamputeerd, zegt Serhi Hajdaj. Hij voegde eraan toe dat twee huizen verwoest zijn in de stad. In de omliggende dorpen werden nog eens zo'n twintig huizen vernietigd.

Severodonetsk wordt dag en nacht gebombardeerd, liet hij in het weekend al weten. Ook zou het Russische leger de stad grotendeels hebben omsingeld.

Lees hier meer over de gevechten bij Severodonetsk:

Zaporizja getroffen door meerdere raketten

Zaporizja, in het zuidoosten van Oekraïne, is vanmorgen getroffen door meerdere raketten, zeggen de lokale autoriteiten op Telegram. Volgens hen zijn vier Russische raketten afgevuurd. Een werd onderschept door luchtafweergeschut, de overige drie raakten meerdere doelen.

Reddingswerkers zijn ter plaatse. Het is nog onbekend wat de schade is en of er slachtoffers zijn gevallen.

'Russen staken grootscheepse poging om Oekraïense troepen te omsingelen'

Het Russische leger probeert waarschijnlijk niet langer om Oekraïense troepen op grote schaal te omsingelen, stelt het Amerikaanse Institute for the Study of War (ISW) in zijn laatste analyse van de oorlog. In plaats daarvan wordt er volgens het instituut nu gekozen voor kleinere omsingelingen, waardoor op kleinere schaal beperkte winst kan worden behaald.

Russische troepen proberen waarschijnlijk "verschillende gelijktijdige omsingelingen van kleine Oekraïense eenheden in de regio's Donetsk en Loegansk te bewerkstelligen". Het ISW zegt dat het vooral gaat om de streek rond Severodonetsk.

Hoewel de Russen dus inzetten op omsingelingen, hebben Russische troepen "geen enkele doorbraak of grote vooruitgang geboekt bij het bereiken van hun doelen om de grenzen van de regio Donbas te beveiligen of de hele Donbas in te nemen", voegde het instituut eraan toe.

Export naar Oekraïne en Rusland sterk afgenomen in waarde

De Nederlandse goederenexport naar Oekraïne en Rusland is in maart dit jaar sterk afgenomen in vergelijking met een jaar eerder. De exportwaarde naar Oekraïne is met 84 procent afgenomen en voor Rusland is de afname 67 procent, meldt het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Er zijn vooral minder machines en apparaten, vervoermaterieel en farmaceutische producten naar Oekraïne en Rusland gegaan.

In bedragen kunnen we spreken van een totale exportafname van 97 miljoen euro naar Oekraïne en 453 miljoen euro naar Rusland. Het CBS zegt dat de Nederlandse export naar Oekraïne traditioneel veel kleiner is dan de export naar Rusland.

Maar de importwaarde daarentegen is minder afgenomen door de prijsstijgingen in maart ten opzichte van een jaar eerder. Want ook al werden er minder goederen geïmporteerd uit Oekraïne en Rusland, door de hogere prijzen bleef de importwaarde nog wel hoog.

'14 burgerdoden bij Russische aanvallen in Donbas'

Volgens de Oekraïense autoriteiten zijn vandaag minstens veertien burgers gedood door Russische troepen in de Donbas. In de omgeving van de oostelijke regio's Donetsk en Loegansk is vandaag zwaar gevochten.

Het Russische leger heeft op grote schaal tanks, artillerie, vliegtuigen, raketten en mortieren ingezet, meldt Oekraïne. Russische media schrijven op hun beurt dat het Oekraïense leger nederzettingen van pro-Russische milities in het gebied heeft beschoten.

Volgens de VN zijn ruim 3930 Oekraïense burgers gedood sinds het begin van de Russische invasie. Het werkelijke aantal ligt waarschijnlijk wel veel hoger, stelt de VN.

Goedemorgen!

Welkom in een nieuw liveblog over de oorlog in Oekraïne. Het liveblog van gisteren kun je via deze link terugvinden.