Zelensky: 137 Oekraïners omgekomen • Mannen tussen 18 en 60 mogen Oekraïne niet uit

Blog gesloten

Dit liveblog is gesloten. Vrijdag starten we een nieuw blog.

Van Lissabon tot Tbilisi: protest tegen oorlog in Oekraïne

In steden door heel Europa zijn mensen de straat opgegaan om te demonstreren tegen de oorlog in Oekraïne. Onder meer in Lissabon, Vilnius en Tbilisi waren protesten.

Alle 13 Oekraïense grenswachten op eilandje gedood

Een eilandje voor de kust van Zuid-Oekraïne is in handen van Rusland. Op Zmiinyi ofwel Slangeneiland wilden dertien grenswachten zich niet overgeven, waarop ze allen werden gedood.

Ze krijgen postuum de onderscheiding 'Held van Oekraïne', zei president Zelensky.

Inwoners Kiev schuilen in metrostations: 'Het voelt zo onecht'

Zelensky: Russen Kiev binnengetrokken

Russische militairen zijn Kiev binnengetrokken, zegt president Zelensky. Hij roept inwoners op om voorzichtig te zijn en zich aan de avondklok te houden, meldt Kiev Independent.

Zelensky zegt informatie te hebben dat hij het belangrijkste doelwit van de Russen is, daarna zijn familie. Zelensky blijft in de hoofdstad om zijn werk te doen.

Zelensky: 137 Oekraïners omgekomen

Op de eerste dag van de oorlog tussen Rusland en Oekraïne zijn in totaal 137 Oekraïners omgekomen, zegt president Zelensky in een videoboodschap. Het gaat om zowel burgers als militairen.

Zeker 316 Oekraïners zijn gewond geraakt. De slachtoffers worden helden genoemd.

Algemene mobilisatie in Oekraïne, mannen tussen 18 en 60 mogen land niet uit

Mannelijke inwoners van Oekraïne tussen 18 en 60 jaar mogen het land niet meer uit, omdat ze beschikbaar moeten zijn voor het leger. President Zelensky heeft een decreet ondertekend waarmee hij een algemene mobilisatie afkondigt, meldt het persbureau Interfax Ukraine.

Zelensky riep burgers gisteren al op om te vechten. Daartoe worden ook wapens uitgedeeld aan de bevolking, zei hij.

Oekraïense vluchtelingen bij Poolse grens: 'Het is daar verschrikkelijk'

Verslaggever Saskia Dekkers sprak met enkele vluchtelingen die Polen binnenkwamen. Ze omschrijven de situatie in Oekraïne als verschrikkelijk.

Oekraïners schuilen in metrostations

Inwoners van meerdere Oekraïense steden brengen de nacht noodgedwongen door in metrostations, die worden gebruikt als schuilkelders. In Kiev geldt een avondklok. Het stadsbestuur houdt rekening met een grote aanval van het Russische leger.

Ook in dit metrostation in Charkov brengen mensen de nacht door:

Europese bruggen en gebouwen kleuren blauw-geel

Vandaag en gisteren werden gebouwen in verscheidene Europese steden verlicht in de kleuren van de Oekraïense vlag, als teken van solidariteit.

Half miljoen voor Oekraïne opgehaald via giro 999

Op giro 999, dat Stichting Vluchteling begin deze middag opende om geld op te halen voor de slachtoffers van de oorlog in Oekraïne, is vandaag zo'n 500.000 euro binnengekomen. "Het is hartverwarmend om te zien dat zoveel mensen in Nederland solidair zijn met de Oekraïense bevolking", zegt directeur Tineke Ceelen. De noodhulporganisatie zegt met lokale en internationale partners samen te werken aan het snel opstarten van humanitaire hulp aan mensen die moeten vluchten.

Het Rode Kruis heeft vanmiddag ook een gironummer geopend voor noodhulp, giro 5125. Het is niet bekend hoeveel donaties daar inmiddels zijn binnengekomen.

Hoekstra: eensgezindheid over sancties is cruciaal

Minister Hoekstra van Buitenlandse Zaken sprak vandaag met zijn EU-collega's over de situatie in Oekraïne. In Nieuwsuur zei hij daarover: "Ik heb een scherpe veroordeling van de inval en grote vastberadenheid over de sancties gezien. Dit is het einde van de vrede in Europa. Het schenden van internationaal recht kunnen we niet accepteren."

De EU-regeringsleiders stemden vanavond in met een nieuw pakket aan sancties tegen Rusland. Die treffen personen die Poetin steunen, Russische banken en de handel met Rusland. Over Rusland afsluiten van het internationale bankensysteem Swift werden niet alle landen het eens. Wat betreft Nederland is dat nog wel een optie. Hoekstra: "Nederland wil geen enkele sanctie uitsluiten, maar we moeten ook wel bij elkaar blijven. Die eenheid is cruciaal. En die sancties moeten er wel snel komen."

De onderhandelingen over het Europese sanctiepakket zijn nog niet afgerond. Morgen praat Hoekstra verder met zijn collega's over de precieze invulling van het pakket.

Kijk in de tweet hieronder het fragment uit Nieuwsuur terug:

Macron en Poetin bellen opnieuw

De Russische president Poetin en president Macron van Frankrijk hebben elkaar telefonisch gesproken over de oorlog in Oekraïne. Volgens het Kremlin heeft Poetin in dat gesprek een "uitgebreide" verklaring gegeven voor de Russische inval in Oekraïne. De Russische autoriteiten zeggen dat Macron het initiatief had genomen voor het telefoontje en dat hij en Poetin hebben afgesproken om contact te houden.

President Macron zegt dat hij Poetin in het telefoongesprek dringend heeft gevraagd om de Russische militaire operatie in Oekraïne per direct te beëindigen, meldt persbureau Reuters.

De Franse president belde afgelopen weekend ook twee keer met zijn Russische ambtgenoot. In die gesprekken werden ze het niet eens over wie verantwoordelijk is voor de toegenomen spanning in Oost-Oekraïne.

Protesten tegen oorlog in Oekraïne in verscheidene Russische steden

In verscheidene Russische steden gingen vandaag mensen de straat op om te protesteren tegen de oorlog in Oekraïne. De politie heeft bijna 1400 demonstranten gearresteerd, meldt een mensenrechtenorganisatie.

Nederlanders gaan oorlog merken in portemonnee, zegt DNB-president

President Klaas Knot van De Nederlandse Bank maakt zich zorgen over de economische gevolgen van de oorlog in Oekraïne voor Nederland. "Dit gaat op de korte termijn leiden tot hogere energieprijzen en meer inflatie", zegt hij tegen de NOS.

Het conflict versterkt als het ware de huidige trend, waarin de inflatie en gasprijzen tot recordhoogtes zijn gestegen. "Dit is in feite meer van hetzelfde", zegt Knot. "Het versterkt mijn zorgen over de koopkracht, zeker voor mensen met een kleine beurs." Lage inkomens worden zwaarder getroffen door de combinatie van een hogere energierekening en geld dat minder waard wordt.

De grote vraag, volgens Knot, is hoelang de situatie aanhoudt. "Het is nog te vroeg om dat te zeggen."

EU-leiders stemmen in met nieuw sanctiepakket

De EU-regeringsleiders hebben ingestemd met een nieuw sanctiepakket tegen Rusland dat volgens hen "enorme en ernstige gevolgen" zal hebben. De maatregelen treffen onder meer de financiële sector, de energie- en de transportsector van Rusland, staat in een verklaring. Ook komen er meer Russen op de zwarte lijst te staan en wordt de handel in zogeheten 'dual use-producten' aan banden gelegd. Dat zijn goederen die zowel voor civiele als militaire doelen kunnen worden gebruikt.

De Europese Raad van regeringsleiders zegt in de verklaring dat ook op het gebied van export en visa veranderingen worden doorgevoerd, maar wat precies is nog niet bekendgemaakt. Ook pleiten de regeringsleiders voor het voorbereiden van sancties tegen Belarus. Het Verenigd Koninkrijk kwam vandaag al met financiële strafmaatregelen tegen dat land, vanwege de rol die Belarus speelt bij de Russische inval, zei de Britse premier Johnson.

Dinsdag kwam de EU al met een eerste sanctiepakket, waarmee onder meer banken die Russische militaire operaties financieren worden aangepakt. Ook de ruim 350 Russische parlementariërs die voor de erkenning van Donetsk en Loegansk hebben gestemd, krijgen met die sancties te maken.

100.000 mensen in Oekraïne op de vlucht vanwege oorlog, meldt VN

Naar schatting 100.000 Oekraïners zijn hun huis ontvlucht vanwege de oorlog, meldt VN-hulporganisatie UNHCR. Vele duizenden mensen zijn de grens overgestoken naar buurlanden.

UNHCR maakt zich grote zorgen over de gevechten en beschietingen. Er zijn meldingen van burgerslachtoffers, maar onduidelijk is nog om hoeveel slachtoffers het gaat. Eerder vandaag werd duidelijk dat er minstens twee mensen zijn omgekomen voor de ingang van een ziekenhuis.

KLM laat bemanning niet meer in Rusland overnachten

Vanwege de onzekere situatie overnachten KLM-bemanningsleden voorlopig niet meer in Rusland, laat de luchtvaartmaatschappij weten aan persbureau ANP. Om die reden worden de vertrektijden van vluchten naar Moskou en Sint-Petersburg aangepast. Een vlucht die vanavond naar Moskou zou vertrekken, is geannuleerd.

KLM blijft vooralsnog wel door het Russische luchtruim vliegen, maar zegt de situatie rond Oekraïne nauwlettend in de gaten te houden. Vluchten naar dat land werden eerder deze maand al stopgezet.

Oekraïne: ruim vijftig doden sinds begin van invasie

Volgens de Oekraïense minister van Volksgezondheid zijn vandaag zeker 57 Oekraïners gedood bij de Russische inval. Bij de beschietingen en bombardementen raakten 169 mensen gewond.

Het Russische leger bestookt nog steeds de regio Donbas, zeggen de Oekraïense autoriteiten. Hoeveel slachtoffers er aan Russische zijde zijn gevallen, daar heeft Moskou geen overzicht van gegeven.

Het Kremlin meldt wel dat er een transportvliegtuig is neergestort ten oosten van de grens met Oekraïne. Daarbij is een onbekend aantal militairen omgekomen. De oorzaak van de crash is niet bekendgemaakt.

Bokslegendes Vladimir en Vitali Klitsjko spreken zich uit

Burgemeester Vitali Klitsjko van Kiev roept de inwoners van zijn stad opnieuw op om kalm te blijven. De burgemeester, die ooit wereldkampioen boksen was, sprak zich vandaag samen met zijn broer Vladimir, ook een voormalig topbokser, uit over de Russische invasie.

EU wil duidelijke boodschap afgeven aan Poetin, maar Swiftmaatregel ligt niet op tafel

Vanavond zijn de Europese regeringsleiders bijeen om te praten over een nieuw sanctiepakket voor Rusland. De leiders willen een duidelijke boodschap afgeven aan de Russische president, zei premier Rutte bij aanvang van de top. "Vannacht zal er een pakket komen dat Poetin, de regering en de mensen om hem heen ongenadig hard zal raken."

Volgens de premier zijn de sancties waarover de regeringsleiders zich vanavond buigen "wel ongeveer de zwaarst denkbare":

Toch ziet het ernaar uit dat in dit nieuwe sanctiepakket niet alle kaarten op tafel worden gelegd. Zo is een eventuele uitsluiting van Rusland van het zogeheten Swiftsysteem vanavond niet aan de orde in Brussel, zegt EU-correspondent Sander van Hoorn. Die maatregel zou inhouden dat Rusland geen toegang meer heeft tot het internationale betalingsverkeer. Ook worden aan president Poetin zeer waarschijnlijk geen reisbeperkingen opgelegd.

Deze twee sancties liggen volgens Rutte gevoelig, omdat bijvoorbeeld de Swiftmaatregel ook westerse landen hard zal raken. "Er is discussie over of je dat nú moet doen of in een volgend stadium, omdat het ook een enorme impact heeft op onszelf."

De leiders willen vooral Poetin en de mensen om hem heen raken en niet de gewone Russen. Maar ze twijfelen er dus ook nog over of het Poetin moeilijker gemaakt moet worden om naar EU-landen te reizen. Dat zou volgens Rutte namelijk betekenen dat het moeilijk wordt om ooit nog tot een diplomatieke oplossing te komen.

In de loop van komende nacht zal duidelijk worden hoe het nieuwe sanctiepakket eruit ziet.

In deze video leggen we uit wat het Swift-systeem is en hoe het werkt:

‘Bijna 1400 arrestaties bij anti-oorlogsprotesten in Rusland’

In talloze Europese steden is vandaag gedemonstreerd tegen de oorlog in Oekraïne. Ook in Rusland gingen in tientallen steden mensen de straat op om tegen de Russische inval te protesteren.

De Russische politie heeft bijna 1400 demonstranten gearresteerd, zegt de Russische mensenrechtenorganisatie OVD-Info.

Van Oslo tot Barcelona waren protesten voor de gebouwen van de Russische ambassade. In Vilnius, de hoofdstad van Litouwen, waren vele duizenden mensen op de been.

Biden komt met nieuw pakket 'zware sancties'

Biden heeft in samenspraak met de G7 nieuwe economische sancties aangekondigd tegen Rusland, zwaarder dan de strafmaatregelen die eerder deze week zijn aangekondigd nadat Rusland twee regio's in Oekraïne onafhankelijk verklaarde. "Dit is een gevaarlijk moment voor Europa", zei Biden.

De sancties houden onder meer in dat het voor Rusland lastiger wordt om handel te drijven in Amerikaanse dollars en de Japanse yen. Ook is het vermogen bevroren van vier Russische banken, die bij elkaar over meer dan 1 biljoen dollar aan vermogen beschikken. Ook leden van de Russische elite en hun familieleden zullen door de sancties geraakt worden.

Ook in de export van hightech-goederen naar Rusland wordt fors gesneden.

De Amerikaanse maatregelen volgen op een eerder sanctiepakket van de Verenigde Staten, dat Biden dinsdag bekendmaakte. Toen stelden de Amerikanen al maatregelen in tegen twee grote banken in Rusland en tegen Russen uit de entourage van president Poetin en hun familieleden.

Rusland wordt voorlopig nog niet uitgesloten van Swift, het systeem dat het internationale financiële verkeer tussen banken regelt.

"We waarschuwen al weken dat dit zou gebeuren. En nu pakt het grotendeels uit zoals we hadden voorspeld", zei Biden. Hij noemde Poetins acties een grove schending van het internationaal recht. "Poetin heeft voor deze oorlog gekozen."

Ook Rode Kruis opent gironummer voor Oekraïne

Ook het Rode Kruis heeft een gironummer geopend voor hulp aan Oekraïne. De organisatie verwacht dat er de komende tijd veel humanitaire hulp nodig is in het gebied, bijvoorbeeld in de vorm van voedsel, water en medische zorg. Mensen kunnen geld overmaken naar giro 5125. Het Rode Kruis inventariseert nu welke hulp mensen in Oekraïne en omliggende landen het hardst nodig hebben.

Eerder vandaag opende Stichting Vluchteling al een gironummer voor de slachtoffers van de oorlog in Oekraïne. Vanmiddag kwamen er volgens de organisatie meer dan 10 donaties per seconde binnen op dat nummer, giro 999.

Zware gevechten in havenstad Marioepol, 'Oekraïne blijft doorvechten'

In de buitenwijken van de strategisch belangrijke havenstad Marioepol wordt zwaar gevochten, meldt persbureau Reuters. Er zijn honderden explosies gehoord bij beschietingen tussen Russische en Oekraïense troepen. De stad ligt aan de Zee van Azov.

Rusland heeft uit drie richtingen het buurland aangevallen: vanuit het noorden, oosten en het zuiden. Het is de grootste militaire operatie in Europa sinds het einde van de Tweede Wereldoorlog.

De Russische troepen rukken steeds verder op. Toch zal Oekraïne blijven doorvechten, zegt hun ambassadeur in de VS. Volgens Markarova hebben Oekraïense troepen zeker twee Russische helikopters en zeven andere vliegtuigen neergehaald.

Tanken voor minder dan 2 euro per liter bijna overal verleden tijd

Benzine tanken voor minder dan 2 euro per liter is in Nederland steeds meer een uitzondering. Door de opgelopen prijs van ruwe olie stijgen de laatste dagen de prijzen aan de benzinepomp.

De gemiddelde landelijke adviesprijs voor benzine zit inmiddels op recordhoogte: een liter E10-benzine kost vanaf morgen volgens United Consumers 2,213 euro, Ook de prijs van diesel loopt op: een liter kost nu 1,89 euro.

Lees verder:

Britten komen met tweede sanctiepakket, Johnson noemt Poetin 'bloeddorstige agressor'

Het Verenigd Koninkrijk stelt extra sancties in tegen Rusland. Ruim honderd personen en bedrijven in Rusland krijgen daarmee te maken, zei de Britse premier Johnson in het parlement. Zo krijgt geen enkele Russische bank meer toegang tot de Britse financiële markt en worden de bedragen die Russische staatsburgers op bankrekeningen in het Verenigd Koninkrijk mogen stallen beperkt.

Verder mogen vliegtuigen van de Russische luchtvaartmaatschappij Aeroflot niet langer landen in het Verenigd Koninkrijk. De export van hightech producten, zoals halfgeleiders, naar Rusland wordt stilgelegd. "We zullen doorgaan met onze missie om Rusland uit de wereldeconomie te duwen, zei Johnson.

Dinsdag stelden de Britten al sancties in tegen vijf Russische banken en drie miljardairs die nauwe contacten hebben met Poetin. Premier Johnson sprak toen al van "een eerste versperring".

De Britse premier noemde president Poetin vandaag "een bloeddorstige agressor":

Ollongren: de wereld is vandaag veranderd

"De wereld is vandaag veranderd", zegt minister Ollongren van Defensie. "We hielden er rekening mee, gezien de Russische troepenopbouw. Maar dit is het zwartste scenario dat we konden verwachten."

Het blijft moeilijk in te schatten waar Poetin op de langere termijn op uit is, zegt Ollongren. Maar de grootschalige aanval lijkt gericht op het volledig demilitariseren van Oekraïne. "We willen dat Poetin zich terugtrekt en hiermee stopt. Maar we moeten het ergste vrezen voor Oekraïne."

Er zijn geen aanwijzingen dat Rusland een NAVO-land wil aanvallen, maar bij Defensie houden ze er wel rekening mee. "De oorlog is ver weg in de zin van: drie uur vliegen hiervandaan. Maar Oekraïne grenst aan Europa. Ook de omliggende landen maken zich grote zorgen."

Beelden uit omgeving van Marioepol en Kiev

Ten minste 2 doden bij ziekenhuis in Oost-Oekraïne

Voor de ingang van een ziekenhuis in de stad Vuhledar, op 60 kilometer van Donetsk in Oost-Oekraïne, zijn vanochtend tenminste twee mensen omgekomen door oorlogshandelingen. Dat blijkt uit beelden op sociale media die de NOS heeft geverifieerd. Ook mensenrechtenorganisatie Amnesty International spreekt van twee doden.

Op foto's en video's zijn zeker twee doden te zien, zij dragen geen militair uniform. Auto's in de buurt van deze slachtoffers zijn beschadigd door granaatscherven. Ook is een rookpluim te zien in de buurt van het ziekenhuis en er woedt een brand.

De gouverneur van de regio Pavlo Kirilenko schrijft op Facebook dat bij het incident vier doden en 10 gewonden zijn gevallen als gevolg van granaten van Russische militairen. Maar deze aantallen zijn niet geverifieerd, noch de Russische betrokkenheid.

Op foto's die de gouverneur en andere socialemediagebruikers delen is een deel van een raket te zien. Volgens onderzoekers wordt het type vaak gebruikt voor zogenoemde clusterbommen, die in honderden kleine fragmenten uiteenvallen. Het gebruik van clusterbommen is verboden in veel landen.

Commandant der Strijdkrachten: Rusland wil Oekraïens leger binnen paar dagen neutraliseren

Commandant der Strijdkrachten Onno Eichelsheim verwacht dat het Russische leger zal proberen om de Oekraïense strijdmacht binnen een paar dagen te neutraliseren en dat president Poetin vervolgens een groot deel van het land langere tijd wil bezetten. Dat zei de hoogste Nederlandse militair in een technische briefing over het conflict in Oekraïne. "Het zwartste scenario is zich in Oekraïne aan het voltrekken", zei hij

Nederland kan op dit moment al binnen een aantal dagen in actie komen als dat nodig is en die reactietijd wordt verlaagd tot "enkele uren tot dagen", zei Eichelsheim, zonder te willen benoemen hoe lang de reactietijd precies is. Dat betekent onder meer dat er eenheden "in hogere gereedheid" worden gebracht en dat er dus personeel wordt toegevoegd aan die eenheden. Eichelsheim verwacht dat er binnen enkele dagen een verzoek komt van de NAVO om die gereedheid nog verder te verhogen.

Voor Defensie houdt dat nu al in dat de verloven zijn ingetrokken. Een herinvoering van de dienstplicht om de gereedheid te verhogen is volgens Eichelsheim "nu niet im frage". Wel wordt er mogelijk gebruik gemaakt van reservisten om eventuele gaten op te vullen. Hij benadrukt dat alle troepen die Nederland in NAVO-verband inzet in Oost-Europa, daar worden ingezet ter afschrikking en ter verdediging van het bondgenootschap.

Eichelsheim zei verder dat Nederlanders op drie manieren gaan merken dat Nederland militair betrokken is. Zo gaat er in binnen- en buitenland meer getraind worden en gaan er Nederlandse troepen en materieelverplaatsingen plaatsvinden richting de NAVO-grenzen. Ook is Nederland met de haven van Rotterdam een belangrijk doorvoerland voor andere NAVO-landen, wat betekent dat er naast Nederlandse militaire transporten ook transporten van bondgenoten op de Nederlandse wegen zullen plaatsvinden.

Rusland: 83 legerdoelwitten vernietigd, 'doel behaald'

Het Russische leger heeft naar eigen zeggen vandaag 83 militaire doelwitten in Oekraïne vernietigd. Daarmee zijn alle doelen voor vandaag behaald, zegt de minister van Defensie volgens persbureau Interfax.

De Russische autoriteiten hebben voor het eerst ook bevestigd dat hun militairen het buurland in zijn getrokken. Ze hebben onder meer vanuit de geannexeerde Krim Oekraïne aangevallen.

Russen rukken verder op: vrachtvliegveld bij Kiev en kerncentrale Tsjernobyl ingenomen

Russische troepen hebben een vrachtvliegveld ten noorden van Kiev en de voormalige kerncentrale van Tsjernobyl ingenomen. Dat zegt een adviseur van de Oekraïense president Zelensky. Door de inname van het vliegveld zouden de Russen eenvoudiger troepen naar Kiev kunnen sturen.

Eerder vanmiddag meldden internationale persbureaus dat er zeker twintig Russische legerhelikopters vanuit Belarus naar Hostomel Airport waren gevlogen, een vrachtvliegveld in handen van de Oekraïense vliegtuigbouwer Antonov dat ook wordt gebruikt door het leger. Zelensky zei toen dat Oekraïense troepen de Russen hadden omsingeld en "zullen worden vernietigd".

Ook rond de voormalige kerncentrale waren vanmiddag hevige gevechten gaande. In april 1986 explodeerde een van de reactoren van de centrale, waardoor een radioactieve wolk over Europa werd verspreid. Het complex ligt 130 kilometer ten noorden van Kiev. Volgens de adviseur van Zelensky is het "onmogelijk om te zeggen dat de kerncentrale veilig is na de doelloze aanpak van de Russen".

Een CNN-verslaggever was vanmiddag bij het vrachtvliegveld. De zender zond deze beelden uit:

Nieuw liveblog

We zijn een nieuw liveblog gestart over de oorlog in Oekraïne. Het vorige blog raakte te vol en werkte daardoor niet meer snel genoeg. Je kunt het hier teruglezen.