Kamer: kabinet moet iets doen met koopkracht • Rutte past plannen niet aan

Debat afgelopen

De Tweede Kamer heeft verschillende moties aangenomen van coalitiepartijen en oppositiepartijen die het kabinet oproepen om de komende maanden naar de koopkracht te kijken. Met name de ouderen moeten gecompenseerd worden als hun koopkracht daalt, vindt de Kamer. Premier Rutte wilde niets toezeggen maar zei echt met de wens van de Kamer rekening te gaan houden.

Ook moet het kabinet met plannen komen om de vermogensongelijkheid (huizenbezit, aandelen en dergelijke) te bestrijden. Een motie van de SP hierover werd aangenomen.

Om 21.15 uur wordt er gestemd over de moties

Premier Rutte heeft alle moties doorgenomen en er de mening van het kabinet over gegeven. De fracties gaan nu overleggen over welke moties ze wel en niet gaan steunen.

Het debat is geschorst tot 19.45 uur

Het is tijd voor een eetpauze. Daarna reageert premier Rutte op de ingediende moties.

Commissie moet radicalisering en politieke polarisatie onderzoeken

De Tweede Kamer wil dat het kabinet "een breed samengestelde commissie" onderzoek laat doen naar radicalisering en politieke polarisatie in de samenleving. Een meerderheid steunt een motie van de ChristenUnie hierover.

Partijleider Segers wil van de commissie weten hoe de democratische rechtsstaat versterkt kan worden en "hoe onze democratie beter te weren tegen extremisme, radicalisering en polarisatie". De motie verwijst naar de onderzoeken van het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP), de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) en het rapport De atlas van afgehaakt Nederland.

De onderzoeken gaan over welke factoren meespelen bij hoe burgers over de maatschappij denken en waarom sommigen zich buitengesloten voelen en 'afhaken', hun vertrouwen in de politiek verliezen of zelfs radicaliseren.

Kamer: alternatieven zoeken om gaswinning Groningen te voorkomen

De Kamer wil dat het kabinet alternatieven uitwerkt om het winnen van extra gas in Groningen te voorkomen. D66-fractievoorzitter Paternotte diende daarover een motie in, mede namens een groot aantal andere fracties, dus die motie wordt zeker aangenomen. Paternotte zei dat het nieuws dat er meer gas moet worden gewonnen tot veel onzekerheid onder de Groningers heeft geleid en dat mensen recht hebben op veiligheid en duidelijkheid.

Partijen dienen moties in met aanpassingen van regeerakkoord

In de Tweede Kamer komen nu één voor één 18 fractievoorzitters aan het woord om te reageren op het verhaal van premier Rutte. Er zitten 19 partijen in het parlement, maar Forum voor Democratie doet niet mee aan het debat vanwege de ziekmelding van Forum-leider Baudet.

De SP heeft bijvoorbeeld een motie ingediend om niet te korten op de verpleeghuiszorg. Ook steunt de partij een voorstel van de PVV om de AOW en het minimumloon niet te ontkoppelen. De coalitie werkt aan een motie om de koopkracht te laten repareren, maar de tekst is nog niet bekend.

De coalitiepartijen dienen zoals aangekondigd een motie in die het kabinet oproept dit voorjaar, indien nodig, de koopkracht te verbeteren "van met name ouderen". De partijen willen dat voor ouderen regelen via de IOAW (inkomensondersteuning) en de ouderenkorting (een belastingvoordeel).

PVV-leider Wilders: Rutte IV verdient motie van wantrouwen

De PVV-leider had het gisteren al aangekondigd, en nu dient hij een motie van wantrouwen in. Hij noemt de ontkoppeling van de AOW en het minimumloon "heel erg gemeen". Wilders noemt het ook "onfatsoenlijk" dat er 400 miljoen euro minder naar de verpleeghuiszorg gaat. Hij snapt niet dat het kabinet veel extra geld uittrekt voor onder meer het klimaat en de stikstofproblematiek. "Maar miljoenen Nederlanders snakken naar een betaalbare boodschappentas."

In de motie van wantrouwen veroordeelt de PVV het beleid van het complete kabinet. Als de motie van wantrouwen wordt aangenomen door een meerderheid van de Tweede Kamer moet het kabinet opstappen.

De PVV-motie wordt zeker verworpen. Vanavond zijn de stemmingen over de moties die vandaag worden ingediend.

Even een kwartiertje de benen strekken

Om 16.50 uur is de Tweede Kamer weer aan de beurt.

Rutte: ik blijf en solliciteer niet naar andere baan

Iedere kabinetsperiode gaan er geruchten dat premier Rutte vroegtijdig stopt voor een prestigieuze baan bij bijvoorbeeld de Europese Unie. Rutte zegt letterlijk dat hij geen ambitie heeft voor "Washington of Brussel of waar dan ook". "Ik vind het hier veel te mooi, ik heb energie en plannen", antwoordt hij op vragen uit de Tweede Kamer. "Ik hoor sommigen zuchten: wanneer hoepelt hij nu op... Maar nee, ik blijf hier."

Geen extra geld naar verpleeghuiszorg, 'minder meer' moet, zegt Rutte

Premier Rutte komt toe aan de vragen over de verpleeghuiszorg. Er wordt geen geld afgehaald, maar ondanks het stijgend aantal ouderen komt er ook geen extra geld bij. In de praktijk betekent dat de verpleeghuiszorg in de toekomst het met zo'n 400 miljoen euro minder doen, tot verbazing van de linkse partijen.

Rutte zegt dat het niet anders kan, om de stijgende kosten in de zorg betaalbaar te houden. "Het is minder meer, maar we moeten wel zorgen voor liefdevolle zorg." Het kabinet vindt de korting van 400 miljoen euro verantwoord is, omdat de zorg in verpleeghuizen anders georganiseerd gaat worden. Het kabinet verwacht dat er met minder bureaucratie en papierwerk geld bespaard kan worden.

Ook omdat het steeds moeilijker wordt om personeel te vinden, zal er gekeken worden of mensen met "nieuwe technieken" langer thuis kunnen blijven. "We moeten het anders organiseren."

Kabinet wil belasting op vermogen niet verhogen

Het debat gaat nu over het belasten van vermogen. Enkele oppositiepartijen, zoals GroenLinks, de SP en ook Denk, snappen niet dat Rutte IV de belasting op het vermogen van rijkere Nederlanders niet verhoogt.

GroenLinks-leider Klaver wijst erop dat de vier coalitiepartijen plannen in hun verkiezingsprogramma hebben staan voor lastenverzwaringen op vermogen, maar dat daar niets van terug te zien is in het regeerakkoord. Het Centraal Planbureau (CPB) stelt in een analyse van het coalitieakkoord dat de lasten op vermogen en winst met 0,1 miljard euro worden verlicht.

Rutte staat achter het akkoord, omdat hij vindt dat de "belastingzeis" niet over het vermogen van onder meer bedrijven en rijkere Nederlanders gehaald moet worden. De premier wijst erop dat bedrijven al behoorlijk moeten betalen aan het verlagen van de uitstoot van CO2. PvdA-leider Ploumen vindt het onbegrijpelijk. "Vermogensongelijkheid is overal in de wereld het gesprek van de dag. Het is de kiem van het onbehagen."

Rutte: aan koopkracht 2022 kan niet veel meer gedaan worden

Rutte vervolgt zijn betoog. Hij herhaalt dat hij nog eens gaat kijken naar het "koopkrachtbeeld" voor de komende jaren. Maar het gaat dan niet over dit jaar, 2022. Het is lastig te voorspellen hoe de inflatie zich ontwikkelt, zegt hij. En "de eerlijkheid gebiedt te zeggen" dat er - buiten de al toegezegde compensatie voor de stijgende energieprijzen - in dit lopende jaar niet veel kan worden gedaan aan koopkrachtreparatie.

Pauze tot 14.15 uur

Er is geschorst voor de lunchpauze.

Rutte: met de beste bedoelingen een monster gecreëerd in Groningen

Het gaat nog over de "blunder" in Groningen. "Er is met de beste bedoelingen een raming gemaakt", zegt de premier. "En daarmee is een monstertje gecreëerd met mensen in de rij met rollators. Ik schaam me de ogen uit de kop als ik die beelden zie. Daar moeten we lessen uit trekken, om te voorkomen dat dit nog een keer gebeurt."

Rutte: uiterst ongelukkig hoe zaken Groningen bij elkaar kwamen

Rutte vindt dat de blunder met de subsidieregeling vorige week in Groningen door het extra geld dat vrijdag is toegezegd, niet is weggepoetst. Hij noemt het "uiterst ongelukkig" dat er onlangs ook bekend gemaakt moest worden er meer gas uit Groningen nodig is. Dat komt door de vertraging in de bouw van een stikstoffabriek en doordat Duitsland meer gas nodig heeft en Nederland contractuele verplichtingen heeft aan dat land.

Dat was de tweede "ongelooflijke tegenvaller". De premier zegt dat hij niet kan garanderen dat hij er iets aan kan doen. "We kunnen niet onder dat contract uit, ook al begrijpen de Duitsers de gevoeligheid. Het zijn goede buren." Rutte toont veel begrip voor de Groningers die afgelopen weekend een "indrukwekkende fakkeltocht" hielden. "Het is een perfecte storm", zegt de minister-president, waarin twee "verschrikkelijke" zaken bij elkaar komen.

Marijnissen (SP) concludeert: "Daar hebben de Groningers dus geen zak aan."

CU-leider Segers over koopkracht ouderen en jeugdzorg

De fractievoorzitter van de ChristenUnie wil de misverstanden over deze onderwerpen uit de weg werken. De koppeling van de AOW aan het minimumloon wordt weliswaar eenmalig losgelaten, maar Segers schrijft op Twitter dat die koppeling "op structurele basis" wel blijft bestaan. Ook wordt er volgens hem de komende jaren "flink extra geld" uitgetrokken voor de jeugdzorg.

Kabinet gaat stinkende best doen voor woningmarkt

Rutte zegt dat het kabinet zijn "stinkende best" zal doen om 100.000 woningen te bouwen voor mensen met lage en middeninkomens. "Maar wij bouwen die woningen niet zelf, he", voegt hij eraan toe.

Hij noemt de plannen voor de woningmarkt "zeer ambitieus". Maar de rol van het kabinet is om te regelen dat het bouwen van nieuwe woningen mogelijk en aantrekkelijk wordt.

Kabinet moet wel luisteren naar oppositie om 'politieke realiteit'

Premier Rutte is zich er goed van bewust dat het kabinet aan de wensen van sommige oppositiepartijen tegemoet zal komen. Gisteren sprak hij over een "uitgestoken hand" naar de oppositie. Maar het is ook de politieke realiteit, zo zegt Rutte bij herhaling. In de Eerste Kamer heeft het VVD, D66, CDA en CU-kabinet geen meerderheid, dus is er daar noodzakelijk steun nodig van bijvoorbeeld de linkse partijen PvdA en GroenLinks of de meer rechtsere partij JA21. "We zullen met plannen komen om de coalitie daar tevreden te stellen."

Rutte probeert zich open op te stellen. "Ik kan hier niet arrogant zeggen: zoek het maar uit."

'Het wordt hard werken om vertrouwen te herstellen'

Fractievoorzitter Ouwehand van de Partij voor de Dieren wil weten wanneer Nederlanders concreet iets gaan zien van veranderingen in de bestuurscultuur. Rutte antwoordt dat het wel even zal duren voor het vertrouwen in de overheid is hersteld. "Dat wordt hard werken." Hij kan zich voorstellen dat mensen een houding hebben van: "Laat eerst maar eens zien."

Rutte over Groningen: dat had zo nooit gemogen

De premier geeft toe dat de organisatie van subsidieregeling voor mensen in het aardbevingsgebied een blunder was . "Dat had nooit zo gemogen".

Vorige week maandag, toen het nieuwe kabinet werd beëdigd, leidde de regeling voor mensen die hun woning wilden verbeteren tot een chaos. Mensen stonden uren - buiten in de kou of digitaal - in de rij om een aanvraag te doen, wat velen niet lukte.

Vrijdag besloot het kabinet 250 miljoen extra uit te trekken, zodat iedereen alsnog in aanmerking kon komen voor 10.000 euro subsidie.

Rutte: hele koopkrachtplaatje bekijken, geen 'harde garantie'

Oppositiepartijen PvdA , SP, PVV en GroenLinks willen dat het kabinet nu al concrete voorstellen doet om de dalende koopkrachtcijfers te herstellen, maar dat wil premier Rutte niet. Hij benadrukt dat in het regeerakkoord staat dat het kabinet een "evenwichtig en positief" koopkrachtbeeld wil. Dat wordt een probleem, want uit recente cijfers van CPB en het Nibud blijkt dat door de inflatie veel groepen er op achteruit gaan. De Tweede Kamer is daar zeer bezorgd over.
Rutte wil in het voorjaar proberen om de dalende koopkracht te verbeteren, maar wil nu geen concrete maatregelen noemen, zoals bijvoorbeeld het schrappen van de geplande ontkoppeling tussen het minimumloon en de AOW. "Ik ga die ontkoppeling niet toezeggen."

De oppositiepartijen reageerden boos en teleurgesteld. "Daar hebben de mensen toch niets aan. Dit is de zoveelste gebroken belofte van Rutte", aldus SP-leider Marijnissen.

Toch houdt de premier voet bij stuk. "Ik ga geen harde garanties geven." Hij vindt dat er eerst goed gekeken moet worden op welke manier de koopkracht het beste hersteld kan worden. Dat moet nog onderzocht worden. "Het is nu nog te vroeg om een instrument te noemen. Geef ons de kans om het uit te werken. Het is niet de tijd om ons de pin op de neus te zetten."

Rutte doet nog geen toezegging over AOW en jeugdzorg

Het kabinet is niet van plan nu al de omstreden bezuinigingen op de jeugdzorg van 500 miljoen euro en de ontkoppeling van de AOW en het minimumloon los te laten. zegt Rutte. Hij erkent dat er op termijn wel moet worden gekeken naar de koopkracht van ouderen en de beschikbaarheid van jeugdzorg voor kwetsbare kinderen.

Rutte en Wilders clashen hard

Denk-fractieleider Azarkan vraagt naar aanleiding van de discussie van gisteren over minister van Justitie en Veiligheid, Yesilgöz, of het mogelijk is om bewindspersonen te benoemen die een tweede nationaliteit hebben. Rutte zegt dat het uitgangspunt één nationaliteit is, maar hij wijst erop dat sommige nationaliteiten niet kunnen worden opgegeven.

Als Wilders zich in de discussie mengt, zegt Rutte dat de PVV'er wat hem betreft door een grens is gezakt omdat hij niet de telefoon heeft opgenomen toen Yesilgöz hem belde naar aanleiding van een tweet waarin hij zich uitsprak over haar Turkse afkomst. Rutte zegt dat Wilders altijd "op orkaansterkte" debatteert en dat hij dit meestal wel trekt, maar dat de PVV'er nu "de ondergrens van de beschaving" raakt.

Wilders zegt dat Rutte "niet goed snik is". Hij begint opnieuw over Soumaya Sahla, de zus van Kamerlid Sahla van D66. Soumaya is in 2006 veroordeeld voor verboden wapenbezit en lidmaatschap van een terroristische organisatie, en adviseert volgens Wilders nu de VVD over nationale veiligheidskwesties. "Ik had verwacht dat u mij excuses zou aanbieden. Dat u een terrorist hebt aangenomen die mij en Ayaan Hirsi Ali wilde vermoorden. En dan pakt u mij aan om een telefoontje?"

Rutte ging niet op het verwijt van de PVV-leider in, omdat Soumaya Sahla zich niet kan verdedigen en hij niet in het openbaar kan ingaan op veiligheidskwesties. Een woordvoerder van de VVD ontkent desgevraagd dat Sahla adviseur is van de partij. Ze is wel lid en actief in een interne discussiegroep over veiligheid, maar volgens de woordvoerder kan ieder lid zich daarvoor aanmelden. Sahla is niet in dienst van de VVD, zegt de woordvoerder.

PVV-leider Wilders en premier Rutte doen de rumoerige start van het debat van gisteren (zie ook dit artikel) nog eens dunnetjes over:

Rutte begint over internationale kwesties

Premier Rutte begint aan zijn betoog. Er staan meteen al verschillende oppositieleden aan de interruptiemicrofoon. Maar Rutte begint eerst over internationale kwesties, zoals de spanningen tussen Rusland en Oekraïne. Daar hebben de Kamerleden nog geen opmerkingen over. De premier heeft het voornemen om samen met minister Hoekstra van Buitenlandse Zaken binnenkort naar Oekraïne te gaan. Hij maakt zich zorgen over de situatie, nu Rusland met militaire actie tegen Oekraïne dreigt. "De prijs voor agressie zal hoog zijn", waarschuwde de premier.

Debat begint om 10.15 uur

De tweede dag van het debat over de regeringsverklaring begint om 10.15 uur. Vandaag beantwoordt premier Rutte alle vragen die gisteren zijn gesteld. De oppositiepartijen willen onder meer dat het kabinet de bezuinigingen op de jeugd- en verpleegzorg van tafel haalt. Verder hadden ze kritiek op het optreden van Kamervoorzitter Bergkamp. Ook de coalitiepartijen willen dat er plan komt om de koopkracht te repareren.