'Kijk thuis naar EK-wedstrijden' • Franse 'influencers' benaderd om Pfizer aan te vallen

Mogelijk coronabesmettingen Songfestival toch bekendgemaakt

Het aantal coronabesmettingen dat eventueel heeft plaatsgevonden onder de bezoekers van het Songfestival, wordt toch geopenbaard. Dat zal wel pas gebeuren nadat het bron- en contactonderzoek van de GGD is afgerond, zegt een woordvoerder van Fieldlab.

Eerder op de avond had de organisatie achter de testevenementen gezegd dat eventuele besmettingen niet publiekelijk gemeld zouden worden. De berichtgeving zou in dat geval enkel nog over de besmettingen gaan, zo vreesde Fieldlab. Op dat besluit kwam commentaar op sociale media.

Bezoekers van het Eurovisie Songfestival moesten zich vooraf verplicht laten testen. Er zijn in totaal 28249 bezoekers getest. Na afloop werd hun ook gevraagd een coronatest te doen, maar dat was niet verplicht.

'Kijk thuis naar EK-wedstrijden'

Eén van de regels die demissionair minister Grapperhaus wil instellen als de horeca in juni weer (meer) open mag, is: geen live entertainment en geen videoschermen. Dat betekent dat voetballiefhebbers de eerste rondes van het EK, dat op 11 juni begint, bijvoorbeeld niet in de kroeg kunnen kijken. "Dat is niet verstandig", zei Grapperhaus na afloop van het Veiligheidsberaad. "Dat trekt hoe dan ook veel meer mensen. Zowel binnen als buiten, dus ook op terrassen, is mijn uitgangspunt: dat moeten we nog niet willen." Hij roept iedereen op om thuis naar het EK te kijken.

De burgemeesters in het Veiligheidsberaad hebben Grapperhaus geadviseerd om wat dit betreft voor het hele land één lijn te trekken. "Je moet niet krijgen dat de ene burgemeester wel een scherm ophangt op een plein of in een kroeg en de ander niet", zei voorzitter Bruls na afloop. "Mensen lopen langs, blijven kijken en dan wordt de groep snel groter. In normale tijden is dat leuk en gezellig, maar we zitten nog steeds met beperkingen."

Minister Grapperhaus hoopt dat er eind juni meer mogelijk is, als de achtste finales van het EK gepland zijn. "Laten we hopen dat we dan een stuk verder zijn, zowel met voetbal als met de maatregelen."

Koninklijke Horeca Nederland noemt de oproep van Grapperhaus om thuis naar het EK te kijken overigens "heel raar". "De afgelopen maanden is duidelijk geworden dat de besmettingen thuis plaatsvinden en niet in een gecontroleerde omgeving zoals de horeca", zegt voorzitter Robèr Willemsen. "Met deze oproep laat de minister zien dat hij ver van de realiteit af staat."

Grapperhaus wil dat ook cafés en kroegen eerder opengaan

Demissionair minister Grapperhaus wil dat bij de volgende versoepelingen, die waarschijnlijk begin juni ingaan, ook cafés en kroegen weer open kunnen. Vanavond na afloop van het Veiligheidsberaad zei hij dat hij af wil van het onderscheid tussen natte en droge horeca. "Ik wil heel graag dat de horeca binnen en buiten weer open kan, zonder dat onderscheid. Maar gewoon met goeie regels."

Nu is het officiële plan nog dat eerst de restaurants opengaan en pas in een volgende fase de zogeheten 'natte' horeca, ofwel cafés en kroegen.

De woordvoerder van Grapperhaus zegt in een toelichting dat de minister de versoepeling iets meer gelijk wil trekken, niet alleen voor de horecaondernemers maar ook voor handhavers. Het onderscheid tussen 'natte' en 'droge' horeca (zoals restaurants) is soms lastig te maken, zegt zij.

De woordvoerder zegt dat Grapperhaus dat ook zaterdag heeft voorgesteld bij het Catshuisoverleg tussen het kabinet en leden van het Outbreak Management Team (OMT). Vrijdag hakt de ministerraad er een knoop over door.

Zaterdag werd bekend dat het kabinet overweegt stap 3 van de zogeheten routekaart te vervroegen van 9 naar 5 juni. Dan mogen onder meer restaurants en culturele instellingen weer open. In de routekaart staat de volgende stap gepland voor 30 juni. Volgens het huidige plan zou dan de "overige horeca" open mogen, waaronder dus de kroegen.

Eventuele coronabesmettingen tijdens Songfestival worden niet bekendgemaakt

Of bezoekers tijdens het Eurovisie Songfestival besmet zijn geraakt met het coronavirus wordt niet bekendgemaakt, meldt regionale omroep Rijnmond. Het Songfestival was een Fieldlab-experiment, waarbij alle toeschouwers moesten aantonen dat ze in de 24 uur voor het evenement negatief waren getest. Ook zijn ze gevraagd om zich vijf dagen na het Songfestival opnieuw te laten testen, maar dat is niet verplicht.

Volgens Fieldlab, dat in opdracht van het kabinet onderzoekt hoe evenementen op een veilige manier kunnen worden georganiseerd, is het delen van het aantal besmettingen geen onderdeel van dat onderzoek. Bij eerdere testevenementen gebeurde dat wel, zoals na het concert van André Hazes en de theatervoorstelling van Guido Weijers. Maar het Songfestival maakt volgens Fieldlab deel uit van de tweede fase van het onderzoek, waarbij evenementen met een hogere bezoekerscapaciteit onder de loep worden genomen.

Tegen Rijnmond zegt een woordvoerder dat het bekendmaken van het aantal besmettingen na eerdere testevenementen ertoe had geleid dat alle berichtgeving "alleen nog maar daarover ging en niet over de rest van het onderzoek".

Celstraffen en schadevergoedingen vanwege avondklokrellen Eindhoven

Vier mannen die betrokken waren bij de avondklokrellen in Eindhoven moeten de cel in. Hun straffen variëren van twee weken tot vijf maanden. Twee van hen moeten ook een schadevergoeding betalen aan de vernielde Jumbo, meldt Omroep Brabant. Ook draaien twee mannen op voor de kosten van de vernielingen op het station in Eindhoven,

Twee van de daders, een 19-jarige tweeling, komen uit Breda. De andere daders komen uit Gemert (39) en Gouda (35).

Het vernielen van de bovenste ruit in de stationshal kost een van de tweelingbroers ruim 63.000 euro. Het Jumbo-concern krijgt bijna 10.000 euro van hem, omdat hij bij een groep hoorde die de winkel plunderde. Zijn tweelingbroer moet ruim 13.000 euro betalen voor schade aan de stationsdeuren.

De man uit Gouda moet twee weken zitten vanwege diefstal. Hij werd ook vervolgd voor openbare geweldpleging, maar dit kon niet worden bewezen.

Franse 'influencers' benaderd om Pfizer in kwaad daglicht te stellen

Meerdere Fransen met veel volgers op sociale media hebben een aanbod gekregen om negatieve berichten over het Pfizer-vaccin te verspreiden. Onder hen zijn een cabaretier en Fransen die op hun accounts veel medische en wetenschappelijke berichten delen.

Zo zegt Léo Grasset, die een populair YouTube-account heeft onder de naam DirtyBiology (meer dan 1 miljoen volgers), dat hem in een e-mail geld werd geboden in ruil voor kritiek op Pfizer. Hij zou dan in korte video's op Instagram, TikTok en YouTube moeten zeggen dat Pfizer een dodelijk risico vormt. Ook kreeg hij het verzoek of hij zich in de video's kon afvragen waarom de EU dat vaccin heeft ingekocht.

De Franse minister van Volksgezondheid noemde de pogingen om Pfizer in diskrediet te brengen vandaag "zielig, gevaarlijk en onverantwoord". Volgens hem is onduidelijk waar de mails vandaan komen, vanuit Frankrijk of elders. Ook is niet bekend hoeveel Fransen zijn benaderd.

De mails naar Léo Grasset waren afkomstig van ene Anton van een reclamebedrijf dat Fazze heet. Volgens persbureau AP, dat de mails heeft gezien, stond op de website van Fazze eerder nog een adres in Londen, maar is dat adres inmiddels weggehaald. In het Britse bedrijvenregister wordt Fazze niet genoemd. Pfizer heeft nog niet gereageerd op de kwestie.

Ook het account van een student geneeskunde (85.000 volgers op Instagram en bijna 30.000 op Twitter) werd benaderd, zegt hij op Twitter:

OMT: R-getal komende winter net onder 1 in 'optimistische situatie'

Het Outbreak Management Team (OMT) verwacht dat het reproductiegetal, dat aangeeft hoe snel het coronavirus zich verspreidt, komende winter in een gunstig scenario net onder 1 kan blijven. Dat staat in in het tweede deel van het nieuwste OMT-advies. Van een "optimistische situatie" is sprake als de vaccinatiegraad minstens 75 procent is en de vaccinaties goed zijn verspreid over de bevolking. OMT-lid en arts-microbioloog Marc Bonten zegt dat in het advies wordt gesproken van een R-getal "net onder 1" (en niet lager), omdat het OMT ervan uitgaat dat een deel van de bevolking niet wordt gevaccineerd en de vaccins niet 100 procent werken. "Dus je houdt altijd activiteit."

Overigens is ook bij een R-getal net onder 1 niet zo veel aan de hand, zegt Bonten. Het aantal besmettingen neemt dan af. Als het R-getal komende winter boven de 1 komt, is wel weer een corona-uitbraak mogelijk, staat in het OMT-advies. Dat kan gebeuren als er bijvoorbeeld nieuwe besmettelijker varianten van het coronavirus opduiken of als sprake is van "heterogeniteit in de vaccinatiegraad". Dat laatste wil zeggen dat bijvoorbeeld in bepaalde groepen minder mensen zijn ingeënt.

Volgens het OMT blijven dan aanvullende basismaatregelen nodig, naast het vaccinatieprogramma. De corona-adviseurs van het kabinet voegen wel toe dat zulke prognoses voor de langere termijn onzeker zijn.

Ruim 30 actievoerders gearresteerd in Den Haag

De politie heeft in Den Haag enkele tientallen demonstranten aangehouden op het Plein, dat grenst aan het Tweede Kamergebouw. De betogers demonstreerden onder meer tegen de coronamaatregelen en tegen het vaccinatiebeleid. De politie had hun gevraagd om naar een ander deel van de stad te vertrekken, maar dat hadden ze geweigerd.

RIVM: 'Derde golf lijkt op z'n eind, maar is nog niet voorbij'

Zowel in de ziekenhuizen als in de teststraten daalt het aantal mensen met het coronavirus, blijkt uit de weekcijfers van het RIVM. Het aantal nieuwe ziekenhuisopnames daalde de afgelopen week met 32 procent ten opzichte van de zeven dagen daarvoor, het aantal positief geteste mensen met 28 procent. Op de intensive care werden 186 nieuwe coronapatiënten opgenomen, een daling van 23 procent.

RIVM-epidemioloog Susan van de Hof spreekt van goed nieuws. Volgens haar gaat het in alle regio's de goede kant op, maar zijn er wel onderlinge verschillen. Zo zijn de cijfers in Brabant-Noord, Rotterdam Rijnmond en Twente hoger dan in de meeste noordelijke provincies. Verder is het aantal positieve tests op 100.000 inwoners in vergelijking met andere Europese landen nog altijd relatief hoog, ziet ze. "We staan in de top-5."

De Indiase variant van het coronavirus wordt in Nederland nog weinig gezien, zegt Van den Hof. "We houden wel de situatie in het Verenigd Koninkrijk nauwlettend in de gaten. Daar lijkt die variant echt in opkomst te zijn." Op dit moment is nog niet alles duidelijk over in hoeverre de bestaande vaccins bescherming bieden tegen de Indiase variant. "Er zijn wel indicaties dat de vaccins iets minder goed beschermen, maar het is nog niet helemaal duidelijk hoeveel precies."

Volgens Van den Hof lijkt de derde golf in ieder geval op zijn eind. "Of 'ie voorbij is, durf ik nog niet te zeggen. Het is niet zo dat de ziekenhuizen leeg zijn. En dat willen we wel, dat het aantal coronapatiënten in de ziekenhuizen op een heel laag niveau is." Van den Hof zegt dat het Outbreak Management Team (OMT) heeft geadviseerd om de volgende stap in de versoepelingen niet eerder te zetten dan woensdag 9 juni. Het kabinet overweegt dat al op zaterdag 5 juni te doen.

Bezetting ziekenhuizen verder gedaald

Het aantal coronapatiënten in de ziekenhuizen is sinds gisteren gedaald van 1695 naar 1681. Daarvan liggen 579 coronapatiënten op de intensive cares, tegenover 598 gisteren. Dat blijkt uit cijfers van het Landelijk Coördinatiecentrum Patiënten Spreiding (LCPS).

Er zijn 105 nieuwe coronapatiënten op de verpleegafdelingen van ziekenhuizen opgenomen, gisteren waren dat er 92. Op de intensive cares zijn 18 nieuwe patiënten opgenomen, van wie de meesten al in het ziekenhuis lagen. Gisteren waren dat er 19.

GGD wil 600 miljoen euro extra van nieuw kabinet

De gezamenlijke GGD's willen 600 miljoen euro extra krijgen van het volgende kabinet. De coronacrisis heeft laten zien dat de Nederlandse basiszorg ernstig is verschraald, schrijven de 25 GGD-directeuren in een brief aan informateur Mariëtte Hamer.

"Veel overheidsinvesteringen staan buiten kijf: we investeren in dijken om droge voeten te houden, in onderwijs voor de beste kansen voor onze kinderen", schrijft voorzitter André Rouvout van GGD GHOR. "Maar investeren in voorzienbare gezondheidsrisico's hebben we te lang nagelaten."

Sinds het begin van corona moesten de GGD's onder meer bron- en contactonderzoeken, grootscheepse coronatests en een belangrijk deel van de vaccinatiecampagne organiseren. De diensten kregen geregeld kritiek omdat de capaciteit niet snel genoeg kon worden uitgebreid.

Prikuitnodiging voor mensen uit 1969 en 1970

Vanaf vandaag kunnen mensen die zijn geboren in 1969 en 1970 een vaccinatieafspraak maken. Zij krijgen het Pfizer- of Modernavaccin, meldt het RIVM.

Normering eindtoets basisonderwijs verlicht vanwege corona

De meeste normeringen van de Centrale Eindtoets zijn vanwege corona met één punt aangepast. Volgens het College voor Toetsen en Examens (CvTE) hebben basisschoolleerlingen door de pandemie een "kleine, maar aantoonbare leervertraging" opgelopen.

Vier van de vijf niveaugrenzen zijn aangepast: alleen de minimale score die nodig is voor de vmbo basis- en kaderberoepsgerichte leerweg is hetzelfde gebleven. Door de aangepaste normering hebben leerlingen nu een score van minimaal 539 nodig om een havo-advies te krijgen, in plaats van minimaal 540, zoals het geval was in 2019.

Protest in Mexico tegen herstart onderwijs

In Mexico-Stad hebben honderden docenten, leerlingen, studenten en ouders gedemonstreerd tegen het plan van de regering om de fysieke lessen te hervatten op scholen en in het hoger onderwijs. De betogers vinden het risico te groot, omdat de meeste Mexicanen nog niet zijn gevaccineerd.

Bouw Sagrada Familia jaren vertraagd door wegblijven toeristen

De bouw van de Sagrada Familia in Barcelona loopt jaren vertraging op door het coronavirus. Sinds oktober is de basiliek in aanbouw gesloten voor bezoekers. En omdat daarmee de belangrijkste inkomstenbron is weggevallen, ligt de bouw al negen maanden stil. Zaterdag zijn de eerste toeristen weer welkom.

"We hadden verwacht dat we de bouw zouden afronden in 2026, maar dat is helaas niet meer mogelijk", zegt directeur Xavier Martinez van de Sagrada Familia tegen persbureau Reuters. Hij kan nog geen nieuw jaar noemen waarin de kerk zou moeten worden opgeleverd. "Het kan 2030, 2035 of 2040 zijn. Maar ik lieg als ik een exacte datum noem."

Wel zegt Martinez dat hij er zeker van is dat zijn generatie nog zal meemaken dat de Sagrada Familia wordt afgebouwd. Ook de huidige hoofdarchitect blijft optimistisch. Hij wijst erop dat in de jaren 30 van de vorige eeuw de bouw ook stillag vanwege de Spaanse burgeroorlog.

De kerk is ontworpen door Antoni Gaudi en de architect was zelf betrokken bij de bouw van 1883 tot zijn dood in 1926.

Oostenrijk weert directe vluchten uit VK vanwege Indiase variant

Vanwege de verspreiding van de Indiase variant in het Verenigd Koninkrijk stelt Oostenrijk een landingsverbod in voor alle rechtstreekse vluchten uit het land. Het vliegverbod geldt vanaf 1 juni, meldt de Oostenrijkse omroep ORF.

Verder mogen mensen vanuit het VK alleen naar Oostenrijk reizen als ze de Oostenrijkse nationaliteit hebben of een vast adres in het land hebben. De inreisbeperkingen zijn vergelijkbaar met die voor Brazilië, India en Zuid-Afrika.

Van december tot maart mochten Britse vliegtuigen ook al niet landen in Oostenrijk, net als in veel andere landen. Dat was vanwege het hoge aantal besmettingen met de Britse variant van het coronavirus.

Aangescherpt corona-advies in acht Britse regio's

De Britse regering heeft de corona-adviezen aangescherpt voor acht regio's, waar relatief veel besmettingen met de Indiase variant van het coronavirus zijn geconstateerd. Britten krijgen het advies om die gebieden alleen in of uit te reizen als dat noodzakelijk is, bijvoorbeeld voor studie of werk. Ook wordt mensen aangeraden om anderen bij voorkeur in de buitenlucht te ontmoeten en om twee meter afstand te houden.

De adviezen voor de acht regio's zijn de afgelopen anderhalve week al op de overheidssite over het coronabeleid verschenen, maar de regering heeft er verder geen ruchtbaarheid aan gegeven. Volgens de BBC klagen ook meerdere lokale en regionale overheden dat ze niet zijn geïnformeerd over de nieuwe waarschuwingen in hun streek.

Yasmin Qureshi, Labour-parlementslid voor het district Bolton, zegt stomverbaasd te zijn over de nieuwe status van haar regio. "Ze doen zo'n belangrijke mededeling en hebben niet eens het fatsoen om het aan ons te vertellen." Behalve voor Bolton gelden de adviezen ook voor Kirklees, Bedford, Burnley, Leicester, Hounslow, North Tyneside en Blackburn with Darwen.

Een regeringsbron zegt tegen de BBC dat de lokale overheden wel degelijk zijn geïnformeerd over de nieuwe corona-adviezen.

Genoeg vaccins in Hongkong, maar meeste inwoners willen nog geen prik

In Hongkong is de vaccinatiebereidheid zo laag dat mogelijk miljoenen doses van het coronavaccin in de prullenbak verdwijnen. De overheid heeft genoeg vaccins van Pfizer/BioNTech en het Chinese Sinovac om alle 7,5 miljoen inwoners te kunnen inenten. Maar tot nu toe hebben slechts 2,1 miljoen mensen daar gebruik van gemaakt, meldt The Guardian.

Als mogelijke oorzaken worden onder meer desinformatie en wantrouwen in de overheden van Hongkong en China genoemd. Ook veel andere landen in Zuidoost-Azië en Australië en Nieuw-Zeeland hebben een lage vaccinatiegraad. In deze landen zijn er relatief weinig besmettingen geweest.

Een lid van de Hongkongse vaccinatietaskforce wijst erop dat de Pfizer-vaccins slechts een half jaar houdbaar zijn. "Daarna kunnen ze niet meer gebruikt worden. Daarom is de planning om de vaccinatiecentra voor Pfizer-vaccins in september te sluiten."

Afgelopen week werd bekend dat hotels hun personeel met bonussen willen verleiden om zich te laten inenten. Carrie Lam, de hoogste bestuurder van Hongkong, zegt dat vanuit de overheid geen bonussen worden gegeven. Wel sprak ze de hoop uit dat bedrijven meer doen om de vaccinatiegraad omhoog te krijgen.

Alle volwassenen op Friese Waddeneilanden deze week gevaccineerd

De komende dagen kunnen alle volwassen inwoners van de Friese Waddeneilanden gevaccineerd worden. Het gaat om ongeveer 5000 mensen, meldt Omrop Fryslân. Vandaag en morgen zijn de inwoners van Vlieland als eerste aan de beurt. Daarna volgen de andere eilanden en zondag wordt de vaccinatiecampagne op Terschelling afgesloten. De vaccins zijn alleen voor inwoners van de eilanden en dus niet voor toeristen.

Ouderen en verpleeghuismedewerkers op de Friese Waddeneilanden kregen in februari al een vaccinatie. "De vaccinatiegraad op de eilanden is heel hoog. Van de 65-plussers heeft ongeveer 90 procent ook de tweede prik al gehad. Ook onder zorgmedewerkers was toen veel animo", zegt de GGD tegen de regionale omroep.

Vijftigers grootste groep op IC's, 'duidelijk effect vaccinatie'

De gemiddelde leeftijd van coronapatiënten op de intensive cares blijft dalen. De grootste groep wordt nu gevormd door vijftigers (26,1 procent), terwijl in maart en april nog vooral zeventigers op de IC's lagen. Dat blijkt uit gegevens van de Nationale Intensive Care Evaluatie (Nice), die het AD heeft opgevraagd.

Volgens voorzitter Diederik Gommers van de Nederlandse Vereniging voor Intensive Care laten de cijfers zien dat het vaccineren effect heeft. "Je ziet al effect na de eerste prik. De patiënten die je in mei in het ziekenhuis en op de IC krijgt, zijn de mensen die niet gevaccineerd zijn." Hoogleraar medische informatiekunde Nicolette de Keizer van het Amsterdam UMC onderschrijft dat: "De cijfers spreken voor zich. De leeftijdsgroepen die gevaccineerd zijn, hebben een vele malen lagere kans om op de IC en in het ziekenhuis te komen dan groepen die nog niet gevaccineerd zijn."

De stichting Nice, die de cijfers leverde, verwacht dat de resultaten vaccintwijfelaars over de streep zullen trekken. "De zogenoemde wappies ga je niet overtuigen, maar twijfelaars zullen er wél gevoelig voor zijn dat nu in de praktijk blijkt dat de prik werkt", zegt voorzitter Dave Dongelmans in het AD.

Aruba heft avondklok na bijna vijf maanden op

De regering van Aruba heft vanaf vandaag de avondklok op die was ingesteld op 29 december vorig jaar. Ook de gebiedsverboden, onder meer voor het strand, worden opgeheven. Dat heeft minister-president Evelyn Wever-Croes maandag bekendgemaakt.

De avondklok was de afgelopen weken al ingekort en gold nog van middernacht tot 04.30 uur. Restaurants en uitgaansgelegenheden moeten wel nog steeds om 23.00 de deuren sluiten, alleen casino's mogen openblijven tot 01.00 uur.

Het aantal coronabesmettingen op Aruba is fors gedaald in de afgelopen weken. Op zaterdag kende het eiland, met zo'n 100.000 inwoners, zeventig actieve coronabesmettingen. Daarvan waren er 54 onder de lokale bevolking en zestien onder toeristen. Het eiland heeft de grenzen eerder dit jaar geopend en trekt vooral weer veel Amerikaanse toeristen. In april bezochten bijna 60.000 bezoekers het eiland.

Liveblog geopend

Goedemorgen. Welkom in het liveblog van dinsdag 25 mei, met het belangrijkste coronanieuws uit binnen- en buitenland. Het liveblog van gisteren lees je hier terug.