Campagneblog: Ploumen opent aanval op VVD en CDA • Reclamespots FvD binnen de regels
- Dit is het liveblog van zaterdag 6 maart met het belangrijkste nieuws in aanloop naar de verkiezingen.
- Kaag hekelt 'deeltijdcultuur' in online speech over rechten en kansen voor vrouwen.
- Boosheid om uitspraken CU-Kamerlid over wachttijd abortus na verkrachting.
Politici reageren op naakt in kinderprogramma
Meerdere politieke partijen laten zich op sociale media uit over het nieuwe kinderprogramma Gewoon Bloot van de NTR. Daarin mogen basisschoolleerlingen uit groep 7 en 8 vragen stellen aan naakte volwassenen. "Zijn jullie onzeker over een bepaald deel van je lichaam?" en "Scheer je je of hars je je?" zijn vragen die in de eerste aflevering, op 21 maart, aan bod komen.
Tweede Kamerlid Kuzu van Denk noemt het programma "van de zotte". "Het zijn kinderen, die moeten we beschermen", zegt hij in een video op Twitter. Hij roept zijn volgers op om de NPO te mailen met als doel het programma te stoppen. Forum voor Democratie-leider Baudet vindt dat het "aanschurkt tegen het promoten van pedofilie".
"Gewoon. Bloot. is niet normaal. En moet dat ook niet worden", zegt SGP-lijsttrekker Kees van der Staaij. De SGP stelde al Kamervragen over het programma, dat gebaseerd is op een Deens format. De partij noemt het "volstrekt overbodig" om met een programma kinderen een realistische kijk op het menselijk lichaam te geven, zoals de makers graag willen. "Het gaat mij veel en veel te ver als dat gebeurt door leerlingen op de basisschool te confronteren met poedelnaakte wildvreemden in de klas."
Vanuit de PvdA wordt juist positief gereageerd op het kinderprogramma. "Hele dag komt bloot via sociale media binnen. Altijd perfecte lijven. Dit programma leert kids die perfectie niet na te streven, dat je je nergens voor hoeft te schamen en blij moet zijn met wie je bent!", schrijft Barbara Kathmann op Twitter. Zij is de nummer zeven op de kieslijst van de PvdA.
FvD niet in overtreding met reclamespots
De reclamespotjes die Forum voor Democratie in aanloop naar de verkiezingen heeft gemaakt, vallen binnen de regels. Dat laat de voorzitter van de Reclame Code Commissie vandaag weten. Hij oordeelt dat het "toegestaan is om op een eenzijdige wijze een politieke mening duidelijk te maken".
Vorige maand werd bekend dat de commissie tientallen klachten had ontvangen over de radioreclame van FvD. In de spotjes, die onder meer op NPO Radio 1 te horen waren, verkondigt lijsttrekker Thierry Baudet het standpunt van de partij over corona. Volgens de klagers bevatten de spotjes foutieve informatie over het virus.
Ploumen: 'kabinet Rutte/Hoekstra ziet Nederland als multinational'
Elf keer 'Rutte', twaalf keer 'VVD', zeven keer 'Hoekstra', tien keer 'CDA'. Van de ruim 1500 woorden in de toespraak van PvdA-lijsttrekker Ploumen van vanmiddag waren er relatief veel gewijd aan de liberalen en de christendemocraten.
"Het kabinet Rutte/Hoekstra ziet Nederland als een multinational met een winst- en verliesrekening", zei Ploumen vanuit haar geboorteplaats Maastricht. "Dat leidt tot verdeeldheid, terwijl we juist behoefte hebben aan saamhorigheid. En u kunt wel raden bij wie de winst en bij wie het verlies terechtkomt."
De PvdA-lijsttrekker refereerde aan de rel over de werkloosheidsuitkering van de afgelopen dagen. "We zitten in de grootste crisis sinds de Tweede Wereldoorlog. En op dat moment denkt CDA-leider Hoekstra dat de tijd gekomen is om de uitkeringen uit te kleden en rechten van werknemers af te pakken." Volgens Ploumen bestaat het CDA van vroeger ("van naastenliefde en sociale rechtvaardigheid") niet meer.
En ook de VVD morrelt aan de sociale zekerheid, zei Ploumen. "Onder leiding van de VVD van Mark Rutte werden de afgelopen jaren de multinationals rijker en nam het aantal daklozen toe." De PvdA hoopt dat anders te gaan doen, zei de partijleider. "Je voelt het om je heen, het kan: een andere, eerlijke koers."
Partijen zweren nog altijd bij 'ouderwetse' flyers
Vanwege de coronamaatregelen speelt een groot deel van de campagne zich online af. Maar partijen zijn nog altijd dol op papier. Overal in het land delen ze flyers uit - soms van deur tot deur - om stemmen te winnen.
Kaag gaat "voor het hoogste" en hekelt deeltijdcultuur
Sigrid Kaag wil de "maximale invloed" hebben en gaat "voor het hoogste". Dat zei de D66-lijsttrekker in een online toespraak over rechten en kansen voor vrouwen. "Overal om ons heen zien we vrouwelijke leiders aan het hoofd van hun land."
Kaag somde in haar speech een rijtje op van ongelijke man/vrouw-verdelingen in bedrijfsleven en politiek. "Die ongelijkheid zien we terug in de samenleving. De helft van alle Nederlandse vrouwen is financieel afhankelijk van haar partner." Volgens de D66-leider heeft het te maken met de "deeltijdcultuur" in Nederland; meer vrouwen dan mannen werken parttime. En het heeft gevolgen, zei Kaag: "Financiële afhankelijkheid maakt vrouwen kwetsbaar. Ze lopen een groter risico op armoede. Wie financieel afhankelijk is verbreekt geen relatie of wisselt niet snel van baan."
Of Kaag zelf binnenkort wisselt naar de baan van minister-president is nog even de vraag. In de peilingwijzer staat D66 vooralsnog op de vierde plek en de premier wordt vaak geleverd door de grootste partij.
Welke partijen doen het goed online?
Tijdens deze verkiezingscampagne is online gezien worden belangrijker dan ooit. Om te ontdekken welke waarde sociale media voor politieke partijen en hun lijsttrekkers hebben, bekeek de NOS hoeveel volgers ze hebben en hoeveel interactie ze hebben met potentiële kiezers.
Daarbij valt op dat Forum voor Democratie en lijsttrekker Thierry Baudet de meeste online contacten hebben. Daarna volgen PVV-leider Geert Wilders en GroenLinks met lijsttrekker Jesse Klaver. Het lukt partijen als de SP, CDA en PvdA minder goed om interactie met het publiek te krijgen. Opvallend is dat nieuwkomer Volt goed scoort op Instagram, in tegenstelling tot bijvoorbeeld gevestigde partijen als CDA en ChristenUnie.
Experts zeggen dat het contact met volgers veel waard is in de laatste weken voor de verkiezingen, waarin het de kunst is om aandacht te trekken.
Klaver roept Eerste Kamer op om stikstofwet te verwerpen
De nieuwe stikstofwet rammelt aan alle kanten en daarom moet de Eerste Kamer, die er dinsdag over stemt, de wet terugsturen. Dat heeft GroenLinks-lijsttrekker Jesse Klaver gezegd in het radioprogramma Spijkers met Koppen.
Met de nieuwe wet hoopt het kabinet het stikstofprobleem zodanig aan te pakken, zodat bedrijvigheid en bouw in de buurt van natuurgebieden weer mogelijk wordt. Maar volgens Klaver is deze wet juridisch onhoudbaar en zal die sneuvelen bij de rechter, net als eerder gebeurde met het Programma Aanpak Stikstof in 2019. "Een ezel stoot zich niet twee keer aan dezelfde steen, maar dit kabinet wel. De Eerste Kamer kan dit dinsdag voorkomen", zei Klaver.
Met de wet wordt de aantasting van kwetsbare natuur niet voorkomen, meent Klaver, en dat is volgens hem in strijd met Europese regels. Hij wijst erop dat deskundigen zeggen dat de stikstofuitstoot gehalveerd moet worden, terwijl het kabinet die ambitie juist verlaagt. Daarom roept hij de senatoren op de stikstofwet terug te sturen. Een nieuwe regering kan dan na 17 maart een wet maken die wél houdbaar is, aldus Klaver.
Partijen willen aanpak woningtekort
De grote woningnood is niet langer acceptabel, vinden meerdere partijen. D66 noemt de grote woningtekorten en lange wachtlijsten voor huurhuizen "een stille ramp". Forum voor Democratie heeft het over "een wooncrisis".
In de verkiezingsprogramma's staan allerlei plannen om het woningtekort aan te pakken. Zo pleit het CDA voor een nationaal woonplan en 1 miljoen nieuwe woningen erbij in tien jaar. Dat laatste wil D66 ook, maar dan vooral voor mensen met middeninkomens. Ook andere partijen willen betaalbare koop- en huurwoningen voor starters, senioren en mensen met een laag inkomen.
Gemeenten en provincies bepalen nu waar er gebouwd mag worden, maar het zijn vooral de bouwbedrijven, beleggers en woningcorporaties die bepalen wat er komt te staan. Ook daar moet verandering in komen, zeggen meerdere partijen. De overheid moet zich gaan bemoeien met de bouw, en mogelijk komt er een minister van Wonen.
Dat lost het probleem op het korte termijn niet op. Daarom wil D66 dat leegstaande kantoren worden omgebouwd tot woningen en dat er meer flexwoningen worden gebouwd.
CU-kandidaat wil wachttijd abortus ook bij verkrachting behouden, D66 woedend
Coalitiepartijen D66 en ChristenUnie vliegen elkaar opnieuw in de haren over abortus. Aanleiding is een interview met Don Ceder, de nummer vier van de lijst van de ChristenUnie, dat te zien is op YouTube. Daarin zegt hij dat ook na een verkrachting de vijf dagen bedenktijd voor een abortus moet blijven bestaan.
"Ook bij verkrachting, hoe pijnlijk dat ook is, zouden wij zeggen dat de bedenktermijn de regeling is. Juist ook omdat het niet alleen om de vrouw gaat. Het gaat ook om de beschermwaardigheid van het leven. En dat is waar de ChristenUnie voor staat, of het aan het begin is of aan het einde. Daar moet je zorgvuldig mee omgaan", zegt Ceder, die nu de fractievoorzitter van de ChristenUnie in de Amsterdamse gemeenteraad is.
Kamerlid Pia Dijkstra van D66 reageert woedend. "Witheet maakt me dit".
Ook GroenLinks-leider Jesse Klaver is kwaad. Hij noemt de uitspraken van Ceder "de omgekeerde wereld". "Slachtoffers van seksueel geweld moet je juist direct helpen met alle medische en psychische zorg die ze nodig hebben."
De Tweede Kamer nam onlangs een motie van GroenLinks en de PvdA aan om de verplichte wachttijd van vijf dagen voor een abortus af te schaffen. De ChristenUnie stemde tegen.
Rutte na kappersbezoek: 'Het voelt heerlijk'
VVD-lijsttrekker Rutte heeft zich vanochtend laten ontdoen van zijn coronakapsel. Van een grote transformatie is geen sprake, want de premier wordt al 15 jaar lang geknipt door zijn vaste kapper, Marco Rimmelzwaan uit Leidschendam. "Mark houdt niet van verandering, hij wil altijd hetzelfde", vertelde de kapper eerder.
De premier zelf noemt zijn kapsel "redelijk gelukt". "Ik heb het iets langer gelaten dan gewoonlijk, omdat het verschil met de afgelopen weken anders zo groot is. Maar het voelt wel heerlijk."
Rutte was op 13 december voor het laatst geknipt, vertelde Rimmelzwaan vorige week op Radio 538. Volgens hem plant Ruttes secretaresse de afspraken altijd ver vooruit. "Het is dus niet zo dat Rutte voorrang krijgt, hij moet gewoon achter in de rij aansluiten."
Kaag: 'Rutte is heel kortzichtig over Europa'
D66-lijsttrekker Sigrid Kaag heeft stevige kritiek op demissionair premier en VVD-lijsttrekker Mark Rutte. Tegen RTL Nieuws zegt ze dat Rutte zich in Europa "heel kortzichtig" heeft opgesteld en niet in het nationaal belang heeft gewerkt.
Als voorbeeld noemt ze de opstelling van Rutte in de onderhandelingen over het corona-noodfonds voor zwaar getroffen landen, afgelopen zomer. Door op de rem te gaan staan, haalde de premier de woede op de hals van Duitsland, Frankrijk en de Zuid-Europese landen. Kaag: "Het is stoer doen, maar aan stoeremannentaal heb je niet zoveel als je weet dat je toch tot afspraken gaat komen."
D66 is een groot voorstander van verdergaande Europese integratie. "Ja, er zijn kosten aan ons lidmaatschap, maar we verdienen er veel meer aan", zegt Kaag. Door de dwarsliggende handelswijze van Rutte vreest ze dat de Nederlanders in de EU "de nieuwe Britten" worden.
Volop aandacht voor de verkiezingen in landelijke kranten
VVD-lijsttrekker Rutte wordt uitgebreid aan het woord gelaten in De Telegraaf. Rutte wil dat er tijdens de formatie wordt gestart met het maken van een 'nationaal herstelplan'. Ook zegt hij bezorgd te zijn dat de formatiegesprekken maanden in beslag zullen nemen en dat ze het heropenen van de samenleving na corona in de weg zullen zitten.
NRC stuurde verslaggevers naar dertig wijken door het hele land om de stemming te peilen "aan de vooravond van onwezenlijke verkiezingen, zonder het gebruikelijke campagnerumoer". Uit de gesprekken blijkt dat veel mensen zich zorgen maken over de toekomst van het land en de impact van de coronacrisis op hun leven en financiële situatie. Ook is er veel ergernis over het coronabeleid van de overheid. "Soms krijg je het gevoel: ze geven corona overal de schuld van, en gebruiken de crisis op slinkse wijze om bepaalde zaken erdoor te drukken, zoals het vuurwerkverbod", zegt een vrouw van 50 uit Spijkenisse. "Ik heb ook kennissen die helemaal anti-corona zijn. Dat ben ik zeker niet, maar ik vind het beleid wel erg zwabberen. Eerst geen mondmaskers, dan weer wel. Ze zeggen: doe dit en dat, en veranderen het daarna weer."
Trouw besteedt aandacht aan jongeren en democratie. "Tieners vinden democratie pas interessant als ze het gevoel hebben dat het over henzelf gaat". Onderricht over democratie moet door ouders worden gegeven, maar ook op school, zeggen onderwijsdeskundigen.
In het Algemeen Dagblad pleit CDA-lijsttrekker Wopke Hoekstra voor "verversing" in de politiek. "Ik snap ook dat na zo veel jaar de vermoeidheid toeslaat. Bij ander leiderschap horen ook andere personen. En die problemen van een eerlijke en sterke economie, een veilige samenleving, een betrouwbare overheid zijn vooral erger in plaats van minder geworden de afgelopen tien jaar. Wat is dan het meest geloofwaardig richting de kiezer? Dat is niet dat je er nog eens vier jaar aan vastknoopt."
NOS op 3 legt dertien kleine partijen uit
Nadat de uitleg van de dertien grootste partijen twee weken geleden viral was gegaan, regende het verzoeken bij NOS op 3 om hetzelfde te doen voor de kleinere partijen. Die video is er nu.
Het ontstaan van de partij, de lijsttrekker, de programmapunten en politieke ervaring van de partij worden hierin toegelicht.
In de video hieronder legt NOS op 3 je dertien kleine partijen uit, in ongeveer 1 minuut per stuk. De video is opgedeeld in hoofdstukjes, zodat je alle partijen kan zien, of ze per stuk kunt bekijken: