Maatregelen uit en reacties op de Miljoenennota

De Miljoenennota: de opvallendste maatregelen

De kabinetsplannen voor het komende jaar zijn vanmiddag door minister Dijsselbloem aangeboden aan de Tweede Kamer. Volgens het kabinet heeft Nederland zich ontworsteld aan de crisis en stijgt de gemiddelde koopkracht. Veel maatregelen waren al uitgelekt, maar niet allemaal.

Lees verder: De opvallendste maatregelen uit de Miljoenennota

Met dit overzicht beëindigen wij dit liveblog.

Rutte: kinderen kunnen iets meer om speelgoed zeuren

Van premier Rutte mogen de meeste kinderen best iets meer om nieuw speelgoed zeuren. Dat zei hij in een interview met het Jeugdjournaal. Uit de Troonrede blijkt namelijk dat veel gezinnen het komende jaar geld overhouden.

Rutte zei verder dat hij begrijpt dat veel kinderen de Troonrede saai vinden. Hij belooft daarom dat hij het volgend jaar minder saai zal maken.

Bekijk het hele interview hier.

Buurtsportcoaches om sport te stimuleren

Het kabinet zegt dat sport een cruciale factor is bij de preventie van allerlei aandoeningen. Het sportbeleid moet wel slagvaardiger worden. Daarom komen er speciale buurtsportcoaches.

Het ministerie van VWS stelt daarvoor 47 miljoen beschikbaar en OC&W 10,9 miljoen.

Raad voor de Rechtspraak teleurgesteld

De Raad voor de Rechtspraak vindt dat er niet genoeg geld wordt uitgetrokken voor de rechtspraak. "De Raad voor de Rechtspraak en de presidenten van gerechtsbesturen hebben onlangs voorgenomen maatregelen bekendgemaakt om de financiële tekorten zoveel mogelijk te beperken, maar daarmee kan niet voorkomen worden dat de rechtspraak een forse negatieve begroting heeft komend jaar. Nu blijkt dat de regering geen financiële middelen beschikbaar stelt om die tekorten weg te werken. Terwijl uit de plannen wel volop ambities blijken op het terrein van rechtspraak."

Actie tegen kinderporno

Het kabinet wil dat er vaker wordt ingegrepen bij kinderporno-netwerken. Het aantal interventies moet stijgen naar 700 in 2018. De aanpak richt zich op recidivisten, netwerken en daders in risicovolle beroepen en posities.

AIVD heeft het drukker

Inlichtingendienst AIVD had het vorig jaar drukker. Er waren meer zogenoemde "dreigingsinformatie-producten". Ook zijn er meer veiligheidsonderzoeken uitgevoerd en waren er meer ambtsberichten.

Tegemoetkoming voor werkgevers

Vanaf 2017 krijgen werkgevers een tegemoetkoming van maximaal 2000 euro per jaar voor elke werknemer die rond het minimumloon zit.

Het CPB heeft berekend dat de verlaging van lasten op arbeid met 5 miljard euro al binnen twee jaar in totaal 21.000 banen oplevert. Op de langere termijn leidt de lastenverlichting tot 35.000 extra banen.

Raad van State: gemiste kans

De Raad van State vindt het een gemiste kans dat het kabinet de aangekondigde belastinghervormingen niet doorvoert. Dat schrijft het hoogste adviesorgaan in een advies over de Miljoenennota.

SGP: scherp blijven

SGP-voorman Kees van der Staaij: "De toon van de troonrede en de begroting is gematigd positief. Gelet op de economische winst die is geboekt, is dat begrijpelijk. Maar juist nu moeten we oppassen en scherp blijven. Het domst zou het zijn om nu uit te stralen dat alles wel goed komt en het potverteren weer begint. Zo loopt het begrotingstekort nú al weer op. Regeren is vooruitzien. En regeren is óók omhoog zien! Beseffen dat onze toekomst niet in onze handen ligt, maar dat we geen van allen kunnen zonder Gods zegen."

Studenten TU Eindhoven kleden minister Bussemaker

De kleding van minister Bussemaker is deels gemaakt met een 3D-printer. Bekijk hier hoe dat in zijn werk ging.

Wat gebeurt er met jouw koopkracht?

Vrijwel iedereen gaat er volgend jaar op vooruit in koopkracht. Dat zegt het Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting (Nibud), dat heeft doorgerekend wat de kabinetsplannen betekenen voor de koopkracht voor verschillende soorten huishoudens.

'Kwaliteit verpleeghuizen moet omhoog'

Het kabinet vindt dat de kwaliteit van verpleeghuizen omhoog moet. Op alle vlakken van zorg zet het kabinet in op zorg dichtbij huis en op patiënten zo lang mogelijk thuis laten wonen.

Ook wil het kabinet dat zwaardere GGZ-hulp tijdig wordt ingezet bij verwarde mensen die een gevaar zijn voor zichzelf of anderen

Rutte: er ligt nog veel stof voor de schaar

Maximaal voor 883.000 euro vliegen

Voor 2016 mogen de leden van het Koninklijk Huis voor 883.000 euro gebruikmaken van vliegtuigen (regeringsvliegtuig, defensie-helikopters of civiele vlucht). De begroting gaat uit van 75 vlieguren voor de koning, koningin en prinses Beatrix.

Universiteiten teleurgesteld

Voorzitter Karl Dittrich van de Vereniging van Universiteiten (VSNU) is teleurgesteld dat er niet meer in onderwijs wordt geïnvesteerd, zegt hij tegen persbureau ANP: "Het is ook voor universiteiten goed nieuws dat de economie aantrekt. Extra investeringen in onderwijs en onderzoek blijven helaas uit. Het kabinet spreekt van een feestbegroting en deelt overal extraatjes uit. Helaas blijven het onderwijs en onderzoek hierbij opnieuw buiten beeld. Ondanks het economisch herstel blijven structurele en noodzakelijke investeringen achterwege, terwijl die zo hard nodig zijn om het onderwijs te versterken en om onze economie internationaal concurrerender te maken."

Proeftuin van zelfrijdend vervoer

Nederland moet de proeftuin van de wereld worden op het gebied van zelfrijdend vervoer. Daarnaast wil het kabinet het aantal files terugdringen. Dat ligt nu op het niveau van de jaren 90.

Er moeten betere informatiesystemen komen. Op trajecten waar nu dagelijkse files staan moet dit 10 procent schelen in de reistijd.

Geen bezuinigingen huurtoeslag

Het kabinet ziet af van bezuinigingen op de huurtoeslag, hoewel er meer wordt uitgegeven aan deze tegemoetkoming in de huurkosten dan minister Blok had begroot. Het kabinet is sinds het voorjaar bezig geweest om de koopkracht van gepensioneerden en mensen met een uitkering te repareren en daarom blijft de huurtoeslag ongemoeid.

Dure telefoons

Het vervangen van de verouderde telefonie-infrastructuur van de dienst Koninklijk Huis heeft meer geld gekost dan begroot. Afgelopen jaar is er 500.000 euro extra nodig geweest om kabels, software en hardware te vervangen en te laten voldoen aan de eisen van deze tijd. Het project heeft in totaal 750.000 euro gekost.

Eigen risico zorg omhoog

Het verplicht eigen risico in de zorg wordt verhoogd van 375 naar 385 euro. De zorgtoeslag gaat met 6 euro per maand omhoog.

Volledig interview Rutte: we zijn er echt nog niet

Inkomen koning stijgt met 12.000 euro

Voor het eerst staan alle kosten van en voor het koningshuis op een rij in de begroting. Omdat dit jaar de nullijn voor ambtenaren is losgelaten gaan de koning, koningin en prinses Beatrix meer verdienen.

Koning Willem Alexander krijgt nu nog 854.000 euro per jaar. Hij gaat er volgend jaar 12.000 euro op vooruit en verdient straks 866.000 euro. Koningin Máxima heeft nu een inkomen van 339.000 euro per jaar en gaat er volgend jaar 4.000 euro op vooruit: 343.000 euro. Prinses Beatrix krijgt van de Staat 483.000 euro per jaar en krijgt er volgend jaar 6000 euro bij (489.000 euro).

Interview Asscher: na magere jaren wat teruggeven aan de mensen

De Miljoenennota in een minuut

Nederland gaat weer tanks inzetten

De krijgsmacht krijgt er volgend jaar 220 miljoen bij, oplopend naar 345 miljoen in 2020. Dat wordt met name geïnvesteerd om de 'basisgereedheid' van de krijgsmacht te versterken. Er gaat meer geld naar reserveonderdelen, munitievoorraden, mensen en materieel voor training en opleiding. Verder gaat Nederland de laatste zestien resterende Leopard 2A6-tanks weer inzetten.

TLN: weg omhoog is ingezet

Na jaren van slechte economische cijfers met als gevolg zware bezuinigingen, is de weg naar economische groei nu volgens Transport en Logistiek Nederland echt ingezet.

"TLN is echter nog steeds zeer kritisch over het ingezette kabinetsbeleid met betrekking tot rechten en plichten rondom de inzet van personeel. De risicoverdeling in de arbeidsongeschiktheidslasten is in het nadeel van werkgevers doorgeschoten, terwijl aan de andere kant de flexibiliteit steeds verder wordt ingeperkt. Als we niet oppassen staat dit herstel van ondernemers in de weg."

Volledig interview met minister Dijsselbloem

Dijsselbloem: durf voorbij de draken te varen

Kabinet: koopkracht stijgt met 1,4 procent

Volgens het kabinet stijgt de koopkracht gemiddeld met 1,4 procent. Zo'n 84 procent van de huishoudens gaat erop vooruit en 16 procent achteruit.

'Veel hervormingen in gang gezet'

"Het kabinet heeft de plannen gemaakt, de Kamers hebben hun goedkeuring gegeven en het resultaat in wetten vastgelegd. Daarmee is een proces van verandering ingezet. We zitten nu in de cruciale fase: de uitvoering. Een zorgvuldige uitvoering is nodig om ons doel te bereiken: een samenleving gebouwd op een vitale economie, met volop aandacht en kansen voor mensen", zei Dijsselbloem in de Tweede Kamer.

Dijsselbloem: Nederland ontworsteld aan crisis

"Na een moeilijke periode groeit de Nederlandse economie nu harder dan verwacht", zei Dijsselbloem in de Kamer. "Nederland heeft zich daarmee ontworsteld aan de crisis."

Dijsselbloem in de Kamer

Minister Dijsselbloem is met zijn koffertje aangekomen in de Tweede Kamer.

Opruimen bij paleis Noordeinde

Roemer: ommezwaai is nodig

SP'er Roemer wil dat het kabinet meer doet om de motor van de economie aan te jagen. Volgens hem komen mensen met lagere inkomens en het midden- en kleinbedrijf er bekaaid vanaf.

"Jarenlange bezuinigingen en lastenverzwaringen hebben de economie verzwakt en de werkloosheid verhoogd. We hebben een ommezwaai in het denken nodig."

Reacties vakbonden

Maurice Limmen, voorzitter CNV:

"Over de werkloosheid hoor ik veel, maar ik zie te weinig concrete voorstellen. Teveel mensen staan aan de kant. Daar kan en moet het kabinet meer aan doen", aldus Maurice Limmen, voorzitter van het CNV. "Pragmatisch bruggenbouwer als ambitie voor het Europees voorzitterschap is ronduit teleurstellend. Ik verwacht niets minder dan moreel leiderschap en de ambitie van het kabinet om tijdens het voorzitterschap de arbeidsmarkt op orde te krijgen en verdringing en oneerlijke concurrentie aan te pakken. Aan pappen en nathouden heeft de Nederlandse werknemer niets."

Reinier Castelein: vakbond de Unie

"Het kabinet is wel stilgevallen met zijn speerpunt 'Werk, Werk, Werk'. De regeerploeg biedt geen perspectief op het ombuigen van de massa-werkloosheid. Uit onze gegevens zien wij de werkloosheid eerder stijgen door de verborgen werkloosheid en vele kansloze ouderen die niet meer gaan solliciteren op de arbeidsmarkt. Het officiële werkloosheidscijfer van het kabinet veegt de - ook in 2016 - kille sanering in de financiële sector gewoon onder de mat", aldus Reinier Castelein.

Maxime Verhagen, Bouwend NL:

"Wat had het kabinet met 5 miljard ook kunnen doen? Slim en strategisch investeren in de infrastructuur. Daarmee werken we aan ons toekomstig verdienvermogen. We zijn immers een land dat het moet hebben van de doorvoer. Bovendien leveren infra-investeringen al meteen 4000 banen op."

"Infraplannen zijn er wel, maar de ambitie en het tempo liggen te laag. Concreet kan er versneld worden met 150 miljoen euro per jaar extra voor rijksinfra, plus 100 miljoen euro per jaar extra voor regionale en lokale infra. Dan kunnen noodzakelijke en uitgestelde projecten eerder uitgevoerd worden. Dat is hard nodig, anders zitten we straks op de blaren."

Wilders: veel gemist in Troonrede

PVV-leider Wilders zegt dat de economische cijfers op dit moment niet belangrijk zijn, maar de vluchtelingencrisis. Volgens hem moet deze "asieltsunami" direct op de politieke agenda worden gezet. "Het debat over de cijfertjes van de Miljoenennota mag best een week later gehouden worden", zei hij.

Samsom: die vijf miljard is geen klein bier

Slob: te weinig aandacht voor vluchtelingen

Arie Slob van ChristenUnie vindt het opvallend dat de troonrede begon met de Nederlandse economie. Pas daarna werd er gesproken over de buitenlandse problematiek zoals de vluchtelingencrisis. Ook in de begroting is dat verschil te zien, zegt Slob. "Onvoldoende, wat ons betreft."

Pechtold: sombere Troonrede, weinig ambitie

Politie teleurgesteld in Troonrede

Op verschillende politiebureaus is met spanning gekeken naar de Troonrede. Veel bureaus waren er speciaal voor gesloten. Ze hoopten dat de politie specifiek genoemd zou worden, maar dat gebeurde niet.

De politiebonden gaan morgen in Den Haag bij drie ministeries actievoeren voor een betere cao.

Klaver: saaie troonrede

"Ik vind het knap dat de koning zo'n saai verhaal toch aardig heeft kunnen voordragen", zegt Jesse Klaver van GroenLinks. Hij vindt dat het kabinet veel meer aandacht moet hebben voor klimaatverandering.

Zijlstra: Nederlands asiel plan door Europa aangenomen

Samsom: gelukkig optimistische toon

Diederik Samsom is blij dat de koning ook aan andere thema's aandacht besteedde, buiten de economie. Volgens Samsom zijn het milieu en vluchtelingen ook belangrijke onderwerpen.

Buma: aanpak werkloosheid moet beter

CDA-leider Buma vindt dat het kabinet onvoldoende doet om de werkloosheid aan te pakken en meer werkgelegenheid te creëren.

Balkonscène

Koning weer terug op Noordeinde

De Gouden Koets is inmiddels weer teruggereden naar paleis Noordeinde. Koning Willem-Alexander en koningin Máxima zijn uitgestapt. Het wachten is nu op de balkonscène. Voor het paleis staan honderden mensen.

Rutte: weer ruimte om vooruit te kijken

Op Facebook heeft premier Rutte gereageerd op de Troonrede. "Zojuist heeft de Koning de Troonrede uitgesproken. Belangrijk daarin is de gedachte dat Nederland sterk is en dat wij er samen voor zorgen dat dit zo blijft. De Nederlandse economie heeft er in jaren niet zo goed voorgestaan. We zitten weer in de kopgroep van Europa. (...) Tegelijkertijd blijven we realistisch. We zijn er nog niet."

Pechtold: Troonrede te somber

Meest voorkomende woorden

Troonrede: Europa moet instroom vluchtelingen beperken

Een van de belangrijkste thema's uit de Troonrede was de vluchtelingencrisis. "Dit vraagt om scherpe keuzes voor beperking van de instroom en een betere verdeling over de lidstaten", zei koning Willem-Alexander.

Jurk van Máxima

De jurk van koningin Máxima is gebaseerd op de Japanse kamer in paleis Huis ten Bosch.

Beatrix keek toe tijdens rijtocht

Prinses Beatrix keek vanaf het Mauritshuis toe hoe haar zoon langsreed in de Gouden Koets.

Willem-Alexander tijdens de Troonrede

Troonrede afgelopen

"Nederlanders zijn steeds in staat de bakens te verzetten als omstandigheden daarom vragen. Tijdens de crisis van de afgelopen jaren hebben we die kracht opnieuw gezien. En met resultaat."

Lees hier de complete tekst van de Troonrede terug.

'Investeren in de samenleving'

"Nederland is een stabiel en aantrekkelijk land om in te leven. Ervoor zorgen dat dit zo blijft, vraagt om ieders inzet en om blijvend investeren in de samenleving. In een instabiele internationale omgeving en een samenleving in verandering dienen zich continu nieuwe vraagstukken aan. De komende periode staat voor de regering in het teken van bijdragen aan internationale stabiliteit en werken aan verder economisch herstel, aan groei van de werkgelegenheid en aan een goede uitvoering van de ingezette hervormingen."

Aankomst koning en koningin bij Ridderzaal

Tijdens het binnengaan van de Ridderzaal stapte koningin Máxima op haar jurk, waardoor ze bijna struikelde.

'Geen afwachtende houding vluchtelingen'

"De vluchtelingenstroom groeit en duldt geen afwachtende houding", zei koning Willem-Alexander. "De huidige situatie leidt tot spanningen in Europa."

Er is een integrale aanpak nodig, zo staat in de Troonrede. Het gaat dan onder meer om het tegengaan van mensensmokkel en een beter terugkeerbeleid.

Te hoge werkloosheid

Het is belangrijk dat iedereen het herstel gaat voelen, zei Willem-Alexander. "Er zijn nog te veel mensen die geen werk kunnen vinden."

'Geen reden om achterover te leunen'

We kunnen de toekomst met vertrouwen tegemoet zien, maar er is geen reden om achterover te leunen, zei koning Willem-Alexander tijdens de Troonrede.

Koning in Ridderzaal

De Gouden Koets is aangekomen op het Binnenhof. Tijdens het binnengaan van de Ridderzaal stapte koningin Máxima op haar jurk, waardoor ze bijna struikelde.

De troonrede kan elk moment gaan beginnen.

Zwaaiende koning en koningin

Wie zit waar?

Koning Willem-Alexander is onderweg naar de Ridderzaal om de troonrede voor te lezen. Wie zit waar in de Ridderzaal?

Vergadering Staten-Generaal begonnen

Terwijl de koning en koningin in de Gouden Koets stapten, opende Ankie Broekers-Knol de Verenigde Vergadering van de Staten-Generaal. Als voorzitter van de Eerste Kamer is Broekers-Knol ook de voorzitter van de Verenigde Vergadering.

Koning onderweg naar Ridderzaal

Na het klinken van het Wilhelmus is de Gouden Koets vertrokken bij paleis Noordeinde. Het is voorlopig de laatste keer dat de koets gebruikt wordt tijdens Prinsjesdag. De koets wordt na vandaag gerestaureerd.

Ridderzaal is er klaar voor

Gouden Koets onderweg naar paleis Noordeinde

De Gouden Koets is vertrokken bij de koninklijke stallen en is onderweg naar paleis Noordeinde. Daar vertrekt de koninklijke stoet om 13.00 uur naar het Binnenhof.

'Vertrouwen in kabinet gedaald'

Het vertrouwen in het kabinet is gedaald van 32 naar 23 procent, blijkt uit onderzoek van EenVandaag. Veel mensen zeggen dat ze in hun portemonnee nog weinig merken van de economische vooruitgang.

Drukte op het Binnenhof

Rutte: drukke, maar mooie dag

Premier Rutte heeft een videoboodschap opgenomen over Prinsjesdag en de Troonrede. Hij kijkt ernaar uit.

Tv-uitzending Prinsjesdag begonnen

Presentatie van de Miljoenennota

Demonstratie republikeins genootschap

Onder het motto Stop met de Troonrede demonstreert het Nieuw Republikeins Genootschap in Den Haag tegen de monarchie.

Drukte in Den Haag

Het begint al flink druk te worden in Den Haag.

Prinsjesdag te volgen op radio, tv en internet

SP'er Kooiman steunt politie

Drukte voor bakkers op Prinsjesdag

Verslaggever Ardy Stemerding sprak met de Haagse bakker Frans Hessing, die het altijd extra druk heeft op Prinsjesdag.

Minister Dijsselbloem ondertekent de Miljoenennota

Minister Dijsselbloem heeft de Miljoenennota ondertekend, voor die in het Koffertje werd gestopt. Er wordt dit jaar een ander koffertje gebruikt dan gebruikelijk. Dijsselbloem heeft gekozen voor de koffer die minister Lieftinck (1945-1952) gebruikte.

Bekijk de ondertekening hier terug via Periscope.

Minister Dijsselbloem met het Koffertje

Outfits politici ChristenUnie

De opvallendste verschijning bij ChristenUnie is Tweede Kamerlid Carola Schouten. Zij heeft vandaag een enorme blauwe hoed op.

Politie-acties in heel het land

In heel het land, op Den Haag na, zijn veel politiebureaus tussen 11.00 en 15.00 uur dicht. De agenten kijken dan op tv naar Prinsjesdag, in de hoop dat ze goed nieuws horen.

Toeschouwers langs de kant

Hoedjes op de basisschool

Bij basisschool Kompas in Leiden hebben ze gekke hoeden gemaakt, speciaal voor Prinsjesdag.

PvdA-Kamerlid Bouwmeester en haar dochter dragen allebei een hoedje

Burgerdeputatie uit Limburg

Elk jaar mag een van de provincies een zogeheten burgerdeputatie leveren voor Prinsjesdag. Dit jaar is Limburg aan de beurt, meldt de regionale nieuwssite 1Limburg. Bijna 200 Limburgers staan daarom langs de route van de rijtoer in Den Haag.

Schoolklas vanuit Capelle aan den IJssel naar Den Haag gekomen

Veel schoolkinderen in Den Haag

Op Den Haag Centraal Station maken schoolklassen zich op voor Prinsjesdag.

Buma in de kerk

Kleding minister Schippers

Slecht weer in Den Haag

Veel hoedjes in de trein

Wie draagt wat?

Het is een van de jaarlijks terugkerende rituelen van Prinsjesdag: de kleding van (vrouwelijke) politici. Van een aantal Kamerleden en kabinetsleden is al bekend wat ze dragen vandaag. Zo draagt Carla Dik-Faber van ChristenUnie een jurk die gemaakt is van de bekleding van treinbankjes.

Het koffertje is aangekomen

Opbouw begonnen