Twee van de zeven verdachten die deze week voor de rechter staan naar aanleiding van het geweld rondom Ajax - Maccabi Tel Aviv hebben een Palestijnse achtergrond. Een van hen, de 22-jarige Mahmoud A., woont in een asielzoekerscentrum. Een tweede verdachte, Mohammed B., is Syriër met een Palestijnse achtergrond die sinds 2015 in Nederland woont.
Op de middag van de wedstrijddag rent B. in een legerjas achter een kale man in blauw jack aan. In een gesprek met Nieuwsuur erkent hij dat hij te zien is op een video die rondgaat op social media. Op zijn linkermouw draagt B. een badge van de Palestijnse vlag. Met zijn rechterhand slaat hij met een riem richting de man. "Achteraf denk ik, misschien heb ik te snel gehandeld", zegt B. nu.
Een derde man, die filmt, roept: 'Sla hem' in het Arabisch en later 'fuck Israël'. Nieuwsuur keek samen met B. naar de beelden:
Naar eigen zeggen was de 26-jarige B. die donderdagmiddag rond 15.00 uur op het Spui in Amsterdam voor een pro-Palestijnse demonstratie. Hij is zeer actief binnen de pro-Palestijnse beweging. De in Syrië geboren Palestijn vluchtte negen jaar geleden naar Nederland. Hij heeft een verblijfsvergunning.
B. is een van de zeven verdachten die woensdag en donderdag voor de rechter moeten verschijnen. Het Openbaar Ministerie verdenkt hem van openlijke geweldpleging. De overige mannen worden verdacht van poging tot doodslag, (medeplichtigheid tot) openlijke geweldpleging, groepsbelediging en diefstal met geweld.
Ze maakten het gebaar van een keel doorsnijden.
"Ik zit met een oude man en een andere jongen veilig te demonstreren", blikt B. terug. "Aan de overkant zie ik zes van die Maccabi-hooligans naar ons zwaaien. Middelvinger opsteken, beledigen. Ze maakten het gebaar van een keel doorsnijden."
De activist heeft geen bewijs, maar hoopt dat er bij de zitting beelden van beveiligingscamera's komen om zijn verhaal te staven. B. voelde zich naar eigen zeggen bedreigd. "Toen ik thuiskwam, dacht ik: het was niet handig wat ik deed. Het was een stressvol moment. Ik wist niet wat ik moest doen."
Aanleiding voor geweld
Eerder meldde RTL Nieuws dat de video diezelfde donderdagmiddag door tienduizenden mensen is gezien en verspreid. Een autoverhuurbedrijf plaatst naast de video ook een bericht met wanneer Maccabi-supporters de metro naar de Johan Cruijff Arena zouden nemen ("wees daar strijders") en een foto van een gebalde vuist in een verharde motorhandschoen ("mensen zijn ready vandaag").
B. ontkent iets met verspreiding te maken te hebben. Hij kent de jongen die het bewuste filmpje maakte, maar zegt niet te weten wat er met de beelden is gedaan. "Het filmpje is echt gebruikt als aanleiding om te beginnen met geweld. Dat vind ik verschrikkelijk."
Na de wedstrijd is B. in het centrum van Amsterdam "om met vrienden koffie te drinken". Hij ontkent enige betrokkenheid bij de aanvallen die nacht. "Ik zag links en rechts mensen achter elkaar aan rennen. Ik heb me er niet mee bemoeid of in gemengd, maar ik heb het wel gefilmd."
De volgende dag, op 8 november, wordt B. thuis opgepakt. Ook daarvan circuleren beelden op internet.
Israëlische politie
Nieuwsuur identificeert ook de man die B. in de video achtervolgt. Hij is een Israëli die in het dagelijks leven als agent werkzaam is voor de Israëlische politie. In die rol is hij betrokken bij het Hoofdkwartier van Nationale Veiligheid - een overheidsorgaan dat de Israëlische regering adviseert over nationale veiligheidskwesties. Een familielid bevestigt dat hij met zijn zoon in Amsterdam was, omdat ze supporters zijn van Maccabi Tel Aviv.
De betrokken Israëli's doen op de dag zelf geen aangifte: ze beschouwen naar eigen zeggen het incident als een confrontatie van twee kanten. Of ze later alsnog aangifte hebben gedaan, wil het OM niet zeggen.
Drie dagen na de wedstrijd plaatst het Hoofdkwartier van Nationale Veiligheid een nieuw advies online. Ze waarschuwen Israëli's in het buitenland dat zij "zich bewust moeten zijn van de intentie van Pro-Palestijnen/terrorisme-aanhangers om gewelddadige aanvallen uit te voeren op Israëli, onder het mom van demonstraties en protesten".
Asielzoekerscentrum
De 22-jarige verdachte Mahmoud A. hangt de zwaarste straf boven het hoofd. Het Openbaar Ministerie verdenkt hem van poging tot doodslag. A. komt uit Khan Younis, een stad in het zuiden van de Gazastrook die sinds 7 oktober 2023 veelvuldig gebombardeerd is door Israël. Israël ziet de stad als Hamasbolwerk.
A. woont nu bijna een jaar in Nederland in een asielzoekerscentrum. Hij is volgens zijn advocaat in zijn eentje vanuit Libanon naar Nederland gevlucht.
Op een video die online rondgaat, is te zien hoe een man in een witte broek en op witte sneakers een andere man in een gele Maccabi-trui donderdagnacht tegen de grond werkt. Meerdere personen rennen op de Maccabi-supporter af en beginnen hem te schoppen. De man in de witte broek trapt drie keer richting zijn hoofd.
Volgens het OM deed de verdachte in een WhatsApp-groep de oproep om Joden aan te vallen.
De advocaat van Mahmoud A., Anis Boumanjal, laat weten dat A. op basis van andere beelden die avond is herkend. Hoewel A. die avond inderdaad een witte broek en witte schoenen draagt, weet de verdachte niet zeker of hij de man is die de schoppen uitdeelt, laat advocaat Boumanjal weten. A. vindt de beelden te onduidelijk.
Het advocatenkantoor van Boumanjal staat ook Rachid O. bij. Het OM verdenkt de 26-jarige man uit Utrecht van openlijke geweldpleging, het delen van informatie over het geweld en van groepsbelediging van Joden in een WhatsApp-groep.
Volgens de advocaat bedoelde O. met 'Joden' Maccabi-supporters. De advocaat: "Volgens het OM deed de verdachte in een WhatsApp-groep de oproep om Joden aan te vallen. Het ging daarbij om Maccabi-hooligans die tevens ook Joods zijn."
