'Gratie voor zoon van Joe Biden is een cadeautje voor Trump'
De Amerikaanse president Joe Biden kwam vannacht met een verrassend besluit door in de laatste weken van zijn presidentschap gratie te verlenen aan zijn zoon Hunter, ondanks eerdere beloften om dat niet te doen.
"Dat komt neer op een cadeautje voor Trump", zegt Amerikakenner en jurist Kenneth Manusama. "Als Trump in de toekomst allemaal presidentiële pardons verleent, kunnen de Democraten hem daar nu moeilijk op aanspreken."
Na jaren vol juridisch en politiek getouwtrek, werd de door schandalen achtervolgde Hunter Biden in juni schuldig bevonden aan het overtreden van de wapenwet. Bij de aanvraag van een wapen in 2018 kruiste hij 'nee' aan bij een vraag over drugsgebruik, terwijl hij op dat moment met een verslaving kampte.
Ook bekende hij schuld in een belastingzaak. Hij betaalde tussen 2016 en 2019 zo'n 1,4 miljoen dollar aan belastingen niet.
Deze maand zou Hunter zijn straf te horen krijgen, maar zo ver zal het niet meer komen. President Biden vindt dat zijn zoon oneerlijk is behandeld en daarom verleent hij hem gratie. De rechter zegt dat hij de aanklachten laat vallen zodra het presidentieel pardon is aangevraagd.
Founding fathers
De bevoegdheid van de president om gratie te verlenen is vastgelegd in de Amerikaanse grondwet. Dat gaat terug naar de founding fathers; Alexander Hamilton introduceerde het concept. Critici wezen toen al op de mogelijkheid om misbruik te maken van het privilege, maar het werd alsnog in de grondwet opgenomen.
In dat grondwetsartikel werd ook vastgelegd dat de president geen toestemming van het congres nodig heeft om gratie verlenen. Het moet dan wel gaan om federale misdrijven. Zowel belastingfraude als het overtreden van de wapenwet valt daaronder.
"Voorheen was het zo dat presidenten konden worden vertrouwd om gematigd om te gaan met dit wetsartikel", zegt Manusama. "Maar de afgelopen decennia werd de wet al vaker ingezet voor doeleinden die als controversieel werden gezien."
Zo gebruikte Bill Clinton het gratiemiddel om zijn halfbroer te beschermen, die schuldig was bevonden aan cocaïnegebruik. Trump verleende gratie aan Charles Kushner, de schoonvader van zijn dochter Ivanka, nadat hij jaren eerder schuld had bekend aan belastingontduiking en het doen van illegale campagnebijdragen. Kushner werd dit weekend door Trump voorgedragen als de nieuwe ambassadeur voor de VS in Frankrijk.
Gepolitiseerd proces
"Geen enkel redelijk persoon die naar de feiten van Hunters zaken kijkt, kan tot een andere conclusie komen dan dat hij werd uitgekozen omdat hij mijn zoon is. En dat is fout", zo verdedigde Biden zijn besluit.
Volgens Kenneth Manusama waren de processen inderdaad gepolitiseerd. "Nadat Hunter al een schikking had getroffen met justitie, werd onder druk van Republikeinse congresleden alsnog een speciaal aanklager aangesteld. Zo ver zou het normaal nooit komen bij dit soort delicten. Omdat het om de zoon van president Biden gaat, hebben de Republikeinen er heel veel druk op uitgeoefend."
En dus hoopt president Biden dat Amerikanen "begrijpen waarom een vader en een president dit besluit neemt". Daarbij speelt waarschijnlijk mee dat Trump beloofd heeft om wraak te nemen op zijn politieke tegenstanders als hij weer aan de macht komt. Zijn kabinetsbenoemingen wekken de indruk dat hij van plan is om de daad bij het woord te voegen. Manusama: "Het is zeker aannemelijk dat ze ook achter Hunter Biden aan zouden gaan."
6 januari
Maar volgens Manusama kan de gratieverlening op termijn negatief uitpakken voor de Democratische Partij. Trump heeft zijn aanhangers die op 6 januari 2021 het Capitool bestormden de afgelopen jaren meermaals gratie beloofd. Nadat Biden vannacht met zijn verklaring kwam, haakte Trump daar gelijk op in.
"Is de gratie die Joe aan Hunter gaf ook van toepassing op de J-6 gijzelaars, die nu al jaren gevangen zitten?", schreef Trump op zijn sociale mediaplatform Truth Social. "Wat een misbruik en dwaling van justitie!"
Bidens besluit is dan ook niet goed voor de geloofwaardigheid van zijn partij, denkt Manusama. "Als je jarenlang campagne voert door Trump neer te zetten als gevaar voor de democratische rechtsstaat, heb je in de ogen van een deel van de kiezers nu nog weinig recht van spreken."
Vanuit Democratische hoek klinkt dan ook kritiek. Zo zegt congreslid Greg Staunton dat hij "respect heeft voor president Biden", maar denkt dat hij "er in dit geval naast zit". De Democratische gouverneur van Colorado Jared Polis zegt teleurgesteld te zijn dat Biden "zijn familie voor het landsbelang laat gaan".
Nu Biden zelf ook gratie heeft verleend uit persoonlijke overwegingen, wordt de politieke prijs die Trump daarvoor zal betalen kleiner, redeneert Manusama. "Als de Democraten daar nu kritiek op hebben, kan Trump stellen dat Biden hetzelfde heeft gedaan. Hij neemt in feite alle munitie uit handen van de Democraten."
