Sjors Hofstede
datajournalist Nieuwsuur
Het hoofd van vluchtelingenorganisatie UNHCR Nederland zegt tegen Nieuwsuur "geschokt en bezorgd" te zijn dat Nederland fors minder VN-vluchtelingen opneemt. Nu komen er jaarlijks zo'n 500 kwetsbare vluchtelingen naar Nederland via de VN. Dat aantal gaat naar 200, zo spraken de coalitiepartijen eind vorige maand af in de asieldeal.
Door het coalitiebesluit zakt Nederland op het lijstje van welvarende landen dat vluchtelingen opneemt uit VN-vluchtelingenkampen van over de hele wereld. Nu staat Nederland nog op plek 12 (van 27 landen), met jaarlijks gemiddeld 29 VN-vluchtelingen per miljoen inwoners. Straks zijn dat nog elf VN-vluchtelingen per miljoen inwoners.
Daarmee zakt Nederland naar plek 18 (te zien op de tweede slide):
- Nieuwsuur
- Nieuwsuur
"Als je de regie wilt hebben over aankomsten in Nederland en als je je wilt inzetten voor vluchtelingen, dan is het gewoon belangrijk om juist legale routes open te houden", zegt Andrea Vonkeman, hoofd van UNHCR Nederland. "Het gaat hier om de meeste kwetsbare vluchtelingen. Ze zijn gevlucht naar een ander land en zijn daar niet veilig."
De meeste Nederlandse VN-vluchtelingen kwamen in 2023 uit Syrië. Ook kwamen er grote groepen uit Congo, Eritrea en Sudan. Het gaat om mensen die niet de Nederlandse asielprocedure hoeven te doorlopen. Zij zijn geselecteerd door de VN, en de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) bekijkt vervolgens wie recht heeft op een verblijfsstatus. De vluchtelingen krijgen meteen een sociale huurwoning en kunnen aan het werk.
- Nieuwsuur
- Nieuwsuur
Niet alle partijen binnen de coalitie zijn blij met de keuze om minder VN-vluchtelingen op te nemen. "Dit zijn de mensen die je hier wel wilt hebben", zei VVD-leider Dilan Yesilgöz eerder deze maand tegen Nieuwsuur. "Maar we kunnen ermee leven dat we het aantal tijdelijk omlaag brengen, omdat de druk op de asielketen in Nederland momenteel enorm is."
NSC-Kamerlid Diederik Boomsma noemt het een "pijnlijke maatregel" en hoopt dat de verlaging tijdelijk is. Van coalitiepartijen PVV en BBB is bekend dat zij geen moeite hebben met de maatregel. BBB-leider Caroline van der Plas vindt dat er "ook andere landen" zijn "die mensen kunnen opvangen". De partijen laten aan Nieuwsuur weten dat zij nog steeds achter de maatregel staan, ondanks de kritiek van UNHCR.
Ook minister Marjolein Faber van Asiel en Migratie staat achter het besluit. In het begrotingsdebat van 7 november zei ze "dat de druk op de opvang en het hele systeem zo groot is dat het gewoon niet meer verantwoord is om in dezelfde mate door te gaan met hervestiging". Faber kwam in datzelfde debat hard in botsing met Kamerleden van onder meer SP, CDA, ChristenUnie en D66. Ze vinden Faber onduidelijk en hebben de indruk dat ze niet genoeg kennis van zaken heeft en dingen door elkaar haalt.
In de asieldeal heeft de coalitie meerdere maatregelen aangekondigd om de komst van asielzoekers naar Nederland te verlagen. De meeste van die maatregelen moeten nog worden uitgewerkt. Het ministerie van Asiel en Migratie laat weten dat de rem op het aantal VN-vluchtelingen in het nieuwe jaar ingaat.
