Oliebedrijf Shell wil dat de Verenigde Staten zich blijven houden aan het klimaatakkoord van Parijs. Daarin spraken vrijwel alle landen in 2015 af om klimaatopwarming tegen te gaan, maar aankomend president Donald Trump heeft aangekondigd om de VS, een van 's werelds grootste uitstoters, terug te trekken uit het verdrag.
"Wij hebben stabiel overheidsbeleid nodig", zegt Frans Everts, president-directeur van Shell Nederland in Nieuwsuur. "Meerdere bedrijven roepen Amerika op om in het akkoord van Parijs te blijven. En ik denk dat wij dat ook zouden zeggen."
Onder andere Darren Woods, topman van het Amerikaanse oliebedrijf Exxon Mobil, waarschuwde Trump al om niet uit het Parijsakkoord te stappen. "De rol van de overheid is extreem belangrijk", zei hij op de klimaattop in de Azerbeidzjaanse hoofdstad Bakoe.
Met verdrag in de hand naar de rechter
Het klimaatverdrag van Parijs was voor milieuorganisaties juist aanleiding om Shell voor de rechter te dagen. Met het verdrag in de hand hadden ze een juridische basis voor hun aanklacht dat het oliebedrijf te weinig zou doen om z'n uitstoot te verlagen. Milieudefensie eiste dat Shell de uitstoot van al zijn producten voor 2030 met 45 procent zou verminderen.
Drie jaar geleden oordeelde de rechter dat ook bedrijven een verplichting hebben om klimaatverandering tegen te gaan. Shell moest de eigen CO2-uitstoot en die van klanten inderdaad fors reduceren.
Maar in hoger beroep oordeelt het hof vandaag in het voordeel van Shell. Tot opluchting van Everts. "We hebben hier hard aan gewerkt. We hebben hetzelfde doel als Milieudefensie, maar een gang naar de rechter is niet de oplossing voor het probleem."
Het hof onderkent dat klimaatverandering mensenrechten in gevaar brengt, waarvoor ook individuele bedrijven verantwoordelijk kunnen worden gehouden. Maar het heeft weinig zin om Shell meer te laten doen dan andere energieproducenten, volgens het hof. En Shell is al op weg om de eigen uitstoot te verminderen, oordeelt de rechter. "Al bijna 60 procent van het doel hebben we gehaald", zegt Everts.
Maar voor het grootste deel ging de zaak niet om Shells eigen uitstoot, maar om die van klanten, bijvoorbeeld in benzineauto's. In de praktijk is het te complex om Shell hiervoor een reductiepercentage op te leggen, vindt het hof. Want een bedrijf dat bijvoorbeeld energie op kolen opwekt kan via Shell overstappen op gas. Dat is beter voor het klimaat, maar de extra klant zou tot wel een hogere totale uitstoot voor Shell leiden.
Waar het klimaat vooral bij gebaat is, volgens Shell-directeur Everts, is "ambitieus overheidsbeleid". Als overheden nieuwe "spelregels en infrastructuur creëren" levert dat voor bedrijven als Shell de zekerheid om te "investeren en samen met onze klanten die overstap te maken".
Shell: niet van plan sneller te reduceren
Experts zeggen tegen de NOS dat de uitspraak van het hof wel een kans biedt voor milieuorganisaties om Shell alsnog juridisch aan te pakken. De rechter zegt namelijk dat investeringen in nieuwe olie- en gasvelden op gespannen voet kunnen staan met de klimaatdoelstellingen. Driekwart van Shells investeringen gaan nog altijd naar olie en gas.
Wereldwijd stegen de investeringen in groene energie de afgelopen jaren juist razendsnel:
En Shell is voorlopig niet van plan om de fossiele investeringen sneller naar beneden te brengen. Everts: "We hebben heel duidelijk gezegd dat we onze olieproductie die we al omlaag hebben gebracht, dat we die nu stabiel houden."
Milieudefensie-directeur Donald Pols: "Shells huidige uitstoot is een bijdrage aan de schending van de mensenrechten, stelt de rechter heel duidelijk. Als ik Shell was zou ik daar toch een stuk minder gerust op slapen."
