De Europese klimaatdienst Copernicus zegt dat 2024 het warmste jaar op aarde gaat worden sinds het begin van de metingen. Dat kan alleen nog veranderen als de gemiddelde temperatuur de rest van het jaar bijna 0 bedraagt en dat is een illusie.
Copernicus vergeleek de gemiddelde temperatuur op aarde in de eerste tien maanden van dit jaar met die tussen 1991 en 2010. De temperatuur lag in die maanden 0,71 graden hoger. 2024 passeert daarmee 2023 als warmste jaar ooit. In de eerste 10 maanden van dat jaar was de temperatuur 0,16 graden lager dan in 2024.
"Het zat er eigenlijk al een paar maanden in, omdat het eerste half jaar van dit jaar dermate warm was dat duidelijk werd dat 2024 nog warmer zou worden dan 2023", zei klimaatwetenschapper Bart Verheggen van het KNMI in het NOS Radio 1 Journaal. "Dat was verrassend omdat 2023 een extreem record was. Dus dat 2024 daar nog een keer overheen gaat, is wel bijzonder."
Bij de opwarming dit jaar speelden ook andere factoren een rol, zoals vulkaanuitbarstingen en El Niño. Dat laatste is een terugkerend weerfenomeen waarbij het water in de Stille Oceaan voor de kust van Zuid-Amerika enige tijd opwarmt. Dat beïnvloedt het weer wereldwijd. Maar ook zonder deze factoren ziet de Europese klimaatdienst dat de temperatuur op aarde blijft stijgen.
1,5 graad
Volgens Copernicus wordt 2024 ook het eerste jaar dat de aarde 1,5 graad en mogelijk 1,55 graad warmer is dan in de periode 1850-1900, toen het verbranden van de fossiele brandstof steenkool voor de industrie op gang kwam. Verbranding van fossiele brandstoffen als steenkool, olie en aardgas is de belangrijkste oorzaak van de opwarming van de aarde.
Dit jaar wordt de 1,5 graad opwarming ten opzichte van het pre-industriële tijdperk gepasseerd, meldt Copernicus:
Zo'n 200 landen besloten in 2015 in Parijs dat de opwarming van de aarde over meerdere jaren gemiddeld tot 1,5 graad beperkt moest blijven of in ieder geval ruim onder de 2 graden. Zo niet, dan zou dat rampzalige gevolgen kunnen hebben, zoals hittegolven, droogtes, overstromingen als gevolg van extreme regenval en een zeespiegelstijging.
"Voor het Parijs-akkoord betekent die 1,5 graad van dit jaar in eerste instantie niet zo heel veel", zei Verheggen. "Want die 1,5 graad van het Parijs-akkoord moet je zien als een gemiddelde over meerdere jaren. Een piek boven die 1,5 betekent niet automatisch dat we daarmee het Parijs-akkoord definitief achter ons hebben gelaten."
Klimaattop
Wetenschappers van de Verenigde Naties zeiden vorige maand dat de opwarming van de aarde gemiddeld nog onder de 1,5 graad kan blijven, maar dan moeten er wel dringend extra maatregelen worden genomen. Wanneer landen al hun huidige plannen uitvoeren zou de opwarming afnemen tot circa 2,8 en mogelijk zelfs 2,6 graden.
Niet toevallig publiceert Copernicus zijn meetresultaten een week voor de klimaattop in Azerbeidzjan. Op deze top wordt onder meer gesproken over de financiering van de klimaatmaatregelen om de opwarming van de aarde zo beperkt mogelijk te houden.
Wat er ook afgesproken wordt, de opwarming is niet terug te draaien. "Dat komt doordat CO2 zo ontzettend lang in de lucht blijft hangen", aldus Verheggen. "Zelfs als we geen CO2 meer uitstoten, en daar moeten we toch naar toe, zelfs dan zal het niet gaan afkoelen."
