Sissen, nafluiten, naroepen en ongepaste opmerkingen maken: sinds 1 juli is seksuele straatintimidatie strafbaar. In drie steden - Rotterdam, Utrecht en Arnhem - loopt een pilot waarbij undercover boa's plegers van straatintimidatie op heterdaad proberen te betrappen. In Rotterdam komt binnenkort voor het eerst iemand voor de rechter.
In de drie steden gaan boa's, gekleed in burger, in koppels de straat op om plegers van straatintimidatie te spotten, te volgen, en als daar aanleiding toe is, aan te houden.
Een seksueel getinte opmerking is daarvoor niet genoeg. De intimidatie moet 'vreesaanjagend, vernederend, kwetsend of onterend' zijn, zo schrijft de nieuwe wet voor. Daders kunnen een celstraf krijgen van hoogstens drie maanden of een geldboete van maximaal 10.000 euro.
De verdachte die op 2 oktober in Rotterdam voor de rechter moet komen, zou een vrouw verbaal hebben geïntimideerd en bij de heupen hebben beetgepakt. In Utrecht komt later in oktober ook een verdachte voor de rechter. In Arnhem hebben boa's nog geen proces-verbaal op kunnen stellen om aan de rechter voor te leggen.
Undercover boa Bryan is getraind om straatintimidatie te herkennen. Hij legt uit hoe ingewikkeld het is om daadwerkelijk tot een aanhouding over te gaan:
Dat er na 2,5 maand pas één casus in Rotterdam tot een rechtszaak is gekomen, ziet de Rotterdamse wethouder Pascal Lansink-Bastemeijer (Handhaving, VVD) niet als een teleurstelling. "We zijn pas net gestart. We hebben mensen moeten trainen. We zien dat we steeds beter worden in wat we doen."
Door actief te handhaven op seksuele straatintimidatie, denkt Lansink-Bastemeijer uit te stralen dat dit gedrag in Rotterdam niet wordt getolereerd. "84 procent van de vrouwen in Rotterdam heeft wel eens last gehad van seksuele straatintimidatie. Vrouwen mijden stukken stad omdat ze zich onveilig voelen. Ik vind het mijn taak als wethouder om daar een norm in te stellen."
'Pakkans blijft klein'
Criminoloog Tamar Fischer deed onderzoek naar seksuele straatintimidatie in Rotterdam. Zij onderschrijft de ernst van het probleem, maar is sceptisch over de nieuwe aanpak. "Ik denk dat de strafbaarstelling en de handhaving niet heel veel gaan helpen. De pakkans blijft natuurlijk heel klein. Je moet er maar net bij zijn, het goed interpreteren en zien welke jongen uit de groep het doet."
Daarnaast denkt Fischer dat straatintimidatie strafbaar stellen daders er niet van zal weerhouden het te blijven doen. "Het is impulsief. Mensen doen het om hun mannelijkheid te tonen in een groep. Zij maken geen rationele kosten- en baten-afweging voordat ze iets roepen. Dat geldt overigens niet alleen voor jongeren, maar ook voor oudere mannen."
Undercover boa Bryan Keehnen denkt dat zijn werk wel degelijk effect heeft: "Ik vind het zeer zinnig. Ik denk ook, als de eerste zaak die nu wordt behandeld bekrachtigd wordt, het een signaal is naar de rest. En dat er meer slachtoffers opstaan die zeggen: hé, ze kunnen er wat mee."
