Kritische geluiden over plannen voor asiel, natuur en onderwijs

Vanuit allerlei sectoren komen reacties op het regeerprogramma dat vandaag door kabinet-Schoof is gepresenteerd.

Hieronder hebben we de reacties verzameld over de belangrijkste thema's. Bekijk hier de belangrijkste punten uit het regeerakkoord.

Ook vanuit de politiek komen veel reacties. Bekijk die in ons liveblog.

Asiel en migratie

Het kabinet wil een asielcrisis uitroepen. Daarmee zijn er direct meer maatregelen mogelijk om de asielinstroom te beperken.

De voornemens van het kabinet om de Spreidingswet in te trekken en een zogenoemde asielbeslisstop in te voeren, baren het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) "grote zorgen". "Als de asielinstroom niet gelijktijdig daalt, is het risico groot dat er onvoldoende opvanglocaties zijn. Op korte termijn zal de asielopvang voor onze bewoners hierdoor eerder verslechteren dan verbeteren", stelt de organisatie.

Het COA is positief over plannen om in te zetten op betere arbeidsparticipatie van nieuwkomers.

VN-Vluchtelingenorganisatie UNHCR moedigt het kabinet aan zich in te zetten voor asiel en migratie. "Het beschermen van vluchtelingen hier in Nederland is niet alleen een wettelijke verplichting volgens het EU- en internationaal recht, maar ook waar de meerderheid van de Nederlanders voor staat. Nederland is altijd een voorvechter geweest van mensenrechten, rechtvaardigheid en gelijkheid. Het is belangrijk dat dit erfgoed behouden blijft."

Volgens Vluchtelingenwerk Nederland kiest het kabinet voor onrechtmatige maatregelen die het asielsysteem zullen ontwrichten en tot chaos zullen leiden. De organisatie zegt dat het uitroepen van een asielcrisis de problemen niet zal oplossen.

"Streng zijn over de ruggen van vluchtelingen en dit uitstralen lijkt voor het kabinet belangrijker dan het oplossen van problemen. We maken ons dan ook ernstige zorgen om de aangekondigde maatregelen. Vluchtelingen zullen hier een hoge prijs voor betalen."

Landbouw en visserij, voedselzekerheid en natuur

Verschillende boerenactiegroepen zijn kritisch over de plannen in het regeerprogramma. Het kabinet komt met vergaande plannen om de mestcrisis te beteugelen. Ook moeten boeren gaan helpen bij het herstellen van de meest kwetsbare natuur in Nederland.

Land- en Tuinbouw Organisatie (LTO) vindt de mestplannen "inhoudelijk niet te verdedigen en procesmatig teleurstellend". In een verklaring staat: "Met onze sector valt te praten over een uitweg uit de mestcrisis, ook als daar pijnlijke maatregelen voor nodig zijn, maar dan wél in samenhang met nieuw perspectief. Voor de korte termijn is dat perspectief echt keiharde noodzaak, als we willen voorkomen dat honderden boeren bankroet gaan."

Volgens landbouworganisatie Agractie mag het regeerprogramma wel wat concreter. Zo mist de organisatie onder meer een samenhangende visie op natuur- en stikstofbeleid. Agractie ziet "geen concrete stappen anders dan dat een aantal denklijnen zijn uitgezet."

Volgens Greenpeace laat het kabinet met de nieuwe plannen de natuur en het klimaat in de steek. "Met dit beleid ramt het kabinet met een sloopkogel onze natuur aan gort."

Natuurmonumenten zegt dat de maatregelen die het kabinet wil nemen niet in verhouding staan tot de natuurambities die het kabinet zegt te willen behalen. "Zowel middelen als maatregelen zijn afgezwakt, terwijl we juist een tandje bij moeten zetten om de natuur te herstellen", aldus de natuurorganisatie. Natuurmonumenten spreekt van "kortetermijndenken".

Milieudefensie vindt dat het kabinet veel te weinig doet aan het tegengaan van de opwarming van de aarde. De fossiele subsidies worden niet afgeschaft, zegt de klimaatorganisatie. Er worden "schijnoplossingen" gekozen.

Onderwijs

Ook in de onderwijssector wordt kritisch gereageerd op de plannen van het kabinet. In het regeerprogramma staat dat er fors wordt bezuinigd.

Universiteiten van Nederland zegt dat het kabinet met de bezuinigingen de eigen glazen ingooit. "De bezuinigingen op onderwijs en onderzoek zullen ertoe leiden dat het verdienvermogen van Nederland verslechtert. We zullen nog grotere tekorten op de arbeidsmarkt krijgen én er zal baanbrekend onderzoek uit Nederland verdwijnen", zegt de koepelorganisatie van veertien universiteiten. "Door het wegbezuinigen van die beurzen wordt de basis van de wetenschap weer wankel gemaakt. "

Volgens de Landelijke Studentenvakbond (LSVb) worden de jonge generaties "kapot bezuinigd". De vakbond is van plan "keihard" actie te voeren.

De Nederlandse Federatie van Universitair Medische Centra (NFU) begrijpt niks van de bezuinigingen op onderwijs en onderzoek. De organisatie, die zeven umc's vertegenwoordigt, zegt dat dit de samenleving "ongekend hard" gaat raken. "Dit vertaalt zich één op één door in minder onderzoek naar nieuwe kankermedicijnen of innovatieve behandelingen voor zeldzame ziektes. Ook kunnen de umc 's minder onderzoek doen naar oplossingen om administratieve lasten te verminderen, de zorg betaalbaar te houden en gezondheidsverschillen in de wijk te verminderen."

Bestaanszekerheid

Een belangrijk thema tijdens de verkiezingen was bestaanszekerheid. In het regeerprogramma staat dat iedereen er in koopkracht op vooruit gaat.

De FNV, de grootste vakbond van Nederland, valt op dat er vandaag niet meer is gepresenteerd dan eerder in het hoofdlijnenakkoord stond. Voorzitter Tuur Elzinga is vooral teleurgesteld als het over de pensioenen gaat. "De groep van bijvoorbeeld politieagenten en docenten werd vaak benoemd, maar er wordt niks voor geregeld. Geen vroegpensioen, wel bezuinigingen. De campagne gaf hoop, maar die wordt nu de grond ingeboord."

Wonen en volkshuisvesting

Jaarlijks wil het kabinet 100.000 extra woningen bouwen en daarvoor worden 'afdwingbare' afspraken gemaakt met gemeenten.

Het Interprovinciaal Overleg (IPO), dat de provincies vertegenwoordigt, is blij dat dat het kabinet een rol ziet weggelegd voor de provincies op het gebied van woningbouw, natuur en stikstof. Wel wijst het IPO erop dat voor die dossiers duidelijke keuzes nodig zijn. Zo kunnen er pas genoeg woningen komen als er weer wegen worden aangelegd en is er een oplossing nodig voor de problemen met het stroomnet.

De Woonbond is positief over de plannen in het regeerprogramma om de jaarlijkse huurverhogingen zo veel mogelijk te remmen. Het kabinet wil afspraken maken met woningcorporaties over huurverhogingen. "Dat biedt een opening om een volgende huurexplosie te voorkomen."

Buitenlandse zaken en defensie

De plannen voor het buitenlandbeleid en defensie veranderen niet veel in vergelijking met die van het vorige kabinet. Wel wordt er fors bezuinigd op ontwikkelingshulp, tot grote onvrede van hulporganisaties.

Volgens de hulporganisaties CARE Nederland en Dutch Relief Alliance raken deze bezuinigingen niet alleen mensen in kwetsbare posities wereldwijd, maar ook de internationale positie van Nederland. "Klimaatverandering, conflicten en armoede stoppen niet bij landsgrenzen. Wat elders gebeurt, heeft onvermijdelijk gevolgen voor ons hier in Nederland."