'Bouwbedrijven en Britse autoriteiten verantwoordelijk voor brand Grenfell Tower'

De dodelijke brand in de Grenfell Tower is veroorzaakt door "decennialang falen" van de Britse autoriteiten, de bouwsector en bedrijven. Dat is de conclusie van het tweede en laatste deel van een groot onderzoek naar de brand in de Londense woontoren in 2017.

"De bewoners zijn jarenlang en op allerlei manieren in de steek gelaten door degenen die verantwoordelijk waren voor de veiligheid van het gebouw en de bewoners", zegt de leider van het onderzoek Sir Martin Moore-Bick.

Bij de brand kwamen 72 bewoners om het leven, onder wie 18 kinderen. Tientallen mensen raakten gewond. Het was de dodelijkste brand in een woongebouw in het Verenigd Koninkrijk sinds de Tweede Wereldoorlog.

Brandbare gevelbekleding

In het langverwachte eindrapport wijzen de onderzoekers vooral naar de bouwbedrijven die betrokken waren bij het onderhoud en de renovatie van de woontoren. Daarbij is brandbare gevelbekleding aangebracht, waardoor het vuur zich snel verspreidde. De producent van het materiaal zou geweten hebben dat het gevaarlijk was en dat bewust hebben verzwegen.

Ook de overheid en het lokale bestuur worden verantwoordelijk gehouden. Zo was de Conservatieve regering zich een jaar voor de brand "goed bewust" van de dodelijke risico's van de brandbare gevelbekleding, stellen de onderzoekers.

Het 1700 pagina's tellende rapport is het tweede deel van een onafhankelijk onderzoek dat in 2017 begon. Uit het eerste deel, dat in 2019 werd gepubliceerd, bleek onder meer dat de Londense brandweer niet goed was voorbereid en dat er verkeerde besluiten waren genomen. Zo adviseerde de brandweer mensen aanvankelijk om binnen te blijven en werd te laat begonnen met evacueren.

"Niet iedereen draagt evenveel verantwoordelijkheid voor de uiteindelijke ramp", zegt Moore-Bick. "Maar zoals onze rapporten aantonen, hebben ze er allemaal op de een of andere manier aan bijgedragen. In de meeste gevallen door incompetentie, maar in sommige gevallen door oneerlijkheid en hebzucht."

Kortsluiting

In de nacht van 14 juni 2017 brak in het westen van Londen brand uit in woontoren van 24 verdiepingen. Het vuur ontstond na kortsluiting in een koelkast op de vierde verdieping en greep daarna razendsnel om zich heen. Het gebouw brandde volledig uit.

In de Grenfell Tower in de dure wijk Kensington and Chelsea zaten vooral sociale huurwoningen. Veel mensen die er woonden hadden een migratieachtergrond. Al snel bleek er van alles mis te zijn met de brandveiligheid van de toren.

Bekijk hier een terugblik op de nacht van de ramp:

Sir Moore-Bick stelt dat alle doden als gevolg van de brand hadden kunnen worden voorkomen. Dat was ook de conclusie na een eerder onderzoek uit 2022. Daarin verweet hoofdonderzoeker Richard Millett bouwbedrijven, brandweer en lokale bestuurders incompetentie en oneerlijkheid, vanwege genegeerde waarschuwingen over de gevelbekleding.

Eind juli bleek uit overheidscijfers dat nog zeker 3280 woongebouwen in het Verenigd Koninkrijk gevaarlijke en licht ontvlambare gevelbekleding hebben. Onderzoeker Sir Moore-Bick zegt dat er sinds de brand in de Grenfell Tower wel een aantal stappen zijn gezet, maar dat "een fundamentele verandering in de houding in de bouwsector" nodig is.

In het rapport worden meerdere aanbevelingen gedaan, waaronder strengere regels voor brandveiligheid, een nationale brandweer- en reddingsopleiding en één onafhankelijke toezichthouder voor de bouwsector.

Excuses

Premier Keir Starmer heeft in het Lagerhuis namens de Britse staat excuses aangeboden aan de slachtoffers en belooft gerechtigheid.

De politie in Londen onderzoekt de brand los van het rapport om te bepalen of er strafrechtelijke aanklachten moeten worden ingediend. Er zijn 19 bedrijven en 58 personen aangemerkt als verdachte. Wie zij zijn is niet bekendgemaakt. Ze kunnen worden aangeklaagd voor onder meer dood door schuld, dood door nalatigheid en fraude.