'Zo'n 12.500 bedrijven gered door coronasteun'
De coronasteunmaatregelen hebben waarschijnlijk het faillissement van zo'n 12.500 bedrijven voorkomen. Economen van Rabobank hebben dat uitgerekend. Het aantal is een schatting, omdat niet met zekerheid kan worden vastgesteld hoe de economie zich had ontwikkeld zonder overheidssteun. Nederland telt zo'n 430.000 bedrijven, zzp'ers uitgezonderd.
Toen de coronapandemie uitbrak en een lockdown werd ingevoerd, verwachtten economen aanvankelijk een faillissementsgolf. Maar hoewel veel winkels en cafés hun deuren niet mochten openen, gingen heel weinig bedrijven failliet. Dit kwam onder meer door financiële steun van de overheid.
Nog meer bedrijven gered
Ondernemers konden een beroep doen op verschillende maatregelen, zoals de Noodmaatregel Overbrugging voor Werkgelegenheid (NOW) om de lonen door te betalen, de Tegemoetkoming Vaste Lasten (TVL) en uitstel van belastingbetaling.
Al met al concluderen de Rabobank-economen dat mede dankzij deze maatregelen zo'n 12.500 bedrijfsfaillissementen tussen halverwege 2020 en 2024 zijn voorkomen. En dat effect houdt voorlopig nog aan: verwacht wordt dat er de komende drie jaar 5000 bedrijven zijn die alleen dankzij de steunmaatregelen uit het verleden overeind blijven.
Met name horeca, winkels en kappers maakten gebruik van de steunmaatregelen, zegt Igor Dzambo, die bij het onderzoek betrokken was. Hij noemt 12.500 een groot aantal. "Op het moment dat de coronasteun er niet was geweest, dan was de werkloosheid verder opgelopen en had de economie een flinke deuk gehad met meer faillissementen."
Ter vergelijking: in 2008, rond de kredietcrisis, ontvingen bedrijven geen overheidssteun. Erna lag het aantal faillissementen op iets meer dan 2000 per kwartaal, veel meer dan de ongeveer 500 in 2021 en 2022. De economen spreken daarom van een succesvolle overheidsinterventie, maar die kwam wel met een prijs.
"Veel bedrijven die toch al op omvallen stonden, werden afhankelijk van de steun. Zij hebben hun faillissement weten uit te stellen, waardoor zij arbeid en kapitaal wisten vast te houden. Maar dat zit gezonde bedrijven in de weg", zegt Dzambo.
Ook Centraal Planbureau constateerde dat de maatregelen werkloosheid hebben voorkomen, maar dat de steun te breed en te lang is doorgezet.
Sinds 2022 stijgt het aantal bedrijfsfaillissementen weer. Het aantal is de afgelopen zes kwartalen opgelopen, maar is met zo'n 1100 per kwartaal nog steeds relatief laag.
