CPB: rigoureuze coronasteun werkte, maar duurde te lang
De economische ellende die corona veroorzaakte was veel groter geweest zonder de gigantische economische steunpakketten. Wel hield die steun te lang aan. Tot die conclusie komt het Centraal Planbureau (CPB) in een onderzoek naar de effecten van de coronasteun.
Vrijwel meteen aan het begin van de eerste coronagolf tuigde het kabinet een steunpakket van 30 miljard euro op. Daarmee konden ondernemers hun personeel en vaste lasten doorbetalen. Ook mochten ze later belasting betalen en zzp'ers konden bij de gemeente aankloppen voor inkomenssteun.
Dat heeft geholpen. De Nederlandse economie kromp weliswaar met 8 procent in de eerste drie coronamaanden, maar die pijn werd vooral door de overheid genomen. Met name de werkloosheid bleef laag door de overheidssteun. Ook in vergelijking met andere Europese landen bleef Nederland het goed doen.
Stootkussen
CPB-onderzoeker Bastiaan Overvest prijst de improvisatiekunsten van het kabinet-Rutte III: "Dit pakket was echt een stootkussen voor de economie. Er was angst voor complete stilstand, maar hierdoor ontstond het vertrouwen dat, ook in een pandemie, de economie kon herstellen."
Er is ook kritiek. Tijdens de coronacrisis gaf de Nederlandse overheid volgens de berekening van het planbureau aan bedrijven voor zo'n 86 miljard euro aan steun. Het CPB zegt dat het kabinet de pakketten eerder had moeten afbouwen. Dat gebeurde bijvoorbeeld wel bij de TOZO, de inkomenssteun voor zelfstandigen. Bij het tweede steunpakket moesten zzp'ers aan meer regels voldoen om in aanmerking te komen.
Die strengere voorwaarden hadden ook toegepast moeten worden op de steun die ondernemers kregen voor het betalen van personeel en vaste lasten. Ook mochten ondernemers te lang hun belasting uitstellen, zegt het CPB.
Daardoor draaide de economie zelfs een periode te hard, denkt ook CPB-onderzoeker Overvest: "De arbeidsmarkt bleef krap en de economie bleef groeien. Toch bleef de steun doorgaan. Dat had men eerder kunnen afbouwen." Tijdens de pandemie bleef het aantal faillissementen laag en daalde zelfs even. Inmiddels loopt het aantal faillissementen weer iets op. Meer ondernemers vragen om hulp bij het afbetalen van bijvoorbeeld achterstallige belastingen.
