Icepacks, spiegeltjes en elektroden: specialist helpt Lidl-Trek aan zadelcomfort
Geen mens zit nog heel comfortabel op een zadel na 640 kilometer fietsen in zes dagen, ook de rensters in de Tour de France Femmes niet.
Vrijwel alle wielrenners krijgen vroeg of laat zadelpijn en zitvlakklachten, vooral in het vrouwenpeloton een pijnlijke kwestie. "De vrouwelijke anatomie is niet echt gemaakt om op een zadel te zitten", vertelt bekkenbodemspecialist Hedwig Neels.
Neels specialiseerde zich bij het universiteitsziekenhuis in Antwerpen in de anatomie van het vrouwenbekken en helpt met die kennis profrensters van wielerploeg Lidl-Trek.
Het doel? Zadel- en zitvlakklachten aanpakken. Dat betekent ook: een taboe doorbreken over een intieme zone van het menselijk lichaam.
"Wil je álles weten?", schatert Lucinda Brand (35) aan het begin van etappe zeven naar Le Grand Bornand als haar gevraagd wordt hoe belangrijk Neels is en wat ze doet voor de ploeg.
De klachten kunnen van zo'n aard zijn dat rensters ze niet snel uitgebreid met de buitenwereld delen. Neels legt het afgelopen donderdag in De Avondetappe bij de NOS wel in detail (en net even wat anoniemer) uit.
Bij mannen en vrouwen is het echt een taboe. Het is niet vanzelfsprekend dat er naar behandelingen wordt gezocht.
"Huidirritatie, puistjes, ontstoken haarvaatjes, uitgebreide zwelling in één van beide of beide schaamlippen, lymfoedeem, zoals je bij een opgezwollen enkel hebt. Als je dat lang hebt en het wordt niet behandeld, kan het leiden tot een verandering in die vulva."
Neels helpt rensters die klachten te voorkomen. Ze geeft tips en behandelt bij acute problemen als rensters de volgende dag alweer moeten fietsen.
Neels trekt regelmatig een icepack uit de vriezer. "Na een lange rit krijg je frictie-irritatie. Het is warm geweest, je hebt gezweet. Laat dan na het douchen als je in de bus zit je zone even afkoelen, dat helpt voorkomen dat het erger wordt."
En dat is nodig, voor de profs vooral, zegt Neels. "Want ze kunnen zenuwinklemmingen krijgen als er te veel druk op de zenuwen komt. Tintelingen en zenuwpijn. Een keer is niet erg, maar als je per week meer dan dertig uur fietst, kan dat wel blijvende klachten geven."
Crèmes, ijs, elektrotherapie
De behandelmethodes lopen uiteen. Van crèmes en ijs tot massages en elektrotherapie.
"Die elektroden gebruikt Hedwig bij massages in de regio waar de problemen zitten", vertelt Brand. "En bij de lymfen, om te stimuleren dat de afvalstoffen worden afgevoerd, zodat de irritaties hopelijk weggaan."
Klachten voorkomen kan in sommige gevallen ook. "Met zeempjes in broeken, andere fietsposities en bepaalde zadels", vertelt ploegleider Anna van der Breggen van SD Worx-Protime, waar ze niet specifiek werken met een bekkenbodemspecialist.
"De zitbotjes liggen bij vrouwen verder uit elkaar. Een aantal rensters rijdt op mannenzadels, maar voor sommigen moeten de zadels breder zijn."
Die ontwikkeling van materiaal en kleding is aan de gang, maar alle problemen voorgoed oplossen zal moeilijk worden.
Brand: "Alle zemen en zadels zijn stukken beter dan vroeger, maar we zitten nog steeds uren op iets waar het niet helemaal voor is bedoeld. We zweten veel en soms zit je niet helemaal recht. Dan worden klachten nog erger."
"Zelfzorg is belangrijk", benadrukt Neels. "Het is oké daar niet een keiharde in te zijn."
Taboe
Zadelongemak wegnemen en klachten zonder gêne bespreekbaar maken, zou al veel helpen, denkt Neels. Maar hoe krijg je dat voor elkaar? "Ik neem spiegeltjes mee. En zeg dan: durf ook eens naar je eigen lichaam te kijken."
"Bij mannen (bij wie ook vaak zadelpijnen voorkomen, red.) en vrouwen is het echt een taboe", zegt Neels. "Het is niet vanzelfsprekend dat er naar behandelingen wordt gezocht."
"Het hoort erbij, dat wordt je verteld", zegt oud-renster Roxane Knetemann. "Er wordt je geleerd dat je daar niet over zeurt."
De zadelproblematiek is in de wielerwereld bij iedereen bekend. Toch is Lidl-Trek, al doet Neels af en toe ook werk voor de Belgische wielerploeg AG Insurance, een van de weinige ploegen die een specialist hebben. Een teken dat het vrouwenwielrennen zich blijft ontwikkelen.
Dat Neels een meerwaarde is voor Lidl-Trek betwijfelen ze bij de ploeg niet. Brand: "We hebben ervaren dat het heel fijn is als ze mee is."
Nog 150 kilometer te gaan.
