Incidenten Utrecht versterken onveiligheidsgevoel bij fietsers in de stad

Voor vertrek een berichtje sturen naar vrienden of familie, niet alleen fietsen en bepaalde wegen mijden. Stuk voor stuk dingen die vooral vrouwen doen als ze 's avonds op de fiets nog ergens heen gaan.

Hoewel die gevoelens van onveiligheid bij veel mensen al jaren aanwezig zijn, kunnen ze versterkt worden door incidenten zoals van de week in Utrecht. De politie is op zoek naar een man die daar de afgelopen tijd meerdere fietsers met geweld heeft belaagd. Hij heeft het vooral gemunt op fietsers die 's nachts alleen over straat rijden. De man werd eerder veroordeeld voor een zedenmisdrijf.

"Dat vrouwen daar in Utrecht nu niet meer durven te fietsen alleen, dat is treurig", zegt Esther van Garderen, directeur van de Fietsersbond.

'Onveilig punt'

De man zou hebben toegeslagen onder een viaduct tussen het centrum van Utrecht en de Uithof, een stuk weg waar vooral veel studenten fietsen. "Het is inderdaad een eng fietspad", zegt een vrouw tegen RTV Utrecht. "Vaak fiets ik hier alleen van en naar college. De verlichting doet het ook niet."

De route is bij meer vrouwen berucht. Begin deze zomer werd de plek in een landelijke inventarisatie van onderzoeksplatform Pointer, het AD en regionale kranten nog aangemerkt als locatie die vrouwen liever vermijden of waar ze zich ongemakkelijk voelen.

In de inventarisatie werden duizenden Nederlandse vrouwen naar hun ervaringen gevraagd; zij wezen samen ruim 8000 plekken aan waar vrouwen zich regelmatig onveilig voelen.

Andere kant op fietsen

Een andere vrouw die de weg vaak neemt zegt angstiger te zijn geworden door de incidenten. "Ik ben wel wat oplettender geworden. En als ik iemand zie staan in het tunneltje fiets ik de andere kant op."

"Toevallig vroeg mijn man vanochtend of ik bang was", zegt een wat oudere vrouw. "Ben ik niet echt, want ik ben 50+, maar voor mijn dochters van 18 en 21 ben ik wel bang en ik wil niet dat zij hier 's avonds nog fietsen."

De Fietsersbond concludeerde in 2022 al dat het merendeel van de fietsers zich weleens onveilig voelt tijdens een rit in het donker. Dat gevoel komt vaker voor bij vrouwen (ruim 95 procent) dan bij mannen (82 procent).

Van Garderen adviseert vrouwen niet meer alleen te fietsen op het pad waar de man toesloeg. "Het is sowieso een rotstuk, daar tussen de Uithof en de stad. Laat ook weten dat je onderweg bent."

'Te weinig ogen op fietspad'

Naar aanleiding van het onderzoek van twee jaar geleden stelde de Fietsersbond een rapport op met aanbevelingen voor (lokale) overheden en wegbeheerders om de veiligheidsbeleving van fietsers te verbeteren. Het gaat dan om meer en betere verlichting, maar ook het 'gezelliger' maken van tunneltjes en zorgen dat tunnels altijd helemaal door te kijken zijn.

Toch treft het viaduct in dit geval geen blaam, meent Van Garderen. "De verlichting is in orde, het viaduct is goed ontworpen, maar je fietst daar afgelegen. Er zijn te weinig ogen op het fietspad. Toezicht is heel belangrijk, en dat is wat daar mist. Mensen kunnen beter door de wijk fietsen."

De politie in Utrecht heeft fietsers geen advies gegeven naar aanleiding van de incidenten deze week, maar raadt vrouwen die angstig zijn wel aan om niet alleen te fietsen, schrijft RTV Utrecht.