COA: kosten asielopvang gestegen van 1,6 naar 2,7 miljard euro
De asielopvang heeft vorig jaar 2,7 miljard euro gekost, zo is te lezen in het jaarverslag van het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA). Dat is een fikse stijging ten opzichte van het jaar daarvoor. Toen besteedde het COA 1,6 miljard euro aan de opvang van vreemdelingen.
Een oorzaak van die stijging zijn de hoge kosten van noodopvanglocaties. Die kosten gemiddeld 69.400 euro per bewoner per jaar, tegenover 30.400 euro voor de reguliere opvang.
"Door het tekort aan reguliere opvangplekken, was het COA ook in 2023 genoodzaakt om de (duurdere) noodopvangcapaciteit fors uit te breiden", verklaart het COA in het jaarverslag. Vorig jaar bleek al uit onderzoek van Nieuwsuur dat kosten voor de crisisopvang meer dan twee keer zo hoog zijn als die voor de reguliere opvang.
Kinderen in noodopvanglocaties
Eigenlijk is het de bedoeling dat asielzoekers in Nederland in asielzoekerscentra verblijven. Noodopvanglocaties zijn bedoeld als een snelle oplossing, om te voorkomen dat asielzoekers op straat moeten slapen. Duizenden asielzoekers verblijven daar echter maandenlang. Eerder deze maand bleek uit een rondvraag van het NOS Jeugdjournaal dat het aantal kinderen in zulke noodopvanglocaties in minder dan een jaar tijd was toegenomen van 3969 naar 6244.
De kwaliteit van de opvang is op sommige crisisnoodopvanglocaties ver onder de maat, concludeerden de rechter en meerdere inspecties. Zo is de veiligheid van kinderen in het geding en bestaan er risico's voor de gezondheid. Ook is het mentaal zwaar voor asielzoekers, omdat er voor deze groep weinig perspectief is.
Veel opvanglocaties gesloten
Volgens het COA is er zo veel behoefte aan noodopvang, omdat veel opvanglocaties de afgelopen jaren moesten sluiten. In 2016 en 2017 nam het aantal asielzoekers af en was er dus geen geld om die opvangplekken beschikbaar te houden. De afgelopen jaren nam het aantal asielaanvragen echter weer toe, waardoor er vervangende plekken moesten worden geopend.
Het totale aantal mensen in de asielopvang is volgens het COA in 2023 met een kwart toegenomen. Op 31 december 2023 waren dat er 64.300, tegenover 51.600 een jaar eerder.
Geen passende woning
Een andere oorzaak van de forse kostenstijging is dat mensen vaak te lang in de opvang blijven. Achterstanden bij de Immigratie- en Naturalisatiedienst maken dat asielprocedures langer duren. Ook moeten statushouders vaak lang wachten op een woning. Vandaag schreef de NOS over de voorraad sociale huurwoningen die totaal niet aansluit bij de behoefte van asielzoekers met een verblijfsvergunning.
In de asielzoekerscentra wachten op dit moment vooral alleenstaande 'statushouders' op een woning, terwijl woningcorporaties vaak juist over eengezinswoningen beschikken. Doordat statushouders geen (passende) woning kunnen krijgen, stokt de doorstroom.
