'De aanklager vs. de crimineel': wat als Kamala Harris het opneemt tegen Trump?

Tot nu toe was ze vrij onzichtbaar, maar door een blunderende president Joe Biden zijn steeds meer ogen op haar gericht: de Amerikaanse vicepresident Kamala Harris. Mocht Biden zich terugtrekken als presidentskandidaat, wat de meeste Democratische kiezers willen, is Harris zijn meest aannemelijke vervanger.

De grote vraag voor de Democraten is of Biden de eer aan zichzelf houdt en plaatsmaakt voor een ander. De vervolgvraag is: maken ze ook echt meer kans op het presidentschap met Harris?

Het levenspad van Harris is in ieder geval aansprekend. Ze is dochter van twee immigranten en schopt het na een rechtenstudie in 2004 tot openbaar aanklager en daarna tot minister van Justitie van Californië. In 2017 wordt ze Senator voor die staat en vier jaar later vicepresident.

Ondanks haar indrukwekkende cv wordt ze door haar collega's en het publiek onderschat, zegt haar biograaf Dan Morain. "Misschien omdat ze de eerste vrouw in Californië in die functie was en pas de tweede zwarte vrouw gekozen in de Senaat. Ze was anders dan rest."

In 2019 stelt Harris zich kandidaat voor de presidentsverkiezingen van 2020, maar komt nooit hoog in de peilingen. Als vicepresident vergaat het haar de afgelopen jaren niet makkelijk. Ze krijgt de taak om het schijnbaar onoplosbare migratieprobleem aan te pakken. In 2021 claimt ze ten onrechte bij de zuidgrens met Mexico te zijn geweest. Dat komt haar op zoveel kritiek te staan dat ze de media ontwijkt en een periode onzichtbaar wordt voor het grote publiek.

Haar populariteit is laag. "Ze had een vrij trage start", zegt Donna Patterson, hoogleraar politicologie. "Het Witte Huis betrok haar niet bij veel initiatieven."

Door het vuur voor Biden

De Democratische Partij zal zich nu afvragen of haar imago goed genoeg is om het op te nemen tegen Trump. "Harris spreekt met name jongeren en zwarte vrouwen aan", zegt Amerikakenner Laila Frank. "Maar ze neemt bijvoorbeeld niet lekker het midden van de kiezers mee."

Recent groeit haar populariteit wel iets, en komt ze meer in de aandacht. Op momenten dat ze het opneemt voor abortus en vrouwenrechten, krijgt ze veel waardering. Nadat het debat voor Biden eind juni desastreus verloopt, gaat ze voor hem door het vuur bij CNN. "De steun voor haar neemt toe, ook onder nieuwe groepen, waarschijnlijk door wat er gebeurd is tijdens en na het debat", zegt Patterson. "Ze zien Harris misschien als beter alternatief."

Na het debat herpakte Biden zich, maar hij blijft blunderen. Deze week noemde hij Harris 'Trump':

"Het meest interessant is nu welke combinatie de Democraten maken", zegt Frank. "Wat als je Harris koppelt aan een witte, mannelijke kandidaat uit het midden voor het vicepresidentschap? Dat kan een grote groep kiezers aanspreken."

Maar voor het zo ver is, moet Biden uit de race stappen. De gedelegeerden die hij verzamelde bij de voorverkiezingen komen dan vrij, waardoor zij op de partijconventie in augustus op een andere kandidaat kunnen stemmen.

Scenario's

Daarvoor zijn verschillende scenario's, legt Frank uit. "Biden kan in overleg met de partijtop een gedoodverfde kandidaat naar voren schuiven, waarschijnlijk Harris. Je moet als gedelegeerde wel heel sterk in je schoenen staan om iets tegen de keuze van de partijtop in te brengen, zeker als er geen serieuze uitdagers komen."

Een andere optie is een open conventie, zegt Frank. "Als partij heb je daar het minste grip op. Iedereen kan zich dan kandidaat stellen en er kan ook een konijn uit de hoge hoed komen." Een onwaarschijnlijk scenario is dat Biden blijft maar er een 'coup' wordt gepleegd op de conventie: gedelegeerden geven hun stem niet aan hem, ondanks zijn overwinning bij de voorverkiezingen.

De komende dagen zal Biden nog niet vertrekken, is de inschatting van Frank. "Het druppelt, het regent kritiek vanuit de partij maar zolang de bliksem niet inslaat, blijft hij."

Kiezers willen dat Biden opzij stapt maar Democratische Congresleden willen hem in het openbaar niet afvallen, ook al zeggen ze anoniem dat ze in paniek zijn. Hun redenering lijkt: als Biden blijft, is hij ten dode opgeschreven als zelfs wij hem openlijk bekritiseren.

Aanklager tegen crimineel

Hoe dan ook: zodra hij plaatsmaakt, staat Harris klaar. Biograaf Morain verwacht dat ze tegen Trump een goede kans maakt. "Ze zit in een unieke positie om campagne te voeren tegen Trump. Een mooi contrast: de aanklager tegen de crimineel. Ze heeft een dikke huid, en kan aanvallen van Trump goed terugkaatsen. Ze kan een harde zijn."

Weliswaar kent het publiek Harris nog niet zo goed en doet ze het in de peilingen niet veel beter dan Biden, maar dat kan snel veranderen zodra ze als presidentskandidaat vol in de spotlights komt, zegt Frank. "Als ze een debat goed doet, kan het beeld dat mensen hebben kantelen. Veel komt op het moment aan."