Tweede Kamer voor verblijfsvergunning ongedocumenteerde Surinamers

• Sharyfah Bhageloe

  Redacteur Binnenland

Een meerderheid in de Tweede Kamer wil dat ongedocumenteerde Surinamers een Nederlandse verblijfsvergunning krijgen. Dat bleek vanmiddag bij de stemming over een motie met die strekking. Of het kabinet er gevolg aan gaat geven, is nog niet bekend.

Het gaat om een groep van ongeveer 800 mensen die soms al jaren in Nederland wonen, maar in Suriname als Nederlander werden geboren vóór de onafhankelijkheid.

Na de onafhankelijkheid van Suriname in 1975 verloren veel inwoners van Suriname hun Nederlandse nationaliteit. Ze hadden vijf jaar de tijd om alsnog een Nederlands paspoort aan te vragen. Om uiteenlopende redenen is dat bij deze groep personen niet gebeurd of gelukt. De leeftijden van de groep van lopen uiteen, van 48 tot ver in de 80.

Doordat zij geen verblijfsvergunning hebben, kunnen zij zich niet inschrijven bij de gemeente, een woning of baan hebben en niet beschikken over een bankrekening en zorgverzekering.

Al jaren wordt er aandacht gevraagd voor deze groep oud-Nederlanders, onder meer door de Regenboog Groep, ASKV, Human Rights Initiatives en Stichting Comité. Het demissionaire kabinet was van plan om de betrokkenen een legale status te geven, maar na de val van het kabinet belandde het voorstel in een la.

Motie van Bontenbal

In april vroegen honderd ongedocumenteerde Surinaamse ouderen een verblijfsvergunning aan omdat er niet meer snel zicht was op een regeling. Met een motie van CDA-fractievoorzitter Bontenbal. Nu kwam het onderwerp weer op de politieke agenda. Een aantal van de betrokkenen ging vandaag naar Den Haag om de stemming bij te wonen over de motie.

Jayant Ganesh (53) was er vanmiddag ook bij. Zijn ouders vroegen geen Nederlandse nationaliteit voor hem aan. "Door een gebrek aan informatie. Ik denk dat ze zich er totaal niet van bewust waren." In 2000 migreerde hij naar Nederland. "Ik voelde me niet geaccepteerd in de Surinaamse samenleving, want ik heb een 'andere' geaardheid." Ondanks dat Ganesh in Nederland weinig rechten heeft, voelde hij zich hier vrijwel direct thuis en veiliger.

"Er is beleid voor oud-Nederlanders, maar daar worden Surinamers gewoon categorisch van uitgesloten", zegt Eva Bezem. Ze is advocaat van deze groep ongedocumenteerden. "Ik vind het heel knap, veerkrachtig en sterk dat ze allemaal geduld hebben getoond de afgelopen jaren. Ze hebben veel vertrouwen in een goede oplossing, ook al leek het tegen te zitten."

Lydia Renfrum (50) ziet "licht aan het einde van de tunnel". Ze was een jaar oud toen Suriname onafhankelijk werd. Ook haar ouders vroegen geen Nederlandse nationaliteit aan, omdat ze volgens Renfrum niet op de hoogte waren van deze mogelijkheid. Ze woont sinds 2022 in een opvang in Amsterdam.

Ongedocumenteerd zijn heeft veel impact gehad op haar mentale welzijn, vertelt Renfrum. "Het is vermoeiend om telkens angstig en onrustig te zijn over simpele dingen, zoals me niet kunnen identificeren. Ik kan me hierdoor moeilijk concentreren en ben vergeetachtig."

Omdat Renfrum niet betaald mag werken, kookte ze in het verleden vrijwillig in een bejaardentehuis. "Het is mijn passie om voor mensen te zorgen. Als ik een verblijfsstatus heb, wil ik een opleiding in de zorg volgen." Op de vraag of Renfrum zich Nederlander voelt, antwoordt ze volmondig: "Natuurlijk! Ik ben onderdeel van de Nederlandse samenleving."

Lucien Bossee (59) woont al meer dan dertig jaar in Amsterdam en ging vanmiddag ook naar Den Haag. "Een verblijfsvergunning zou een opluchting zijn. Ik wil kunnen werken en ik wil mijn vrijheid."

Bossee zegt dat hij zich niet serieus genomen voelt omdat hij niet volledig mee kon doen aan de samenleving. "Men probeerde een lachertje van me te maken." Hoewel een groot deel van zijn familie in Nederland woont, hoopt Bossee ooit nog een reis naar Suriname te kunnen maken om zijn familie daar weer te zien.

Nu de motie is aangenomen, is straks het nieuwe kabinet aan zet met beoogd minister Faber (PVV) van Asiel en Migratie.