'Griekse kustwacht gooide migranten geboeid in zee'

De Griekse kustwacht wordt ervan beschuldigd migranten geboeid in de Middellandse Zee te hebben gegooid. Zeker negen mensen zouden zo om het leven zijn gekomen, meldt de BBC in de documentaire Dead Calm: Killing in the Med?, op basis van interviews met betrokkenen.

In de documentaire worden vijftien incidenten geanalyseerd over een periode van drie jaar, vanaf mei 2020. Daarbij zouden 43 mensen zijn omgekomen, onder wie kinderen. De Griekse kustwacht spreekt de beschuldigingen sterk tegen. Wel lijkt een voormalig leidinggevende van de kustwacht er in een onbewaakt ogenblik tijdens opnames meer van te weten.

Groep gemaskerde personen

Een migrant uit Kameroen zegt dat het hem overkwam toen hij in september 2021 landde op het eiland Samos, waar hij asiel wilde aanvragen. Een groep gemaskerde personen hield zijn groepje tegen. Volgens hem ging het om twee agenten in het zwart en drie anderen in burgerkleding.

"We hadden nog maar net aangelegd toen de politie ons van achteren benaderde", zegt de man, die met een landgenoot en een Ivoriaan werd gesnapt.

"Ze begonnen met de andere Kameroener. Die gooiden ze in het water. De Ivoriaan zei: 'Red me, ik wil niet sterven', maar uiteindelijk stak alleen zijn hand nog boven het water uit. Langzaam verdween hij onder water."

De man zegt dat hij mishandeld werd door de groep Grieken en uiteindelijk ook in het water werd geduwd. Hij kon terug naar land zwemmen, maar de lichamen van zijn twee reisgenoten werden later gevonden op de Turkse kust.

Pushbacks

De Griekse kustwacht wordt al langer beschuldigd van misstanden zoals pushbacks, waarbij bootjes met migranten terug naar de Turkse kust worden gesleept om te voorkomen dat opvarenden in Europa asiel kunnen aanvragen.

Van de ruim kwart miljoen migranten die vorig jaar in Europese landen arriveerden, kwamen er ruim 40.000 binnen via Griekenland. Turkije tekende in 2016 een migratiedeal met de EU om de toestroom via dat land aan banden te leggen, maar legde de afspraken in 2020 naast zich neer.

Vastgebonden

De BBC sprak ook een Somaliër die enkele maanden eerder op het eiland Chios iets soortgelijks had meegemaakt, nadat het leger hem aan de kustwacht had overgedragen. "Ze gooiden me met mijn handen vastgebonden midden op zee overboord. Ze wilden me dood hebben."

De man overleefde het naar eigen zeggen door op zijn rug te zwemmen en uiteindelijk een hand vrij te kunnen krijgen. Zo werd hij door de Turkse kustwacht uit het water gehaald. Drie anderen in zijn groep verdronken.

De Britse omroep sprak ook met een Syriër die met anderen in een leeglopend rubberbootje werd gezet. "We begonnen onmiddellijk te zinken. Ze hoorden ons schreeuwen, maar deden niets", zei hij. "Tegen de ochtend waren er zeven of acht kinderen dood. Mijn eigen kinderen stierven vlak voordat de Turkse kustwacht arriveerde."

Mond voorbij gepraat

De BBC liet beelden die tijdens zo'n gedwongen terugreis waren gemaakt zien aan een oud-leidinggevende van de kustwacht. Hij ontkende illegale praktijken en weigerde te speculeren wat er dan te zien was op de beelden.

Nadat het interview officieel afgelopen was, pikte zijn microfoon echter nog wat terloopse opmerkingen van de man op in een gesprek met een landgenoot. "Ik heb ze niet veel gezegd, toch? Het is glashelder, het is geen hogere wiskunde. Ik snap niet waarom ze het op klaarlichte dag deden. Het is overduidelijk illegaal. Het is een internationale misdaad."

Beelden onderzocht

Ondanks die schijnbare bekentenis blijft de Griekse kustwacht ontkennen. "We doen ons werk met respect voor menselijk leven en de grondrechten." De dienst wijst erop dat het de afgelopen tien jaar ruim 250.000 mensen uit zee heeft gered.

Het Griekse ministerie van Zeezaken zegt de beelden nader te gaan onderzoeken.