PBL: coalitieakkoord focust vooral op 'hier en nu', minder op de toekomst

Het Planbureau voor de Leefomgeving is kritisch over het coalitieakkoord van PVV, VVD, NSC en BBB. In het akkoord dat vorige maand werd gepresenteerd wordt te veel naar het "hier en nu" gekeken, terwijl er te weinig rekening wordt gehouden met "elders en later", zegt het PBL in een reflectie op het hoofdlijnenakkoord, zoals het door de coalitiepartijen wordt genoemd.

Zo heeft de nieuwe coalitie volgens het planbureau te weinig plannen om de uitstoot van broeikasgassen te beperken, zoals is vastgelegd in de Klimaatwet. De verhoging van de maximumsnelheid op de snelwegen helpt daar bijvoorbeeld niet bij.

De partijen hebben volgens het Planbureau ook te weinig aandacht voor internationale samenwerking, die nodig is om nationale vraagstukken op te lossen.

Grote opgaven

Het PBL stelt dat de grote opgaven "niet binnen één kabinetsperiode te realiseren" zijn. Bovendien zijn de belangen van Nederland en die van de rest van de wereld sterk verweven, aldus het onafhankelijke onderzoeksinstituut. Daarnaast zijn er in Europees of mondiaal verband doelen afgesproken voor de komende jaren die het kabinet vragen om "flinke stappen te zetten" om deze doelen in zicht te houden.

Het planbureau geeft het nieuwe kabinet adviezen op drie thema's: klimaat en energie, wonen en ruimtelijke ordening, en landbouw en natuur. Wat betreft de eerste categorie vreest het PBL dat de voorgenomen maatregelen in het coalitieakkoord waarschijnlijk onvoldoende zijn om de in de Klimaatwet vastgelegde doelstelling van 55 procent reductie van broeikasgassen in 2030 te halen. Er zou nu al alternatief beleid moeten worden voorbereid om de doelen binnen te bereik te houden.

'Een van de grootste uitdagingen'

De coalitiepartijen hebben in het akkoord logischerwijs veel aandacht voor het woningtekort. Het PBL wijst erop dat naast het bouwen van woningen ook rekening moet worden gehouden met de kwaliteit van de leefomgeving. "Denk daarbij aan het inpassen van groen in de stad dat veel voordelen kan hebben voor bewoners, klimaat en biodiversiteit." Het beslechten van de strijd om de ruimte noemt het onderzoeksinstituut "een van de grootste uitdagingen voor het nieuwe kabinet".

De partijen willen verder de maximumsnelheid op snelwegen verhogen naar 130 kilometer per uur. "Dit betekent kortere reistijden, maar naar verwachting ook meer verkeersslachtoffers, extra geluidshinder en meer stikstof- en CO2-uitstoot", tekent het PBL aan. "Dat maakt het behalen van de beleidsdoelen rond verkeersveiligheid, natuur en klimaat moeilijker."

Tot slot waarschuwt het PBL dat de plannen van de coalitie om de wet- en regelgeving op het gebied van stikstof, landbouw en natuur aan te passen "een route zonder garanties" zijn, aangezien het kabinet daarvoor afhankelijk is van Brussel.