Dreigingsmonitor: digitale bedreigingen nemen toe, maar worden zelden waargemaakt

Een brede groep in de samenleving heeft te maken met vooral digitale bedreigingen. Deze bedreigingen nemen weliswaar toe, maar ze worden zelden waargemaakt. Dat staat in de Dreigingsmonitor bewaken en beveiligen, een rapport van onderzoekers van de Universiteit Leiden dat een beeld geeft van actuele dreigingen in Nederland.

Onder anderen ministers, politici, bestuurders, journalisten, wetenschappers en opiniemakers zijn het slachtoffer van zulke bedreigingen. "Verreweg de meeste dreigers komen niet verder dan het uiten van grieven en boosheid en voor een groot deel is dat simpelweg het doel", staat in het rapport.

"In de media zien we veel spectaculaire koppen over dreigingen", zegt onderzoeker Roy Hofkamp. "Dat doet iets met de veiligheidsbeleving in de maatschappij. Wij willen met gepaste afstand kijken naar de daadwerkelijke dreiging."

Groot effect op welzijn

Wel benadrukken de onderzoekers dat ook bedreigingen die niet worden uitgevoerd een groot en indringend effect kunnen hebben op het welzijn van de bedreigden. Ook dan komt de democratische rechtsstaat in het geding, aldus het rapport. "Het is weinig aantrekkelijk om onder deze omstandigheden nog een publiek ambt te verrichten, hetgeen gevolgen kan hebben voor de kwaliteit van het openbaar bestuur."

Ook wordt het voor professionals bij meer bedreigingen lastiger om risico's in te schatten: wie voegt wel de daad bij het woord en wie niet? "In de kern gaat het om de vraag hoeveel risico politiek, bestuur en maatschappij bereid zijn te accepteren."

Liquidaties afgenomen, explosies toegenomen

Verder is de dreiging vanuit de georganiseerde misdaad onverminderd aanwezig, maar is het aantal aanslagen en liquidaties juist afgenomen sinds de vorige monitor uit 2021. Wel is er een toename in het aantal explosies in woonwijken.

Ook relationeel geweld wordt een "hardnekkig probleem" genoemd in het rapport. Toch staat deze vorm van geweld volgens de onderzoekers in Nederland nog niet zo hoog op de agenda als in andere Europese landen. In landen als Frankrijk en Spanje wordt massaal geprotesteerd tegen geweld tegen vrouwen, terwijl daar relatief gezien minder vrouwen worden vermoord dan in Nederland.