Grote stijging van het aantal incidenten in trein Zwolle-Emmen

Het aantal incidenten in de trein tussen Zwolle en Emmen lag het eerste kwartaal van dit jaar veel hoger dan in dezelfde periode vorig jaar. Dat komt doordat sinds vorig jaar april iedere passagier in de trein wordt gecontroleerd.

Relatief veel mensen blijken zwart te rijden en weigeren om een legitimatiebewijs te tonen. Soms komt het ook tot fysiek geweld, meldt de regionale omroep Oost op basis van cijfers van de provincie.

"Schokkend", noemt Wim Eilert van spoorwegvakbond VVMC de cijfers. "Het is inmiddels meer geluk dan wijsheid dat er nog geen dodelijk slachtoffer is gevallen. De mate van agressie is ook veel erger geworden."

De Arriva-trein wordt veel gebruikt door asielzoekers die op weg zijn naar het aanmeldcentrum in Ter Apel. Op het traject tussen Zwolle en Emmen, ook wel de Vechtdallijn genoemd, is al jaren veel overlast. Het zou daarbij vooral gaan om veiligelanders, asielzoekers die eigenlijk geen recht hebben op asiel in Nederland, omdat ze in hun eigen land veilig kunnen leven.

Niet geregistreerd

Uit de cijfers blijkt nu vooral een grote stijging van het aantal zogenoemde B3-incidenten, waarbij een reiziger gefouilleerd wordt omdat die zwartrijdt en zich niet wil legitimeren. Het eerste kwartaal van vorig jaar waren dat er net geen 40, nu zijn het er 303.

Ook het aantal zware incidenten, zoals mishandeling en intimidatie van treinpersoneel nam wat toe. In de eerste drie maanden van dit jaar is er vier keer een medewerker van Arriva mishandeld in de trein tussen Zwolle en Emmen. In acht andere gevallen was er sprake van bedreiging of intimidatie door een reiziger, illegaal wapenbezit of diefstal. In totaal zijn dat twee zware incidenten meer dan in dezelfde periode in 2023.

Arriva zegt dat de stijging alles te maken heeft met de (bijna) "honderd procent controle" op de lijn. "Vroeger werden mensen zowel op station Zwolle als op station Emmen bij de toegangspoorten gecontroleerd. Mensen zonder vervoersbewijs werden meteen weggestuurd en ook niet geregistreerd", legt woordvoerster Carla Groenhof uit.

"Maar sinds dat de provincie extra geld heeft uitgetrokken voor veiligheid controleren we zo goed als elke treinreiziger op de trein. Dan blijkt al snel dat er veel meer zwartrijders zijn, die zich vaak niet kunnen of willen legitimeren. Oftewel: de zwartrijders zitten al in de trein en lopen alsnog bij de kaartcontroles tegen de lamp. En nu komen ze wel in de cijfers terecht."

Meer toegangscontroles

Hoewel de stijging dus groot is, zegt Groenhof dat Arriva gewoon wil doorgaan met de huidige controles op de trein. Zij zegt ook tevreden te zijn met de mobiele veiligheidsteams die nu snel opgeroepen kunnen worden als een incident dreigt.

Vakbond VVMC is minder positief. "We kunnen nu toch wel samen de conclusie trekken dat alle maatregelen niet het gewenste effect hebben", zegt bestuurder Eilert. Hij doet een dringend beroep op de politiek, zowel provinciaal als landelijk, om nog meer geld uit te trekken voor de 'overlasttrein'. "Want we hebben extra mensen nodig."

Ook roept Eilert Arriva op om weer toegangscontroles op het perron te doen. "Dan zorg je ervoor dat je de overlastgevers aan het begin van de reis niet op de trein hebt."

De provincie Overijssel houdt het bij een korte reactie: "De middelen die voor de Vechtdallijn zijn uitgetrokken, zijn er om de incidenten beheersbaar te houden. Wat we uit de cijfers halen, is dat de stewards op de trein een beter veiligheidsgevoel hebben, doordat het back-up team te hulp kan schieten als dat nodig is."