Hoop en scepsis over Duits plan voor 'groepscoming-out' in profvoetbal

• Chiem Balduk

  correspondent Duitsland

Het was een bekendmaking die zowel lhbti'ers als voetbalfans verbaasde: op 17 mei komt een groep Europese profvoetballers gelijktijdig uit de kast. Althans, zo klonk de aankondiging van de homoseksuele oud-voetballer Marcus Urban. De Duitser zet zich in voor acceptatie van lhbti'ers in het voetbal en zegt met vele voetballers in de kast in contact te staan.

De aankondiging werd groot opgepakt in Duitse media. Van tabloids tot kwaliteitskranten: de 'Gruppen-Coming-Out' komt er, en de datum staat vast. Daarna bleef Urban de headlines halen met nieuwe snippers onthullingen. Zo vertelt hij in de NOS-podcast De Schaduwspits dat in de Duitse Bundesliga een koppel actief is: twee voetballers die heimelijk een relatie hebben.

Er klinkt ook enige twijfel en kritiek, onder meer op de ongebruikelijke aanpak om de groepscoming-out vooraf groots aan te kondigen. Een lhbti-belangenbehartiger zegt tegen Tagesspiegel dat de actie te veel om Urban draait, die zich te veel zou focussen op sensatie. Andere lhbti-organisaties worden, net als voetbalbond DFB, niet betrokken bij de actie. "Wij tasten zelf in het duister, daarom ben ik wat sceptisch", zegt een communicatieadviseur van de bond tegen de Duitse krant.

Afdwingen

De organisatie van Urban wordt desondanks door meerdere Bundesligaclubs financieel gesteund. Het gaat met name om de wat progressievere clubs als FC Union Berlin, VfB Stuttgart en FC St. Pauli.

Hoewel in de eerste aankondiging werd gesproken van een groepscoming-out van profvoetballers uit in ieder geval Duitsland, Oostenrijk en Engeland, houdt Urban zich inmiddels wat meer op de vlakte. "Er zijn meerdere spelers die het willen doen, maar ik laat de beslissing aan hen. Als ze niet op 17 mei uit de kast komen, dan kan het iedere 17e van een maand die daarna komt", zegt Urban tegen De Schaduwspits.

Ook een van de belangrijkste sponsors, VfB Stuttgart, hoopt dat in de "nabije toekomst" spelers naar voren zullen treden. "Er is nu veel steun, van de bond en clubs tot de media. Het hoeft je carrière niet meer in de weg te staan", zegt Alexander Wehrle, directeur van Stuttgart en zelf openlijk homoseksueel. "Maar het is een persoonlijke keuze, je moet er klaar voor zijn. Ik wil niet dat er druk wordt uitgeoefend op spelers om zich te moeten openbaren."

Boegbeeld

De voorgenomen groepscoming-out komt tien jaar nadat de bekendste lhbti-voetballer tot nu toe naar voren trad: de Duitser Thomas Hitzlsperger. Kort na het einde van zijn profsportcarrière vertelde hij in 2014 over zijn geaardheid. Destijds was de hoop dat Hitzlsperger als boegbeeld andere homoseksuele spelers zou motiveren om uit de kast te komen. Maar dat bleek vergeefs: op dit moment is er geen enkele openlijk gay profvoetballer in Duitsland.

Vrij van homofobie is het Duitse voetbal niet. Tegenover progressieve clubs, waar de regenboogvlag veelvuldig in stadions te zien is, staan ook homofobe incidenten. Afgelopen januari kreeg Bundesligakampioen Bayer Leverkusen nog een geldboete opgelegd vanwege een groot spandoek met een anti-lhbti-tekst. En vorige maand nog leidde de presentatie van het nieuwe paars-roze uitshirt van het Duitse elftal tot homofobe opmerkingen.

De homofobie kwam in 2022 naar voren bij een rondvraag van een lhbti-belangenorganisatie onder 2300 voetbalfans. Van de respondenten zonder een lhbti'er in de directe omgeving zei 47 procent het een probleem te vinden als een speler bij zijn favoriete club homoseksueel zou zijn.

Verbeteringen

Toch ziet Stuttgart-baas Wehrle veel verbeteringen in het Duitse voetbal. "Iedere Bundesligaclub kent wel een eigen lhbti-organisatie. Dat heeft binnen die clubs veel veranderd." Bij kleine amateurclubs bestaat zoiets uiteraard niet. "Er valt daarom vooral veel te winnen bij jongeren in een klein dorp, die zonder boegbeelden opgroeien."

De Duitse voetbalbond DFB zegt zich hard in te zetten voor homo-acceptatie, onder meer met deelname aan Pride-manifestaties en het instellen van een centraal lhbti-aanspreekpunt.

Ook bij het EK voetbal, deze zomer in Duitsland, wil DFB het thema op de voorgrond plaatsen. "Dat moet een evenement worden zoals het WK in Qatar had moeten zijn: een evenement waar iedereen echt welkom is", aldus de bond. Onder wie dus lhbti-voetballers, al dan niet uit de kast.