Hoe anti-transactivisten het leven van een amateurvoetbalster zuur maakten

Een Nederlandse trans vrouw heeft maandenlang niet kunnen voetballen na haar coming-out als transgender bij een Schotse voetbalclub. Ook daarvoor stond de Nederlandse Lauren enige tijd aan de kant, door bedreigingen aan het adres van haar club.

Lauren (volledige naam bekend bij de redactie) doet haar verhaal in een nieuwe aflevering van de NOS-podcast De Schaduwspits, die vanaf vandaag te beluisteren is. Daarin gaat het over de ervaringen van voetballers met een lhbti-achtergrond.

Keepster Lauren speelde vanaf 2020 bij United Glasgow, een club die toen actief was op het derde niveau in Schotland. Aanvankelijk liet ze haar geslachtsverandering daar onbesproken om geen andere behandeling te krijgen. "Dat sloeg om toen de club van een groep anti-transactivisten online bedreigingen binnenkreeg", vertelt de speelster. Die betichtte de club onder meer van vals spel.

Hoewel geen namen werden genoemd, was bij de clubleiding duidelijk dat werd gedoeld op Lauren. Online werd ook gedreigd met geweld. "Toen heeft de club tegen mij gezegd: 'Kom niet naar de wedstrijd, speel niet, want we kunnen jouw veiligheid niet garanderen.' Voor mij voelde dat alsof je toegeeft aan de bedreigers."

Testosteron weer onderzocht

Ook toen ze eenmaal haar coming-out had gehad, in de maanden na de bedreigingen, stond de speelster langere tijd aan de kant. Ze moest toen worden 'goedgekeurd' voor de vrouwencompetitie, hoewel ze via de transgenderpoli van het VUmc in Amsterdam een geslachtsoperatie had ondergaan en met een certificaat kon aantonen dat ze geen testosteron meer aanmaakt.

Testosteron is een mannelijk geslachtshormoon dat onder meer de spieropbouw bevordert; te hoge testosteronwaarden bij vrouwen worden daarom in de sport gezien als mogelijke competitievervalsing.

Bij Lauren was daarvan dus geen sprake, maar met het certificaat kwam ze bij de Schotse bond niet verder. "Omdat de bond de expertise niet had, kwam eruit: 'doe toch maar een test'." Die bevestigde dat ze helemaal geen testosteron in haar lichaam had. "Dus dat duurde onnodig lang."

'Wat moet je dan nog zeggen?'

Over de bedreigingen is ze nog steeds boos, vertelt ze in de podcast. "Heel vervelend dat ik daar niets tegen kan doen. Je kunt wel zeggen: 'er is bewijs dat trans vrouwen bijna geen voordelen hebben in sport' en 'er is bewijs dat trans vrouwen geen probleem vormen in kleedkamers'. Maar op het moment dat zij daar niet naar luisteren, wat moet je dan verder nog zeggen?"

Dit seizoen heeft Lauren gespeeld bij een universiteitsteam. Bij die club speelde ze direct open kaart en heeft nooit iemand een punt gemaakt van haar achtergrond.

De Schotse vrouwenvoetbalbond heeft wel geprobeerd lering te trekken uit de gang van zaken, zegt Lauren. "Het probleem van acceptatie ligt hier meestal niet bij de spelers of teams, maar bij de bond die expertise mist." Afgelopen najaar is Lauren om advies gevraagd "om het systeem te hervormen".