Mantelzorgers nemen meer verpleegkundige taken volgens Maastrichtse methode
Mantelzorgers en patiënten nemen steeds meer verpleegkundige taken over om langdurige ziekenhuisopnames te voorkomen. Daarbij gaat het onder meer om het toedienen van complexere medicatie.
Het Maastricht UMC+ heeft enkele jaren succesvol geëxperimenteerd met het trainen van mantelzorgers en patiënten die op vrijwillige basis zorgtaken uitvoeren. Vorig jaar bespaarde het ziekenhuis alleen al bij patiënten die langdurig antibiotica nodig hebben ruim 7000 ligdagen.
Het Maastricht UMC+ heeft nu in samenwerking met het Innovatiefonds ouderenzorg een kenniscentrum (KOMPAZ) opgericht. Dat gaat op landelijk niveau andere zorgorganisaties leren hoe ze patiënten en mantelzorgers kunnen trainen.
Niet alleen de druk op ziekenhuizen zou daardoor kunnen afnemen, ook thuiszorgorganisaties kunnen er profijt van hebben. Het gaat dan om verpleegkundige taken zoals ogen druppelen, steunkousen aantrekken, wondverzorging en het verwisselen van medicatie via het infuus, en het zelf schoonmaken van medische hulpmiddelen.
Initiatief tegen zorginfarct
In de regio Limburg en Brabant maken al 25 zorginstellingen gebruik van het programma.
Het verschuiven van zorgtaken past binnen een trend. Gezien de grote personeelstekorten en de toenemende behoefte aan zorg wordt al een tijd intensief nagedacht over het ontlasten van de ziekenhuizen.
Eerder waarschuwden tal van artsen, deskundigen en ziekenhuisbestuurders tegenover de NOS dat er op korte termijn sprake zal zijn van een alomvattend en permanent zorginfarct als de zorg niet anders wordt georganiseerd. Er zijn genoeg goede initiatieven, maar die stranden vaak op financieringsproblemen.
Bij het Maastrichtse initiatief lijkt dat niet het geval te zijn. Het ziekenhuis heeft dankzij de goede regionale resultaten een toets van de zorgverzekeraars doorstaan die nodig is om fondsen te kunnen werven. Zo kan het kenniscentrum nu aanspraak maken op speciale hervormingssubsidies.
Als dit geld beschikbaar komt mogen zorgorganisaties, die het programma van het kenniscentrum volgen, van die middelen gebruik maken om mensen aan te nemen die mantelzorgers gaan trainen.
Het wiel wordt niet opnieuw uitgevonden
De diensten die het nieuwe kenniscentrum aanbiedt blijven niet beperkt tot het opleiden van de trainers, zegt arts en directeur Matthijs Bosveld. Ook zorgbestuurders krijgen les, onder meer over financieringsmogelijkheden.
"We willen immers ook met het kenniscentrum voorkomen dat andere zorgorganisaties het wiel zelf opnieuw moeten uitvinden", zegt Bosveld. "We doen dat door in Maastricht centraal de training te ontwikkelen en die op dezelfde wijze in heel Nederland aan te bieden. Op die manier kunnen we er ook voor zorgen dat de kwaliteit overal even hoog is."
Juist patiënten moeten profiteren
Marjo van der Wiel is een van de patiënten die van de nieuwe aanpak profiteren. Ze was blij dat ze voor een langdurige behandeling niet opgenomen werd in het ziekenhuis, maar thuis kon blijven waar haar man de medicatie na een training toediende.
Van der Wiel had in februari een heftige bacteriële infectie opgelopen waarvoor specialisten een op maat gemaakt antibioticum moesten ontwikkelen. Het toedienen zou weken duren en normaliter word je daarvoor opgenomen.
"Daar voelde ik me helemaal niet prettig bij, om zolang in het ziekenhuis te moeten liggen, want ik ben verder kerngezond", zegt Van der Wiel. "Nu zat ik lekker in mijn eigen huis, in plaats van het ziekenhuis wat ons allemaal honderden euro's per dag kost."
