Vrouwen aan het woord in documentaire over Japanse kampen

Beelden van Japanse kampen in de Tweede Wereldoorlog zijn er nauwelijks, en al helemaal niet van vrouwen en meisjes. Daardoor zijn er nog weinig documentaires over de kampen in voormalig Nederlands-Indië gemaakt. Een Nederlandse filmmaker laat in de documentaire Als ik mijn ogen sluit dertien vrouwen die het hebben overleefd aan het woord.

Het is fijn dat zij nu gehoord worden, vindt regisseur Pieter van Huystee. Dat is lang niet gebeurd. "Wat de vrouwen die het hebben meegemaakt bond, is de frustratie dat ze in Nederland nooit gehoord zijn na de Tweede Wereldoorlog", zegt hij tegen Omroep West. "Het gaat niet over wie het meeste leed heeft, natuurlijk moeten we 4 en 5 mei herdenken, maar het is ook tijd om het verhaal uit Indonesië te horen."

Dit is de trailer van 'Als ik mijn ogen sluit':

Al in 1981 kwam Van Huystee op het idee om de film te maken. "Toen pas werd een artikel gepubliceerd over het tweedegeneratiekampsyndroom voor mensen uit Nederlands-Indië. Toen dacht ik voor het eerst dat ik dit verhaal moest vertellen", zegt hij tegen de regionale omroep. "Nooit eerder werd er een ambitieuze film over gemaakt. Dat is heel raar."

Zijn eigen moeder en oma hadden in het Japanse vrouwenkamp Tjideng gezeten. Pas toen zij allebei waren overleden, realiseerde Van Huystee zich dat hij niet veel naar hun ervaringen had gevraagd.

In Als ik mijn ogen sluit, die nu in de bioscoop is te zien, stelt de filmmaker daarom dertien vrouwen die de Japanse kampen hebben overleefd de vragen die hij zijn moeder niet durfde te stellen.

Tekeningen

Er zijn weinig archiefbeelden uit Indonesië van na de Japanse capitulatie. Wel ontdekte Van Huystee veel tekeningen, gemaakt door vrouwen of meisjes, compleet met bijschriften. "Van de verschrikkingen, maar ook de lol die ze hadden. De tekeningen sluiten aan bij de verhalen van de vrouwen. Ze vertellen soms letterlijk hetzelfde verhaal."

Als ik mijn ogen sluit wordt op 15 augustus uitgezonden door de NTR op NPO 2.