Friesland zoekt mogelijkheid om ID-kaarten in het Fries uit te geven
Friesland zoekt samen met de rijksoverheid naar mogelijkheden om de Friese taal te gebruiken op nieuwe identiteitskaarten.
Op dit moment wordt in Den Haag gewerkt aan een nieuwe Wet op de identificatieplicht, die over een paar jaar in werking moet treden. Het is nu al duidelijk dat er bij paspoorten en rijbewijzen geen ruimte komt om de Friese taal te gebruiken. "In de nieuwe wet voor paspoorten wordt alles gewoon een-op-een overgezet, daar is nu niets mogelijk", stelt de Friese gedeputeerde Eke Folkerts (BBB) vast. Een Nederlands paspoort wordt dus weer gewoon in het Nederlands uitgegeven.
"Maar", voegt Folkerts daaraan toe: "bij de identiteitskaarten is die ruimte er misschien wel." Zij zegt nu "naar een haakje te zoeken" om het Fries erin te krijgen. Folkerts schrijft dat in antwoord op vragen van Provinciale Statenlid Dinie Visser van de Fryske Nasjonale Partij (FNP).
"Dit is wel hét moment om het weer op de kaart te zetten", zegt zij bij Omrop Fryslân. "Eigenlijk is het beschamend. Nederland is tweetalig, maar er moet heel hard aan worden getrokken. Wij zijn hier al sinds 2019 druk mee bezig."
Naam, namme, name
De Nederlandse ID-kaarten zijn er nu in het Nederlands, Engels en Frans. "Wij willen dat het standaard model verandert. Het Frans wordt dan vervangen door het Fries", zegt Visser. "En de volgorde verandert dan ook: Nederlands, Fries en dan pas Engels."
In 2021 kwam er voor het laatst een nieuw model identiteitskaarten. In 2027-2028 gebeurt dat weer. "Op verschillende bestuurlijke niveaus zijn er uitspraken gedaan dat het Fries als tweede rijkstaal gelijkwaardig moet worden behandeld. Er zou geen enkele reden moeten zijn waarom dit niet kan", aldus Visser.
Tweede taal
Het Fries is naast het Nederlands de tweede officiële taal in Nederland, maar in de praktijk staat de taal en het gebruik ervan bij overheidsinstanties vaak onder druk. Zo maakte de Rijksuniversiteit Groningen onlangs bekend te stoppen met de bachelorstudie 'Minorities & Multilingualism' (minderheden en meertaligheid) waar het Fries deel van uitmaakt. De universiteit is in overleg met het ministerie van Onderwijs en de provincie Fryslân over de beste vorm voor een nieuwe bachelorstudie Fries, maar daar is nog geen oplossing voor gevonden.
Ruim een jaar geleden tikte de Raad van Europa Nederland op de vingers, omdat Friezen die voor de rechter moeten komen, lang niet altijd de mogelijkheid hebben om Fries te spreken, ook al hebben ze wettelijk gezien dat recht wel.
