Banken in gesprek met moslims over discriminatie, sluiten zich aan bij meldpunt

Banken willen zich aansluiten bij het landelijke meldpunt discriminatie. Dat zegt de Nederlandse Vereniging van Banken (NVB) na een onderzoek dat de belangenvereniging zelf liet uitvoeren.

Het onderzoek, door accountantskantoor EY, werd ingesteld nadat Rabin Baldewsingh, de Nationaal Coördinator tegen Discriminatie en Racisme (NCDR), vorig jaar in dagblad Trouw verklaarde dat moslims door banken en financiële instellingen "structureel gediscrimineerd worden" bij klantenonderzoek. De discriminatie zou een gevolg zijn van de anti-witwaswet die banken verplicht om te onderzoeken waar het geld van hun klanten vandaan komt.

Uit het onderzoek komt naar voren dat verreweg de meeste banken naar aanleiding van hun witwasonderzoeken geen klachten van klanten krijgen dat die zich gediscrimineerd voelen. Wel erkennen de banken dat ze mogelijk signalen kunnen missen.

Dat laatste komt onder meer omdat veel klanten de bank zo wantrouwen dat ze voelen dat klagen geen zin heeft. Ook is het mogelijk dat medewerkers in hun contact met klanten te weinig empathie tonen en goed luisteren, mede door taalproblemen. "Geen van de deelnemende banken ontkent dat er mogelijk meer klachten zijn", schrijven de onderzoekers.

Niet geheel in lijn

Hoewel banken stellen dat er een verschil is tussen wat klanten ervaren als discriminatie en daadwerkelijk gediscrimineerd worden, zeggen ze wel dat het verschil tussen de verklaring van de NCDR en hun eigen onderzoek "niet geheel in lijn" is. Om discriminatie uit te sluiten willen zij daarom met hulp van voormalig Denk-Kamerlid Azarkan een rondetafelgesprek met moslimorganisaties.

Aansluiting bij het landelijk meldpunt discriminatie.nl moet zorgen dat klachten de bank geanonimiseerd bereiken. De NVB zegt hierover in gesprek te zijn met het meldpunt. Via de klachten moeten banken meer zicht krijgen op discriminatie en hier lessen uit trekken.

Te streng

De grote banken ING, ABN Amro en Rabobank verscherpten de laatste jaren de wettelijk verplichte witwascontroles flink nadat toezichthouders en het Openbaar Ministerie ze hierover op de korrel had genomen. ING en ABN Amro schikten de kwestie voor vele miljoenen met justitie, waarbij de toenmalige top van ABN Amro, onder wie oud-minister Zalm, nog de kans loopt vervolgd te worden. Tegen Rabobank loopt nog een onderzoek.

Steeds meer particuliere klanten ervaren de witwasregels inmiddels als te streng. Ook veel ondernemers, zoals coffeeshops, tweedehandsautoverkopers en sekswerkers, kwamen door de controles niet meer aan bankrekeningen. Voor sekswerkers versoepelden banken onlangs de regels, net als voor goede doelen, sportclubs en kerken.

Het ministerie van Financiën en toezichthouder De Nederlandsche Bank (DNB) doen beide nog onderzoek naar mogelijke discriminatie bij financiële instellingen. In de tussentijd beloven banken, op basis van hun eigen onderzoek, om nu zelf al aanvullende acties te nemen om discriminatie te voorkomen en uit te sluiten.